ΕΕ: Σχέδια για αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες

Οι ηγέτες της ΕΕ συναντώνται στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν τρόπους ριζικής αύξησης της στρατιωτικής και οικονομικής στήριξης προς την Ουκρανία, εν μέσω εκκλήσεων προς τα κράτη μέλη να θέσουν τις οικονομίες τους σε «πολεμική ετοιμότητα».

Σήμερα οι πρωθυπουργοί αναμένεται επίσης να εξετάσουν τα αμφιλεγόμενα σχέδια για την κατάσχεση δισεκατομμυρίων ευρώ σε τόκους από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και την αποστολή της συντριπτικής πλειοψηφίας των χρημάτων στην Ουκρανία.

Ο Σαρλ Μισέλ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ανέφερε σε επιστολή προς τους ηγέτες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής: «Τώρα που αντιμετωπίζουμε τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι καιρός να λάβουμε ριζικά και συγκεκριμένα μέτρα για να είμαστε έτοιμοι για άμυνα και να θέσουμε την οικονομία της ΕΕ σε πολεμική βάση».

Η γλώσσα αυτή αντανακλά, μεν, την αυξανόμενη επίγνωση ότι η ΕΕ πρέπει να εντείνει την εκστρατεία της για να βοηθήσει την Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο και να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη αμυντική της ικανότητα. Αλλά αποσκοπεί επίσης και στην προετοιμασία του ευρωπαϊκού κοινού για μεγάλες οικονομικές αμυντικές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των κοινών προμηθειών όπλων.

Προειδοποιώντας ότι οι Ευρωπαίοι «βρίσκονται μπροστά σε μια κρίσιμη στιγμή», ο Μισέλ δήλωσε ότι το κύριο καθήκον που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες της ΕΕ είναι «η ταχεία παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία» για να αξιοποιήσει μια πρόσφατη πρωτοβουλία της Τσεχικής Δημοκρατίας, η οποία κατάφερε να προμηθευτεί 300.000 βλήματα πυροβολικού στις ξένες αγορές σε μόλις τρεις εβδομάδες.

Αμυντικά ομόλογα

Επίσης, οι ηγέτες θα συζητήσουν την ιδέα των αμυντικών ομολόγων, τα οποία έχουν προωθηθεί από ορισμένους, συμπεριλαμβανομένου του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ως μέσο χρηματοδότησης της αύξησης των αμυντικών επενδύσεων.

Οι γείτονες της Ουκρανίας, όπως η Εσθονία, τάσσονται υπέρ της χρήσης αμυντικών ομολόγων, ενώ τα άλλα κράτη, συμπεριλαμβανομένων των Κάτω Χωρών και της Φινλανδίας, αντιτίθενται στην ιδέα ενός κοινού χρέους της ΕΕ, το οποίο θα άφηνε τους φορολογούμενους να επιβαρύνονται για τις επόμενες δεκαετίες.

Οι εναλλακτικές λύσεις -αύξηση των φόρων ή περικοπή των δημόσιων υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση της άμυνας- είναι δυσάρεστες για τους περισσότερους. Ωστόσο, ένας διπλωμάτης, σύμφωνα με τον Guardian,  έθεσε το ενδεχόμενο να δοθεί εντολή σε κάθε χώρα να συνεισφέρει το 2% του εθνικού της ΑΕΠ στην άμυνα της ΕΕ. Αυτό θα απέφερε έως και 80 δισ. ευρώ, υποστήριξαν.

Η άλλη μεγάλη -αν και αμφιλεγόμενη- ιδέα που βρίσκεται στο τραπέζι είναι η κατάσχεση δισεκατομμυρίων ευρώ σε τόκους από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, μια κίνηση που οι υποστηρικτές της λένε ότι θα μπορούσε να αυξήσει τα κέρδη της Ουκρανίας κατά 27 δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Ωστόσο, διπλωμάτες λένε ότι οι προτάσεις εξακολουθούν να είναι γεμάτες με νομικές δυσκολίες.

Το Κρεμλίνο δήλωσε την Τετάρτη ότι μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε «πρωτοφανή παραβίαση του διεθνούς δικαίου».

Ο Κυρ. Μητσοτάκης

Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη τοποθετηθεί για την ανάγκη κοινού βηματισμού στις αμυντικές προμήθειες της ΕΕ και για τις κοινές προσπάθειες με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Όπως έχει επισημάνει, εξάλλου, η Ευρώπη πρέπει να βρει έναν τρόπο να ξοδεύει πιο έξυπνα στην άμυνα. Σε αυτό το πλαίσιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να τονίσει ότι η ΕΕ πρέπει να βρει τρόπο για κοινές προμήθειες αμυντικού υλικού στην Ουκρανία με αποζημίωση των κρατών-μελών για αμυντικό υλικό ευρωπαϊκής προέλευσης.

Ταυτόχρονα ο πρωθυπουργός αναμένεται να επαναλάβει ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση η πρόβλεψη στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών κατά τη διαδικασία υπολογισμού του υπερβολικού ελλείμματος. Ωστόσο, όπως προϊδεάζουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, που επικαλείται το ΑΠΕ, αναμένεται να τονίσει ότι αυτή η πρόβλεψη δεν αρκεί, ούτε είναι φιλόδοξη σε σχέση με όσα πρέπει να γίνουν στην ευρωπαϊκή άμυνα.

Mε πληροφορίες από Guardian, ΑΠΕ-ΜΠΕ