dodoni back
ΓΙΑΝΝΕΝΑ

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2002-2023: Τα ποσοστά, οι νικητές και τα κόμματα

Εικόνα του άρθρου Αυτοδιοικητικές εκλογές 2002-2023: Τα ποσοστά, οι νικητές και τα κόμματα
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Γιώργος Τσαντίκος
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 01/10/2023, 22:20
ΓΙΑΝΝΕΝΑ

Η επόμενη Κυριακή, θα είναι η πέμπτη εκλογική για την αυτοδιοίκηση, στα Γιάννενα, μέσα στον 21ο αιώνα.

Σήμερα, ανατρέχουμε σε μια ενδιαφέρουσα αναλογία: τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών που προηγήθηκαν ή ήταν πιο κοντά στην αυτοδιοικητική διαδικασία, με τα αντίστοιχα των δημοτικών-περιφερειακών εκλογών, στον Δήμο Ιωαννιτών και στην Περιφέρεια Ηπείρου.

Γιατί μπορεί οι υποψήφιοι-ες να διατείνονται ότι είναι ανεξάρτητοι, κανείς τους όμως δεν απαρνείται την κομματική ταυτότητα που εξασφαλίζει  τη ροή ψήφων. Ειδικά φέτος, η ΝΔ αποφάσισε να πατρονάρει στο σύνολό τους τις περιφερειακές εκλογές, προκειμένου να σταθεροποιήσει την παντοδυναμία της, έναντι της πενιχρής αξιωματικής αντιπολίτευσης που παρουσιάζει διαλυτικά συμπτώματα, ενώ και το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να «στεγανοποιήσει» τους μηχανισμούς του, κατεβάζοντας κομματικούς υποψήφιους.

Είναι όμως η ροή της βουλευτικής ψήφου ίδια με την αυτοδιοικητική; Προφανώς και όχι.

Οι αναλογίες όμως, όπως και τα δεδομένα που προσφέρονται για συμπεράσματα, είναι πολλές και ενδιαφέρουσες.

Πηγαίνοντας πίσω στο 2002, τον καιρό που η δεύτερη Κυριακή ήταν δεδομένη και στον Δήμο και στην Περιφέρεια, τα αποτελέσματα ήταν τα εξής:

Νομαρχιακές 2002

Καχριμάνης
46,89% (Β’ Κυριακή 56,42%)
Τσουμάνης
36,71% (Β’ Κυριακή 43,58%
Σκοπούλης
5,37%

Δημοτικές 2002

Γκόντας
44,72% (Β’ Κυριακή 50,98%)
Φίλιος
24,49% (Β’ Κυριακή 49,.02%)
Ζαρμπαλάς
24,30%


Οι εκλογές στον Δήμο είχαν κριθεί κυριολεκτικά στο νήμα: Την πρώτη Κυριακή, ο διασπασμένος κεντροαριστερός χώρος ανέδειξε ως διεκδικητή τον Φίλιππα Φίλιο για 48 ψήφους και τη δεύτερη, δήμαρχο τον εκλεκτό της δεξιάς Νίκο Γκόντα, με 481 ψήφους διαφορά.

Αντίστοιχα αμφίρροπες ήταν και οι πιο προηγούμενες βουλευτικές εκλογές, του 2000:

Βουλευτικές εκλογές 2000

ΠΑΣΟΚ
44,64%
ΝΔ
42,99%
ΚΚΕ
5,59%
Συνασπισμός
2,73%
ΔΗΚΚΙ
2,37%


2006: Οι μειοψηφικοί δήμαρχοι

Το 2006, το σκηνικό ήταν διαφορετικό: η ΝΔ είχε πάρει μια εύκολη νίκη το 2004, το χρήμα έρρεε ακόμα λόγω Ολυμπιακών Αγώνων και κανείς δεν πίστευε ότι σε 5 χρόνια θα του έπαιρναν το δώρο Χριστουγέννων. Επίσης, η κυβέρνηση της ΝΔ, πιστή στην αντίληψή της για την περιστολή της δημοκρατικής συμμετοχής και αναλογικής εκλογής, είχε θεσπίσει μειοψηφική εκλογή από τον πρώτο γύρο: αρκούσε να πάρεις 42% για να εκλεγείς από τον πρώτο γύρο. Το ίδιο κάνει και σήμερα, ένας όχι και τόσο θιασώτης των αμεσοδημοκρατικών θεσμών, ο Μάκης Βορίδης.

Η επικράτηση των Καχριμάνη-Γκόντα ήταν καταιγιστική και ισοπεδωτική για την, ξανά διασπασμένη κεντροαριστερά. Στον Δήμο, ο ένας πόλος της ήταν και πάλι ο Φίλιππας Φίλιος…

Νομαρχιακές 2006

Καχριμάνης
53,95%
Χατζηεφραιμίδης
34,06%
Μεντής
5,5%
Μαντάς
3,74%


Δημοτικές 2006

Γκόντας
47,37%
Μελανίδης
24,66%
Φίλιος
20,34%
Τσίγκας
2,91%
Σκοπούλης
2,76%
Ζέρβας
1,96%

 

Εκλογές 2004

ΝΔ
46,08%
ΠΑΣΟΚ
41,02%
ΚΚΕ
5,82%
Συνασπισμός
3,15%
ΔΗΚΚΙ
1,76%
ΛΑΟΣ
1,07%


2010: Το «διάλειμμα ενότητας» της Κεντραριστεράς

Το 2010, τα πράγματα ήταν κάπως διαφορετικά. Η κυβέρνηση Καραμανλή είχε καταρρεύσει υπό το βάρος μιας κοινωνικής μετατόπισης που ούτε καν ανιχνευόταν τότε από τους πολιτικούς παράγοντες. Η κρίση ερχόταν καλπάζουσα, ο κ. Καραμανλής το είδε και έκανε «βήμα στο πλάι» και το ΠΑΣΟΚ φαινόταν παντοδύναμο.

Ο Φίλιππας Φίλιος αυτή τη φορά ήταν το πρόσωπο της ενότητας. Κατάφερε να βγει πρώτος στον αμφίρροπο πρώτο γύρο με τον «αιώνιο αντίπαλο» (με τον οποίο θα επερχόταν ανακωχή αργότερα, ενώπιον άλλων «αντιπάλων»…) Νίκο Γκόντα και να τον κερδίσει καθαρά στον δεύτερο γύρο.

Στη δε Περιφέρεια, ήταν η τελευταία φορά που ο Αλέκος Καχριμάνης εκλέχτηκε στον δεύτερο γύρο, με αντίπαλο τον Βαγγέλη Αργύρη, εκφραστή του πιο ισχυρού κομματικού μηχανισμού του ΠΑΣΟΚ, εκείνη την περίοδο τουλάχιστον.

Τότε όμως άρχισε να διαφαίνεται μια διάχυση των ψήφων, αρκετά αναντίστοιχη με τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Τα τοπικά συμφέροντα και οι εκφραστές τους, δηλαδή ο κ. Καχριμάνης, είχαν αρχίσει ήδη να «μιλάνε» στη διάλεκτο που ο κόσμος, άρχισε να ακούει περισσότερο, από ό,τι την πολιτική πρόταση.

Περιφερειακές 2010

Καχριμάνης
44,76% (Β’ Κυριακή 55,04%)
Αργύρης
38,70% (Β’ Κυριακή 44,96%)
Κωτσαντής
8,36%
Παπαδημητρίου
3,59%
Ζήκος
2,63%
Ζάψας
1,96%

Δημοτικές 2010

Φίλιος
44,30% (Β’ Κυριακή 54,08%)
Γκόντας
43,14% (Β’ Κυριακή 45,92%)
Τασιούλας
5,89%
Σκοπούλης
4,12%%
Μαντάς
2,56%

Βουλευτικές 2009

ΠΑΣΟΚ
43,94%
ΝΔ
36,12%
ΚΚΕ
7,51%
ΣΥΡΙΖΑ
4,90%
ΛΑΟΣ
3,50%
Οικολόγοι
1,91%


Στην εποχή των μνημονίων

Στη δεκαετία του ’10 τα πράγματα ήταν έτσι και αλλιώς ταραγμένα. Οι αυτοδιοικητικοί φορείς καλούνταν να καλύψουν το κρατικό κενό που δημιουργούσαν οι μνημονιακές πολιτικές και συμφωνίες, αλλά και πολιτικά, να μην χρεωθούν τις συνυπογραφές όλου σχεδόν του πολιτικού φάσματος, στις μνημονιακές πολιτικές.

Το 2014, αντίπαλος του Νίκου Γκόντα ήταν ο Θωμάς Μπέγκας, μετά την αλλαγή επικεφαλής στην κεντροαριστερή παράταξη, η οποία σηματοδότησε μια νέα διάσπαση του χώρου. Ο κ. Μπέγκας ήρθε δεύτερος στον πρώτο γύρο, κέρδισε όμως με χαρακτηριστική ευκολία στον δεύτερο. Στις δε περιφερειακές, ο ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε με ένα κορυφαίο στέλεχός του, την Όλγα Γεροβασίλη, χωρίς όμως να καταφέρει καν να κρατήσει κάτω από το 50% τον κ. Καχριμάνη. Πλέον, ο «αιώνιος περιφερειάρχης» έπαιρνε ψήφους, αλλά και στελέχη, από σχεδόν όλους τους χώρους…

Περιφερειακές 2014

Καχριμάνης
50,83%
Γεροβασίλη
23,58%
Ζάψας
9,66%
Τσουμάνη
8,05%
Αναγνώστου
3,94%
Ζήκος
2,94%


Δημοτικές 2014

Μπέγκας
33,25% (Β’ Κυριακή 57,39%)
Γκόντας
34,96% (Β’ Κυριακή 42,61%)
Νάτσης
14,83%
Μπαρτζώκας
8,25%
Τασιούλας
4,87%
Σκοπούλης
2,11%
Πατσούρας
1,74%


Βουλευτικές Ιούνιος 2012

ΝΔ
32,36%
ΣΥΡΙΖΑ
27,15%
ΠΑΣΟΚ
14,07%
ΔΗΜΑΡ
6,32%
ΑΝΕΛ
5,09%
ΚΚΕ
4,91%
ΧΑ
4,59%

Το 2019 όλες οι εκλογές έγιναν σχεδόν μαζί. Γι αυτό το λόγο, ως μέτρο αντιστοιχίας λαμβάνονται οι βουλευτικές που έγιναν 40 μέρες μετά τις αυτοδιοικητικές. Ο νόμος Σκουρλέτη είχε μεν φέρει την απλή αναλογική, αλλά αυτοακυρωνόταν με την εκλογή αρχής (περιφερειακής και δημοτικής) και δεν προστάτευε ούτε εκλογείς, ούτε εκλεγμένους, ούτε καν τη δημοκρατική νομιμότητα που την πέταξε στα σκουπίδια ο μετέπειτα υπουργός Τάκης Θεοδωρικάκος. Στην περιφέρεια, πλέον ο κ. Καχριμάνης δεν ήταν απλά παντοδύναμος, αλλά το αποτέλεσμα προμήνυε και το… βουλευτικό του 2023. Ανοιχτά πλέον η παράταξή του, με αυστηρή αναφορά στον κεντροδεξιό χώρο, συγκέντρωνε στελέχη του ΠΑΣΟΚ και λεηλατούσε τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ.

Στον δε δήμο, η σχάση του 2014 μετουσιώθηκε σε μια οριακή νίκη: Ο Μωυσής Ελισάφ κέρδισε στη δεύτερη Κυριακή για μόλις 235 ψήφους. Ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε να στηρίξει ακόμα και το δικό του ψηφοδέλτιο και ο Φίλιππας Φίλιος ήταν μεν απών από τις λίστες, αλλά στήριξε την υποψηφιότητα Ελισάφ. Όλα αυτά, σε πλήρη αναντιστοιχία με το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών.

Περιφερειακές 2019

Καχριμάνης
57,08%
Ζάψας
14,86%
Ριζόπουλος
9,77%
Δημητρίου
7,90%
Πρέντζας
6,04%
Ζήκος
1,81%
Νουτσόπουλος
1,34%
Αναγνώστου
1,2%


Δημοτικές 2019

Ελισάφ 23,74% (Β’ Κυριακή 50,33%)
Μπέγκας             30,62% (Β΄’ Κυριακή 49,67%)
Καλογιάννη       19,90%
Γκόντας                11,75%
Νάτσης 4,88%
Μπαρτζώκας     3,53%
Τσουμάνη           3,29%
Πατσούρας        1,35%
Καφαράκης 0,95%


Βουλευτικές 2019

ΝΔ
37,42%
ΣΥΡΙΖΑ
36,30%
ΚΙΝΑΛ
9,53%
ΚΚΕ
4,99%
ΜΕΡΑ25
2,79%
Ελληνική Λύση
2,34%
ΣΧΟΛΙΑ
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
Ντοτη3