«Ανωτατοποίηση» ή κάτι άλλο;

Η ιστορία της υποχρεωτικής συνένωσης, ομογενοποίησης, «κεντρώματος», πείτε το όπως θέλετε, των ΤΕΙ και των πανεπιστημίων, είναι μια ιστορία που ξεκινάει πριν από πολλές δεκαετίες και τώρα, φτάνει στο πλήρωμα του χρόνου της. Καταρχάς, δεν υπάρχει καμία ακαδημαϊκής φύσης αποχρώσα ένδειξη για να γίνουν «με ένα νόμο και ένα άρθρο» τα ΤΕΙ πανεπιστήμια. Όχι λόγω της δεδομένης ακαδημαϊκής υπεροψίας των πανεπιστημίων και του ελιτισμού που διαπνέει ένα μεγάλο κομμάτι του διδακτικού τους προσωπικού, αλλά γιατί πολύ απλά, ακαδημαϊκός δεν γίνεται ένας χώρος με τον τρόπο που αλλάζουν ΑΦΜ ποδοσφαιρικές ομάδες και πολιτικά κόμματα. Στο πάγιο εκπαιδευτικό-επιστημονικό ερώτημα δεν μπορεί να απαντήσει ούτε η περιφερόμενη αριστεία, γιατί ακόμα και με τα δικά της, ποσοτικά κριτήρια, τμήματα ΤΕΙ που στο παρελθόν «καταδικάστηκαν» με τη βάση του 10, είχαν εξαιρετικά δείγματα ακαδημαϊκής δραστηριότητας και έρευνας. Ένα από αυτά, ήταν στην Ηγουμενίτσα και μάλιστα φτιαγμένο με τις «καλές προθέσεις»: με βάση την ανταπόκριση στις ανάγκες της τοπικής οικονομίας κ.λπ. κ.λπ. Σήμερα, το ΤΕΙ αυτό κλείνει.

Δυστυχώς όμως για τους τοπικούς προύχοντες, το σύστημα έχει πάψει να «πουλάει το σχοινί με το οποίο θα κρεμαστείς» και το δίνει πλέον δωρεάν. Η «αναβάθμιση» είναι τόσο ωραία λέξη και τόσο κενή νοήματος ταυτόχρονα, στην συγκεκριμένη περίπτωση, που μοιάζει το καταλληλότερο δόλωμα. Το «καλό» και το «χειρότερο» στην περίπτωση της πανεπιστημιακής παιδείας δεν το ορίζει η ταμπέλα (πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ), ούτε οι πέντε αφίσες και τα δυο συνθήματα στους τοίχους. Το ορίζει ο τύπος ανθρώπου που βγαίνει από το ακαδημαϊκό ίδρυμα. Αν αυτός προσεγγίζει έστω και λίγο τον τύπο του universalis ή έστω, έχει ακούσει κάτι γι αυτόν, τότε κάτι έχει γίνει. Αν απλώς επιδιώκει να επιβιώσει με ένα μισθό κουτσουρεμένο και μερικά επαγγελματικά δικαιώματα που ποτέ δεν είναι άρτια, αλλά θα πρέπει να τα συμπληρώνει με σεμινάρια της κακιάς ώρας, τότε οι πανεπιστημιακοί του δάσκαλοι έχουν αποτύχει.

Το ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι αυτή τη φορά η μετάπτωση γίνεται… ανάποδα. Οι νόμοι Γιαννάκου, Διαμαντοπούλου κ.λπ., προσπαθούσαν και αυτοί να εφαρμόσουν ό,τι επιτάσσουν τα σχέδια της Μπολόνιας και της Πράγας τα τελευταία 30 χρόνια, αλλά με ένα σχετικά ορθολογικό μεθοδολογικά τρόπο: από κάτω προς τα πάνω. Οι νόμοι ήταν αντιδραστικοί σε μεγάλο βαθμό και συνάντησαν σοβαρή αντίσταση. Άλλες ρυθμίσεις πάλι, αντλημένες από την ίδια ιδεολογική δεξαμενή, απέτυχαν παταγωδώς. Ποιος θυμάται πλέον τα Προγράμματα Σπουδών Επιλογής των τελών της δεκαετίας του ’90 και πόσες δικαστικές εκκρεμότητες έχουν αφήσει ακόμα;

Τώρα, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας προχωράει αντίστροφα: Από την ταμπέλα προς το εσωτερικό του «καταστήματος». Ίσως μέχρι το καλοκαίρι, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων να είναι το πρώτο «ομογενοποιημένο» σε όλη τη χώρα, με τις διοικητικές εκκρεμότητες να «εξομαλύνονται» μετά. Πόσο εύκολο πιστεύετε είναι να συγκεντρωθούν υπό ένα καθεστώς διοίκησης περίπου 25.000 φοιτητές και φοιτήτριες, με νέα, καταργημένα ή υποβαθμισμένα τμήματα; Επίσης, πώς θα ορίσει ποιοι από τους υπάρχοντες δικαιούνται να «αναβαθμιστούν» και ποιοι θα ακολουθήσουν τα διετή ΚΕΚ (ναι, αλλά υπό πανεπιστημιακή ταμπέλα);

Όποιος ορίζει την ακαδημαϊκότητα και την πανεπιστημιακή δραστηριότητα με ποσοτικούς όρους, βλέπει κάτι σίγουρα λάθος σε αυτή τη διαδικασία.

 Ή έχει κάτι άλλο στο πίσω μέρος του μυαλού του…