Αναζωπυρώνεται η κρίση στο Νότιο Καύκασο

Συμφωνία κατάπαυσης του πυρός επιτεύχθηκε μία ημέρα αφότου το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε νέα στρατιωτική επίθεση εναντίον της τοπικής αρμενικής κυβέρνησης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανέφεραν αρμενικά και ρωσικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα δήλωση τοπικών αξιωματούχων.

Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός θα τεθεί σε ισχύ στη 1 μ.μ. τοπική ώρα και θα περιλαμβάνει διατάξεις για την τοπική αρμενική κυβέρνηση να διαλύσει τον τοπικό στρατό της, κάτι που φαίνεται να αποτελεί σημαντική συνθηκολόγηση με το Αζερμπαϊτζάν.

Τοπικοί αξιωματούχοι στο Στεπανακέρτ και στο Μπακού επιβεβαίωσαν ότι εκπρόσωποι θα συναντηθούν στο Γιεβλάχ του Αζερμπαϊτζάν την Πέμπτη για διαπραγματεύσεις.

Το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο έχει απαιτήσει τη διάλυση της τοπικής κυβέρνησης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, δήλωσε ότι οι συνομιλίες θα περιλαμβάνουν επίσης σχέδια για την "επανένταξη" της περιοχής στο Αζερμπαϊτζάν.

Το Αζερμπαϊτζάν σφυροκόπησε σήμερα το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, μια αποσχισθείσα περιοχή που ελέγχεται από τους Αρμένιους, παρά τις εκκλήσεις της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών προς τις δύο πλευρές να σταματήσουν την πορεία προς τον πόλεμο.

Το Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε χθες, Τρίτη, την «αντιτρομοκρατική" επιχείρησή του εναντίον του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αφότου κάποιοι από τους στρατιώτες του σκοτώθηκαν σε επιθέσεις, όπως δήλωσε το Μπακού, από την ορεινή περιοχή. Το Καραμπάχ αναγνωρίζεται διεθνώς ως τμήμα του Αζερμπαϊτζάν.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν δήλωσε ότι το Καραμπάχ βομβαρδίζεται εντατικά σε μια προσπάθεια να προκληθεί πόλεμος. Απαίτησε από τους Ρώσους ειρηνευτές να κάνουν τη δουλειά τους και προειδοποίησε ότι άγνωστες δυνάμεις μιλούν για πραξικόπημα στο Ερεβάν.

Οι εθνοτικοί Αρμένιοι στο Καραμπάχ δήλωσαν ότι το Αζερμπαϊτζάν προκάλεσε νέο πόλεμο εναντίον των 120.000 ανθρώπων που ζουν σε μια περιοχή που θεωρούν πατρίδα τους. Η γειτονική Τουρκία υποστήριξε το Αζερμπαϊτζάν, με το οποίο έχει ισχυρούς γλωσσικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν κάλεσε τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ να «σταματήσει αμέσως τις εχθροπραξίες» και είπε στον Πασινιάν ότι η Ουάσινγκτον υποστηρίζει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας.

Η Ρωσία κάλεσε επίσης σε ηρεμία, αλλά ορισμένοι Ρώσοι αξιωματούχοι επέπληξαν την Αρμενία για το φλερτ με τη Δύση και είπαν ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα.

«Καλούμε τα συγκρουόμενα μέρη να σταματήσουν αμέσως την αιματοχυσία, να σταματήσουν τις εχθροπραξίες και να εξαλείψουν τις απώλειες μεταξύ των αμάχων», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας σε ανακοίνωση που αναρτήθηκε στην πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram.

Ένας άλλος πόλεμος στην πρώην Σοβιετική Ένωση θα μπορούσε να διαταράξει τη γεωπολιτική ισορροπία στον Νότιο Καύκασο, μια περιοχή όπου η Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Τουρκία και το Ιράν διεκδικούν επιρροή.

Ο Πρώτος Πόλεμος

Καθώς η Σοβιετική Ένωση κατέρρεε, ξέσπασε ο λεγόμενος Πρώτος Πόλεμος του Καραμπάχ (1988-1994) μεταξύ των Αρμενίων και των Αζέρων γειτόνων τους. Περίπου 30.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι εκτοπίστηκαν.

Το 2020, μετά από δεκαετίες αψιμαχιών, το πλούσιο σε ενέργεια Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε μια στρατιωτική επιχείρηση που εξελίχθηκε στον Δεύτερο Πόλεμο του Καραμπάχ, διασπώντας γρήγορα τις αρμενικές άμυνες.

Το Αζερμπαϊτζάν, με την υποστήριξη της Τουρκίας, κέρδισε μια ηχηρή νίκη στον πόλεμο των 44 ημερών, παίρνοντας πίσω τμήματα του Καραμπάχ. Η Ρωσία μεσολάβησε τότε για την κατάπαυση του πυρός - και κάλεσε και τις δύο πλευρές να επιστρέψουν σε αυτήν.

Αλλά η Αρμενία κατηγόρησε τη Μόσχα ότι είναι πολύ απασχολημένη από τον δικό της πόλεμο στην Ουκρανία για να την προστατεύσει και δήλωσε ότι οι Ρώσοι ειρηνευτές στο Καραμπάχ αποτυγχάνουν να κάνουν τη δουλειά τους.

Διαδηλωτές δυσαρεστημένοι για αυτό που θεωρούσαν ως αποτυχία της Μόσχας να σταματήσει το Αζερμπαϊτζάν φώναζαν αντιρωσικά συνθήματα έξω από την πρεσβεία της Ρωσίας στην Αρμενία το βράδυ της Τρίτης, μετέδωσε το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Με πληροφορίες από Reuters. Φωτογραφία: Στιγμιότυπο οθόνης από βίντεο του υπουργείου Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν