Το θερμό καλοκαίρι των υδρογονανθράκων

Εδώ και έξι μήνες περίπου, οι υδρογονάνθρακες έχουν μπει στην καθημερινότητα των κοινωνιών στην Ήπειρο. Όχι με τους παραδοσιακούς τρόπους, δηλαδή ως… καθημερινά καύσιμα, αλλά εξαιτίας της έναρξης των ερευνών και των μελλοντικών εξορύξεων.

Την 1η Ιουνίου, οι πρωτοβουλίες που έχουν σχηματιστεί ενάντια στις εξορύξεις, δίνουν ένα πρώτο κινηματικό ραντεβού, στις 6 το απόγευμα, στην κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων. Ο στόχος τους είναι να κάνουν ένα τόσο μαζικό συλλαλητήριο, που να βάλει «δεύτερες σκέψεις», σε κάτι που πάντως μοιάζει αναπόδραστο, τουλάχιστον με τον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι αρχές τις αντιδράσεις.

Το «καλοκαίρι των υδρογονανθράκων» όμως προβλέπεται ιδιαίτερα θερμό. Το συλλαλητήριο της 1ης Ιουνίου θα είναι η πρώτη από μια σειρά εκδηλώσεις (μεταξύ άλλων ένα τριήμερο κάμπινγκ, τον Αύγουστο) που αναμένεται να βαθύνουν και άλλο το χάσμα.

Ακούστε το νέο επεισόδιο του "Τύπου στο μικρόφωνο", 4'50''

Ενδεικτική είναι η απόφαση της Πρωτοβουλίας Ενάντια στις Εξορύξεις Υδρογονανθράκων στην Ήπειρο που αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η συγκέντρωση, την 1η Ιουνίου, θα γίνει έξω από την Περιφέρεια «για λόγους ουσιαστικούς και συμβολικούς, αφού η περιφέρεια Ηπείρου γνωμοδότησε θετικά στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) και τάχθηκε εξ αρχής στο πλευρό των ‘πετρελαιάδων’».

Μια μικρή αναδρομή στην πιο πρόσφατη «πετρελαϊκή» ιστορία, μας πάει πίσω τον περασμένο Νοέμβριο. Τότε, ξεκινούν οι πρώτες συντεταγμένες αντιδράσεις πολιτών που παρεμβαίνουν σε δημοτικά συμβούλια, σε συνεδριάσεις στο Ζαγόρι, στη Ζίτσα και στην Παραμυθιά. Από αυτούς τους Δήμους, μόνο το Ζαγόρι ανακάλεσε την αρχική άδεια που είχε δώσει για τις έρευνες. Σημειωτέον ότι αρχικά, η κοινοπραξία Repsol-Energean είχε ζητήσει άδεια για διέλευση μέσα από δασικές περιοχές και από τον Δήμο Ιωαννιτών, την οποία όμως απέσυρε η ίδια, γιατί τελικά «δεν χρειάστηκε», όπως διαμήνυσε στον Δήμο.

Οι πρωτοβουλίες χρεώνουν στην Περιφέρεια Ηπείρου ότι υποβάθμισε εντελώς τη δημόσια διαβούλευση για τις αδειοδοτήσεις, «θάβοντας» τη συζήτηση σε υποόργανα του περιφερειακού συμβουλίου, τα οποία έχουν μηδαμινή συμμετοχή πολιτών. Η περιφερειακή αρχή χαρακτήριζε «εκ του πονηρού προσπάθειες επιτήδειων να δημιουργήσουν πρόβλημα» τον περασμένο Δεκέμβριο και μετέθεσε την ευθύνη στο υπουργείο Περιβάλλοντος, λέγοντας ότι η δικαιοδοσία της σταματάει στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, την οποία και ενέκρινε.

Η ένταξη της Greenpeace και του WWF  στο μέτωπο κατά των εξορύξεων, η οποία εκδηλώθηκε επίσημα στην πρώτη εκδήλωση των πρωτοβουλιών, στα Άνω Πεδινά τον περασμένο Δεκέμβριο, δημιούργησε περισσότερους «πονοκεφάλους» στους υποστηρικτές των εξορύξεων. Εδώ και ένα περίπου μήνα, οι δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κατά των ερευνών

Στους δύο μήνες που ακολούθησαν, κυβέρνηση και αυτοδιοικητικοί φορείς προσπάθησαν να καλύψουν παραλείψεις ετών, με ένα κύκλο ενημερωτικών εκδηλώσεων, με ομιλητές καθηγητές πανεπιστημίου, διοικητικά στελέχη του αρμόδιου υπουργείου, ακόμα και συντάκτες της επίμαχης μελέτης. Ήταν όμως πολύ αργά, ήδη. Οι δύο εκδηλώσεις του Ιανουαρίου σε Βουτσαρά και Άνω Πεδινά, παρά τις διαβεβαιώσεις των υπευθύνων ότι δεν συντρέχει κανένας κίνδυνος για το περιβάλλον ή τις τοπικές οικονομίες, δεν μπόρεσαν να μεταπείσουν τους κατοίκους των περιοχών.

Η ανησυχία, αφενός για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε μια περιοχή όπως το Ζαγόρι, αφετέρου για την επίδραση στην τουριστική και αγροτική οικονομία, βαραίνει ακόμα.

Στη συνέχεια, το μέτωπο μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία πήρε και αυτή θέση εναντίον των ερευνών.

Σε κυβερνητικό επίπεδο, ο μεν αρμόδιος υπουργός Γιώργος Σταθάκης προδιαγράφει τη συνέχεια των ερευνών-εξορύξεων, με τα επιχειρήματα της στήριξης της οικονομίας, αλλά και του κινδύνου προστίμων εάν δεν τηρηθούν οι συμβάσεις που έχει υπογράψει το ελληνικό κράτος. Η κυβέρνηση προσπαθεί να κατευνάσει τις αντιδράσεις λέγοντας ότι θα τηρηθούν αυστηρά οι περιβαλλοντικοί νόμοι. Ωστόσο, οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν πείστηκαν και δηλώνουν την αντίθεσή τους στις έρευνες για υδρογονάνθρακες και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο. Η κυβέρνηση πάντως δεν δείχνει να ανησυχεί ιδιαίτερα για τη στάση των βουλευτών τους, καθώς δηλώνουν ότι στηρίζουν την κυβέρνηση σε όλα τα υπόλοιπα θέματα.

Το σίγουρο είναι πως το καλοκαίρι αναμένεται «θερμό», την ώρα που οι εταιρίες ετοιμάζονται να ξεκινήσουν ξανά τις έρευνες, τις οποίες είχαν σταματήσει για ένα διάστημα.