Το Ξενία, η προϊστορία του και η «χθαμαλή Σαράβα»

Η αντίληψη περί τουρισμού ως «βαριάς βιομηχανίας» είναι περισσότερο μια εφήμερη δικαιολόγηση της ελληνικής οικονομικής «μονοκαλλιέργειας». Ωστόσο, δεν είναι καινούργια, ούτε καν στα Γιάννενα, που δεν είναι και από τις αιχμές του ελληνικού τουρισμού.

Το 1959, η πόλη ζητούσε επίμονα ένα μεγάλο ξενοδοχείο, αλλά και «ολοκληρωτική αξιοποίηση των ελεύθερων χώρων προς εξυπηρέτησίν του κύματος των τουριστών, οίτινες θα καταλύσουν (την πόλη των Ιωαννίνων) μετά την σύνδεσίν της μετά της Ιταλίας, δια του πορθμείου.

Ο δήμαρχος Γρηγόρης Σακκάς υπέγραφε την επιστολή στον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, στις 26 Ιανουαρίου του 1959. Το αίτημα ουσιαστικά ήταν η πρόταση χωροθέτησης του «Ξενία» στον Κουραμπά, όχι στους «Στρατώνες», στα Λιθαρίτσια δηλαδή.

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:

Ο πάντα γλαφυρός Σακκάς, αναφέρει μεταξύ άλλων στην επιστολή ότι ο Κουραμπάς είναι θέση «τελείως απηλλαγμήνη των ασχημιών της χθαμαλλής περιοχής της συνοικίας Σαράβα και των Σφαγείων, άτινα διαταράσουσι και ασχημίζουσι την εκ των Στρατώνων θέαν και τα οποία δεν είναι εύκολον να εξουδετερωθώσι τουλάχιστον δια πολλά έτη».

Με… ομηρική γλώσσα λοιπόν, ο Σακκάς δήλωνε πρόθυμος να… «εξουδετερώσει» τη Σιαράβα, προκειμένου να έχουν καλύτερη θέα οι τουρίστες.

Επίσης, αναφέρει ότι στα Λιθαρίτσια μπορούν να γίνουν εστιατόρια, αναψυκτήρια και «χορευτικά κέντρα» που «θα ώσιν ελαφράς και διαφανούς κατασκευής χαμηλού ύψους, ώστε να μην παρεμποδίζεται και διαταράσεται η θέα του Τοπείου προς την Λίμνην και τα γύρω ωραιότητα υψώματα».

Διαβάστε επίσης: Ο «πόλεμος» για τα μοτέλ του '60

Την επιστολή υπέγραφε η «υπό της πόλεως Επιτροπή» με αρχηγό τον Σακκά και μέλη τους Ελευθερία Σιόμπολα, Σπύρο Φιλίππου (δημοτ. σύμβουλοι), Ιωάννη Φλώρο (πρόεδρος Εμπορικού Επιμελητηρίου Ηπείρου), Αθανάσιο Αλιεύ (Τεχνικό Επιμελητήριο), Δημήτριο Φωτιάδη (Επαγγελματικό Επιμελητήριο Ηπείρου), Αλέξανδρο Τσιμή (Ομοσπονδία Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Ηπείρου), Νικόλαο Μητροκώστα (Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Ηπείρου), Δημήτρη Φλίντρη (Εργατικό Κέντρο Ιωαννίνων).

Η επιστολή επσυναπτόταν στους βουλευτές Ιωαννίνων, ζητώντας τις δικές τους ενέργειες για την υποστήριξη. Βουλευτές τότε ήταν οι Ιωάννου, Παληός, Σκοπούλης, Φρόντζος, Χρηστογιώγος και Δερδεμέζης.

Τελικά ο Καραμανλής ενέδωσε στο αίτημα και στον Κουραμπά ξεκίνησε να χτίζεται το ίδιο έτος σε σχέδια του Φίλιππου Βώκου, υπό την εποπτεία του Άρη Κωνσταντινίδη που ήταν προϊστάμενος της Υπηρεσίας Μελετών του ΕΟΤ. Η συνέχεια είναι λίγο ως πολύ γνωστή: Ο ΕΟΤ εγκατέλειψε τα ξενοδοχεία, αυτά πέρασαν στους Δήμους και στη δεκαετία του ’90 παρήκμασαν οριστικά, για να κλείσουν τελικά.

Σήμερα, άλλοι Δήμοι όπως ο Αρταίων, εκμεταλλεύονται τις ιδιαιτερότητες του χώρου και του σημαίνοντα μεταπολεμικού αρχιτεκτονικού μοντερνισμού, για να τα αναπλάσουν και να τα εκμεταλλευτούν. Ο Δήμος Ιωαννιτών, επί δημαρχίας Γκόντα και με την κάλυψη της τότε κυβέρνησης, γκρέμισε το Ξενία και παραχώρησε την κεντρική έκταση σε ιδιώτη, για να αναγείρει νέο ξενοδοχείο…

(photo credit: καρτ ποστάλ ΕΟΤ)

Πηγές:

ΓΑΚ, Αρχείο Εμπορικού Επιμελητηρίου Ιωαννίνων

Μούσα, Μ. Μεταπολεμικός μοντερνισμός, Αρχιτεκτονική, Πολιτική και Τουρισμός στην Ελλάδα, 1950-1965. 2013. Αθήνα:ΕΜΠ