Χρήστος Δήμος: «Το παιδικό βιβλίο θέλει ψυχή»

«Δεν θα μπορούσα να κάνω άλλο επάγγελμα. Σχεδιάζω ακατάπαυστα όλη μέρα» μας λέει ο Χρήστος Δήμος, ο οποίος, όση ώρα κρατά η κουβέντα μας, καθαρίζει μια γόμα από τα υπολείμματα του μολυβιού. «Είναι δύσκολο να βρεις μια καλή γόμα ή ένα καλό μολύβι. Κι όταν τα βρίσκεις, τα προσέχεις» είναι η απάντησή του στην παρατήρησή μας.

Ο Χρήστος Δήμος είναι εικονογράφος και υποψήφιος για τα διεθνή βραβεία Χανς Κρίστιαν Άντερσεν 2017-2018. Ανά διετία η ΙΒΒΥ (ένας αναγνωρισμένος διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός) απονέμει τα βραβεία σε έναν συγγραφέα και έναν εικονογράφο των οποίων το συνολικό έργο αποτελεί ουσιαστική συμβολή στην παιδική λογοτεχνία. Η επιτροπή από το Ελληνικό Τμήμα ΙΒΒΥ-Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου επέλεξε για τα βραβεία τον συγγραφέα  Βαγγέλη Ηλιόπουλο (δημιουργού του γνωστού «Τριγωνοψαρούλη») και τον εικονογράφο Χρήστο Δήμο.

Θα περίμενε κανείς να συναντήσει τον υποψήφιο εικονογράφο για τα βραβεία Χανς Κρίστιαν Άντερσεν σε κάποιο γραφείο στην Αθήνα –στην «καρδιά» των εκδοτικών οίκων, εκεί που γίνονται όλα. Κι όμως, ο κ. Δήμος, με καταγωγή από το Κουτσελιό Ιωαννίνων, βρίσκεται στη βάση του: στα Γιάννενα και στο εργαστήριό του στις δομές του Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιού «Ρόδα» και του Εικαστικού Εργαστηρίου στον Κουραμπά. Εκεί όπου επί μια δεκαετία διδάσκει σκίτσο και εικονογράφηση σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες.

Μέσα στο εργαστήριό του, λοιπόν, ανάμεσα σε μολύβια και σχέδια μαθητών του, ο κ. Δήμος, με τη σεμνότητα που τον διακρίνει (σ.σ. παραξενεύτηκε, όπως μας λέει, που μάθαμε για την υποψηφιότητά του, καθώς ο ίδιος δεν το λέει), χαρακτηρίζει την υποψηφιότητά του «ως μια αναγνώριση του έργου του. Είναι πολύ τιμητικό να με προτείνει ο Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου».

Η δράση του ως εικονογράφος στο παιδικό βιβλίο μετράει ήδη 20 χρόνια. Μέχρι σήμερα, έχει εικονογραφήσει 120 παραμύθια, όπως και το βιβλίο της γλώσσας για τη γ’ Δημοτικού «Τα απίθανα μολύβια». Δεν ξεκίνησε όμως από την εικονογράφηση, αλλά από το κινούμενο σχέδιο. Όλα ξεκίνησαν στην Αθήνα. Εκεί έμαθε τη δουλειά του κινούμενου σχεδίου, εκεί έκανε γνωριμίες, εκεί έπιασε τις πρώτες του δουλειές σε διαφημιστικά σποτ. Και μετά προέκυψε η συνεργασία του με τη Warner Bros στο Λονδίνο. Από τις πιο χαρακτηριστικές κινηματογραφικές ταινίες που συμμετείχε ως μέλος της ομάδας animation, ήταν η «Space Jam» (με πρωταγωνιστές τον Μπαγκς Μπάνι και τον Μάικλ Τζόρνταν). Λίγο καιρό αργότερα, κι αφού είχαν προηγηθεί κάποιες συνεργασίες σε ευρωπαϊκές παραγωγές, ο Χρήστος Δήμος πήρε την απόφαση να γυρίσει στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην Αθήνα, για να ασχοληθεί με αυτό που ήθελε πραγματικά: την εικονογράφηση παιδικού βιβλίου.

«Από την αρχή, δεν μου άρεσε πολύ το κινούμενο σχέδιο. Το χρησιμοποιούσα όμως για να αποκτήσω μια ευχέρεια στο σχέδιο, για να γίνω καλός σχεδιαστής. Ήταν μια μεγάλη εμπειρία που άφησε το στίγμα της. Οι φιγούρες μου, ακόμα και στατικές, έχουν μια κίνηση» μας λέει.

Η ενασχόληση με το παιδικό βιβλίο δεν ήταν εύκολη. «Το να μπει κανείς στον χώρο του παιδικού βιβλίου ήταν ένας άθλος. Έκανα πολύ μεγάλη προσπάθεια. Αυτό που δεν ήξερα τότε, ήταν ότι δεν χρειάζεται να έχεις μόνο μια πολύ καλή ευχέρεια στο σχέδιο. Η εικονογράφηση ενός παιδικού βιβλίου απαιτεί πολύ περισσότερα. Θέλει ψυχή και ευαισθησία» αναφέρει.

Σιγά σιγά, ο κ. Δήμος «έχτισε» το όνομά του ως εικονογράφου και οι δουλειές άρχισαν να έρχονται. Το 2006 πήρε την απόφαση να επιστρέψει στα Γιάννενα, με πολλούς φίλους του εικονογράφους να τον αποθαρρύνουν για το επαγγελματικό του μέλλον. Όμως οι δουλειές δεν σταμάτησαν. «Φεύγοντας από την Αθήνα, συνέχεια να κάνω παραμύθια, λιγότερα βέβαια λόγω κρίσης πια. Έχω κάνει 120 παραμύθια και πάνω από τα μισά τα έκανα στα Γιάννενα, 420 χλμ. μακριά από την Αθήνα» μας λέει. Η μαγική λέξη για την πορεία που δεν σταμάτησε λόγω της μετακόμισης σε μια επαρχιακή πόλη είναι η «ποιότητα».

«Αν θέλεις να υπηρετήσεις το παιδικό βιβλίο, πρέπει να δουλεύεις με σεβασμό και αγάπη για τα παιδιά. Αλλιώς δεν μπορείς να κρατηθείς. Και να έχεις ποιότητα, βέβαια, σε ό,τι κάνεις. Το μεγάλο στοίχημα, στην εποχή της κρίσης, είναι συγγραφείς και εικονογράφοι να διατηρούμε σε υψηλό επίπεδο την ποιότητα και να μην κάνουμε εκπτώσεις για να κρατηθεί ζωντανό το ελληνικό παιδικό βιβλίο» τονίζει. Και κάπως έτσι, ήρθε και η υποψηφιότητα για τα Βραβεία Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.

Όσο για το τι ακριβώς είναι η εικονογράφηση, ο κ. Δήμος έχει τη δική του απάντηση:  «Δεν μπορώ να πω τι είναι. Εγώ τη βιώνω την εικονογράφηση, ζω μέσα σε αυτήν. Οι άλλοι θα την κρίνουν».