Χρ. Μαντάς: «Χωρίς εκπλήξεις, αλλά με εγγυήσεις»

Ο «Τύπος Ιωαννίνων» μιλάει με τον υποψήφιο βουλευτή Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστο Μαντά. Ο κ. Μαντάς εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 2012. Ακολούθησε η επανεκλογή του και στις εκλογές του 2015. Από τον Οκτώβριο του 2015 διετέλεσε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ.

Στο τέλος περίπου της τετραετίας, θεωρείτε ότι έγινε από την κυβέρνηση το καλύτερο, ό,τι πιο εφικτό;

Νομίζω ότι η ακριβής απάντηση είναι πως έγιναν πολύ κρίσιμα πράγματα, στα όρια του εφικτού, σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Βρεθήκαμε στη διακυβέρνηση του τόπου χωρίς προηγούμενη εμπειρία. Η «πρώτη φορά Αριστερά» δεν ήταν μόνο για τη χώρα μας αλλά για όλη την Ευρώπη. Δηλαδή ένα κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, σε ένα συγκεκριμένο ευρωπαϊκό πλαίσιο, να αναλαμβάνει ευθύνες διακυβέρνησης. Κάναμε πολλά και σημαντικά πράγματα δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο κοινωνικό κράτος, στην αλληλεγγύη, στην παιδεία και στην υγεία. Αντιμετωπίσαμε σε μια ανθρωπιστική κατεύθυνση το προσφυγικό πρόβλημα. Κάναμε μια πολύ συστηματική δουλειά στο πεδίο των δημόσιων οικονομικών -χωρίς να λείπουν βέβαια οι καταναγκασμοί- με αποτέλεσμα η χώρα να αυξήσει την αξιοπιστία της και να οδηγηθεί τελικά στην έξοδο από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018.  Με αυξημένη εποπτεία βεβαίως αλλά χωρίς προληπτική γραμμή που θα σήμαινε ουσιαστικά ένα νέο μνημόνιο.

Ωστόσο υπάρχει μια δυσαρέσκεια στους πολίτες. Εσείς πώς την εισπράττετε;

Ναι, υπάρχει μια δυσαρέσκεια, η οποία οφείλεται  κυρίως  στην επιπρόσθετη λιτότητα που μας επιβλήθηκε. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι πολίτες βιώνουν τη λιτότητα στην καθημερινότητά τους, παρά τη μεγάλη προσπάθεια που κάναμε στο πεδίο του κοινωνικού κράτους και στην υλοποίηση μέτρων. Μέτρα όπως η καθολική πρόσβαση στα νοσοκομεία, η πρόσβαση για πολλές δεκάδες χιλιάδες παιδιά στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, τα σχολικά γεύματα, το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης, το επίδομα ενοικίου τώρα, η μείωση ασφαλιστικών εισφορών –ελεύθεροι επαγγελματίες του πρώην ΟΑΕΕ πήραν μια μεγάλη ανάσα- και πολλά άλλα. Δεν αφήσαμε και δεν αφήνουμε κάποιον μόνο του, στην τύχη του. Υπάρχει αναγνώριση των παρεμβάσεων που έχουν γίνει αλλά απέναντί μας δεν έχουμε μόνο τους πολιτικούς μας αντιπάλους αλλά ένα ολόκληρο σύστημα, κυρίως μιντιακό, το οποίο διαστρεβλώνει τα γεγονότα και επηρεάζει την κοινωνία. Έχω την εντύπωση όμως ότι στο τέλος της ημέρας οι πολίτες θα σκεφθούν πολύ σοβαρά το μέλλον τους. 

Οι περισσότεροι έχουν αντιληφθεί ήδη ότι η πιθανή διακυβέρνηση Μητσοτάκη, όπως αυτή αποτυπώθηκε τουλάχιστον στο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, θα δημιουργήσει κρίσιμα προβλήματα στην κοινωνική πλειοψηφία, θα ευνοήσει τους πλούσιους. Αυτή είναι η παράδοση της Δεξιάς και του νεοφιλελευθερισμού. Μην τα ξεχνάμε αυτά. Παράλληλα, υπάρχει μια αποτύπωση της... φαντασίωσης για κάποιους ότι μπορεί να δουν «καλύτερες μέρες με τον Μητσοτάκη».

Πώς εξηγείτε το φαινόμενο να θεωρείται σχεδόν αναπόδραστο το γεγονός της διακυβέρνησης της ΝΔ; 

Σε μεγάλο βαθμό υπάρχει αυτή η θεώρηση. Ωστόσο έχουμε ακόμη πυκνό πολιτικό χρόνο. Πρόκειται για μια κλασική «ψυχολογική παγίδα» στην οποία βρίσκεται η κοινωνία. Κι αυτό επειδή έχει δοκιμάσει τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στα βασικά σημεία της τουλάχιστον, και θεωρεί ότι δεν έχει να περιμένει κάποια μεγάλη έκπληξη. Έχει μέτριες προσδοκίες από μια νέα διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Σε συνδυασμό με τη μεγάλη διαφορά στο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, κινείται προς την κατεύθυνση να  «ενισχύσει» μια πολιτική δύναμη που έχει ακραία νεοφιλελεύθερα σχέδια για τον πολύ κόσμο και που επιθυμεί ουσιαστικά τη διάλυση του κοινωνικού κράτους. 

Τις έχουμε δοκιμάσεις αυτές τις κυβερνήσεις. Έχουμε δοκιμάσει τις κυβερνήσεις της Δεξιάς. Και η Δεξιά που ετοιμάζεται, δεν είναι μια συνηθισμένη Δεξιά, αλλά μέρος μιας νέας συντηρητικής ακραίας Δεξιάς που αναδύεται στην Ευρώπη. Πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αλλάξει την κατάσταση, με την παρουσίαση του προγράμματός μας, το οποίο είναι ένα εγγυημένο πρόγραμμα. 

Ένα πρόγραμμα που δεν έχει εκπλήξεις, αλλά έχει εγγυήσεις. Ένα πρόγραμμα ρεαλιστικά ελπιδοφόρο. 

Εγγυήσεις για θέσεις εργασίας, για ένα δημόσιο σύστημα υγείας, για μια δημόσια παιδεία, για διεύρυνση του δημόσιου χώρου, για υγιή, κι όχι κρατικοδίαιτη, επιχειρηματικότητα. Θα σας δώσω εδώ ένα στοιχείο: Σε όλους τους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους, υπήρξαν πέντε-έξι μεγάλα συστημικά κεφάλαια, συστημικοί «παίχτες» που έπαιρναν το 90% των επιδοτήσεων κυρίως στον τουριστικό τομέα. Σήμερα, η εικόνα είναι διαφορετική. Για παράδειγμα, τα έργα στην Ήπειρο που εντάχθηκαν στον αναπτυξιακό νόμο, αφορούν κυρίως τη μεταποίηση και την αγροδιατροφή. Μέσα από το ΕΣΠΑ και τον αναπτυξιακό νόμο, έχουμε διασφαλίσει την πρόσβαση σε ανθρώπους που πριν έμεναν εκτός «παιχνιδιού»

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δημιούργησε και ένα ερώτημα στο κόμμα. Αν τελικά υπάρχει η οργανωτική βάση που μπορεί να εξασφαλίσει την επαφή με την κοινωνία; Έγιναν όλα πολύ γρήγορα για τον ΣΥΡΙΖΑ ή έγιναν και λάθη;

Δραστηριοποιούμαι ενεργά στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή και στο χώρο της Αριστεράς βεβαίως από τα μαθητικά μου χρόνια. Νομίζω ότι σε καμία περίοδο, ούτε και στην κυβερνητική μας περίοδο, δεν καταφέραμε να έχουμε μια ισχυρή κοινωνική γείωση, επαφή με τους θεσμούς, με την τοπική αυτοδιοίκηση, με συλλόγους, με σωματεία κ.λπ. Ταυτόχρονα, πρέπει να λάβει υπόψη κανείς ότι έχουμε τεράστια κενά στην πορεία της Αριστεράς. Και εννοώ τα κενά σε επίπεδο στελεχών που να έχουν την ικανότητα να διεκδικήσουν τη θεσμική εκπροσώπηση. Με τη διακυβέρνηση, πολλοί από τους ανθρώπους οι οποίοι αποτελούσαν σημεία αναφοράς για την κοινωνική γείωση, βρέθηκαν σε κεντρικούς ρόλους. Είμαι ένα τέτοιο παράδειγμα. Ήμουν πρόεδρος της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Ηπείρου για πολλά χρόνια, εκπρόσωπος στο διοικητικό συμβούλιο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείο και στον Ιατρικό Σύλλογο, και βέβαια στην τοπική αυτοδιοίκηση. Από το 2012, και πολύ περισσότερο από το 2015, βρέθηκα σε κεντρικούς ρόλους. Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν πολλά σε όλη την κοινοβουλευτική ομάδα. Με μια διακυβέρνηση λοιπόν σε δύσκολες συνθήκες, και χωρίς προηγούμενη εμπειρία, δεν υπήρχε το κατάλληλο έδαφος για να ασχοληθεί μια κρίσιμη μάζα στελεχών με την ανάπτυξη ενός μαζικού κόμματος με αριστερό πρόσημο. Γιατί κάτι «άλλο» θα μπορούσαμε να το κάνουμε πολύ εύκολα. Μαζικό κόμμα της Αριστεράς όχι.

Διορθώνεται αυτό; Και μάλιστα  σε συνθήκες κρίσης της κομματικής ένταξης; Θα έλεγα ότι αυτή είναι μια δύσκολη πρόσκληση όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη. Έχουμε παραδείγματα αλλαγών. Το πιο χαρακτηριστικό για μας είναι το φαινόμενο του Εργατικού Κόμματος της Μεγάλης Βρετανίας επί Κόρμπιν με τη μαζική είσοδο νέων μελών. Αυτή την περίοδο, στα Γιάννενα, έχουμε μια στράτευση. Όχι μαζική, αλλά εντυπωσιακή. Από ό, τι μαθαίνω, κάτι τέτοιο συμβαίνει και σε άλλες περιοχές της χώρας. Νομίζω ότι με όλες τις επιφυλάξεις που μπορεί να έχει κάποιος, η Αριστερά σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα επανέλθει. Και θα επανέλθει με όρους ριζοσπαστικής Αριστεράς και όχι με όρους σοσιαλδημοκρατίας, ως ένα ισχυρό μαζικό κομματικό φαινόμενο. 

Ελπίζω και αγωνίζομαι ο ΣΥΡΙΖΑ να βρεθεί σε αυτό το ρεύμα. Σε κάθε περίπτωση αν δεν απαντήσει σε αυτή τη νέα πρόκληση, κατά τη γνώμη μου δεν έχει και μέλλον.

Όλα αυτά τα χρόνια, ως βουλευτής, πώς βιώσατε την τοπική πραγματικότητα;  

Νομίζω ότι αφήνουμε ένα θετικό αποτύπωμα. Με την έννοια της συλλογικής προσπάθειας που έγινε όλα αυτά τα χρόνια και προφανώς με πρωτοβουλίες και διακριτούς ρόλους για τον καθένα και την καθεμία από εμάς. Δώσαμε λύσεις σε κρίσιμα προβλήματα. Ολοκληρώθηκαν υποδομές όπως η Ιόνια οδός, τελειώνει ο εκσυγχρονισμός του αεροδρομίου –πράγματα που έδωσαν νέες δυνατότητες στην τοπική οικονομία και οι οποίες εκφράστηκαν κυρίως στον τουρισμό. 

Στην υγεία, διευρύναμε την «χωρητικότητα» του δημόσιου τομέα με έξι Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ), ξεκίνησε η λειτουργία της 4^ης πτέρυγας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, βρίσκεται σε τελική ευθεία το πολυδύναμο κέντρο στο νοσοκομείο «Χατζηκώστα». Αντιστρέψαμε την όλη πορεία υποστελέχωσης του δημόσιου συστήματος υγείας με νέες προσλήψεις και βγάζοντας έξω από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο τους εργολάβους στην καθαριότητα και σε άλλους τομείς. 

Στην παιδεία, η πιο εμβληματική παρέμβαση ήταν η δημιουργία ενός ισχυρού Δημόσιου Πανεπιστημίου με τη συνέργεια του ΤΕΙ Ηπείρου, την ίδρυση νέων τμημάτων και του ερευνητικού κέντρου. Έχουμε μια σημαντική αναβάθμιση και στην ειδική αγωγή και στην επαγγελματική εκπαίδευση. Αντιμετωπίσαμε με αξιοπρέπεια το προσφυγικό ζήτημα παρά τις πολύ μεγάλες δυσκολίες, ειδικά στον Κατσικά στην πρώτη περίοδο. Επίσης παραχωρήσαμε δημόσιους χώρους στην τοπική αυτοδιοίκηση, όπως το Γιαννιώτικο Σαλόνι, τις παλιές στρατιωτικές φυλακές, το άσυλο ανιάτων, τους παλιούς στρατιωτικούς φούρνους. Προχωρήσαμε σε σημαντικές παρεμβάσεις στον αθλητισμό, με τις υποδομές του ΠΕΑΚΙ να αλλάζουν εντυπωσιακά.

Όλα αυτά έγιναν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία και με την τοπική αυτοδιοίκηση με την οποία νομίζω ότι στις περισσότερες περιπτώσεις είχαμε μια επιτυχημένη συνεργασία. Μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες, καταφέραμε να έχουμε ένα θετικό αποτύπωμα στον τόπο και αυτό αφορά όλη τη χώρα. Σε κάθε νομό έγιναν πράγματα επί ΣΥΡΙΖΑ. Προφανώς δεν τα κάναμε όλα, αλλά όσα κάναμε, αποτελούν εγγύηση για το μέλλον. Εμείς δεν κρύβουμε δυσκολίες και αστοχίες, δεν έχουμε το «αλάθητο» αλλά δεν έχουμε και «κρυφές» ατζέντες ενάντια στη κοινωνική πλειοψηφία. Έχουμε ένα πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα με «πυρήνα» την υπεράσπιση της εργασίας και τη δίκαιη ανάπτυξη. Έχουμε την έμπνευση, την αποφασιστικότητα και την εμπειρία να πάμε, μαζί με τον κόσμο της εργασίας, τη χώρα μπροστά.

Ευχαριστούμε πολύ.

Κι εγώ.

Βαρβάρα Αγγέλη-Γιώργος Τσαντίκος