![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/02d@2x.png)
Tο πρότζεκτ #151 του Τύπου Ιωαννίνων, είναι μια αποτύπωση της κοινοβουλευτικής ιστορίας της Ελλάδας σε 151 γεγονότα, ιστορικές περιόδους, εκλογές.
Κάθε μέρα ανεβαίνει και από ένα στα social media του Τύπου:
Ακολουθήστε τον Τύπο Ιωαννίνων για να μπορείτε να τα παρακολουθείτε κάθε πρωί, στα παραπάνω σημεία.
Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:
Η διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη: Το ΠΑΣΟΚ.
Στις 3 Σεπτεμβρίου 1974 Ιδρύεται το ΠΑΣΟΚ. Ανακοινώνεται η διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη, από τον ίδιο τον πρόεδρό του. Με βάση την ιδρυτική του διακήρυξη, σκοπός της δράσης του κόμματος ήταν να επιφέρει «εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική απελευθέρωση και δημοκρατική διαδικασία». Το κόμμα τοποθετείται στο σοσιαλιστικό χώρο, με τα ιδρυτικά του στελέχη να προέρχονται από όλο σχεδόν το φάσμα του κεντρώου χώρου, από νεαρά τότε στελέχη του ΠΑΚ (Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα, αντιδικτατορική οργάνωση που ίδρυσε ο Παπανδρέου στη Σουηδία) και του φοιτητικού κινήματος, από απόστρατους αξιωματικούς των ενόπλων δυνάμεων με δημοκρατικό πολιτικό στίγμα κ.α. Το κόμμα είναι σαφώς προσωποκεντρικό, γεγονός που φαίνεται και από τις πρώτες εσωκομματικές έριδες, ενώ κάνει το πρώτο του συνέδριο μόλις το 1984.
| Η δεξιά στη νέα εποχή: Η Νέα Δημοκρατία
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θα προχωρήσει στην ανασύσταση του πολιτικού χώρου της δεξιάς, με την ίδρυση της Νέας Δημοκρατίας στις 4 Οκτωβρίου 1974, ένα μόλις μήνα μετά την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ. Εντυπωσιακό είναι ότι στη διακήρυξη περιλαμβάνονται όροι που υπάρχουν και στη διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ, όπως η εθνική ανεξαρτησία και η λαϊκή κυριαρχία, οι οποίοι απηχούν το λαϊκό αίτημα μετά από δεκαετίες έντονων και διαρκών επεμβάσεων στα εσωτερικά της χώρας: «Η Νέα Δημοκρατία είναι η πολιτική παράταξη που ταυτίζει το έθνος με το λαό, την πατρίδα με τους ανθρώπους της, την πολιτεία με τους πολίτες της, την εθνική ανεξαρτησία με τη λαϊκή κυριαρχία, την πρόοδο με το κοινό αγαθό, την πολιτική ελευθερία με την έννομη τάξη και την κοινωνική δικαιοσύνη» αναφέρονται μεταξύ άλλων στη διακήρυξη. Ο Καραμανλής φιλοδοξεί να αποτινάξει από το χώρο της δεξιάς, οργανωτικά τουλάχιστον, το στίγμα της μετεμφυλιακής τρομοκρατίας εις βάρος των αριστερών, του παρακράτους και των διώξεων, κάτι που σε μεγάλο βαθμό, δεν θα το καταφέρει. Το κόμμα ιδρύεται από πρώην στελέχη της ΕΡΕ, παραδοσιακούς πολιτικούς του ευρύτερου κεντρώου χώρου, αλλά καλύπτει και ψηφοφόρους της λαϊκής και εθνικιστικής δεξιάς. |
Οι πρώτες εκλογές μετά τη χούντα
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1974, καταργείται ο νόμος 509 που οδήγησε στην εξορία και τα εκτελεστικά αποσπάσματα χιλιάδες πολίτες και στο ίδιο ΦΕΚ νομιμοποιείται το ΚΚΕ. Στις 17 Νοεμβρίου 1974 στην πρώτη επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, γίνονται οι πρώτες μεταδικτατορικές εκλογές. Η Νέα Δημοκρατία τις κερδίζει με το εμφατικό 54,37%. Η Ένωση Κέντρου υπό τον Γεώργιο Μαύρο παίρνει 20,42%, το ΠΑΣΟΚ 13,58% και ακολουθεί η Ενωμένη Αριστερά υπό τον Ηλία Ηλιού με 9,47%, με τη συμμετοχή του ΚΚΕ, του ΚΚΕ Εσωτερικού και της ΕΔΑ. Λίγες μέρες αργότερα, στις 8 Δεκεμβρίου 1974 γίνεται το δημοψήφισμα για τη βασιλεία: οι πολίτες ψηφίζουν υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας. Στο ερώτημα για την αποκατάσταση της μοναρχίας, το 69,18% ψηφίζει «ΟΧΙ» και το 30,82% «ΝΑΙ». Στις 20 Νοεμβρίου 1977 η ΝΔ κερδίζει και πάλι τις εκλογές με 41,84%. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου αναδεικνύεται δεύτερο κόμμα με 25,34% και η ΕΔΗΚ ακολουθεί με 11,95%. Το ΚΚΕ συμμετέχει αυτόνομα στις εκλογές και λαμβάνει 9,36%.
| Η «17 Νοέμβρη» χτυπάει για πρώτη φορά
Στις 23 Δεκεμβρίου 1975 εκτελείται ο ακόλουθος της αμερικανικής πρεσβείας στην Ελλάδα Pίτσαρντ Γουέλς. Τρεις άνδρες βγαίνουν από ένα αυτοκίνητο μάρκας Simca φορώντας κουκούλες, απομακρύνουν τη σύζυγο του Γουέλς και τον οδηγό της λιμουζίνας και σκοτώνουν τον Γουελς, σταθμάρχη της CIA, με τρεις πυροβολισμούς. Τρεις μέρες αργότερα, την ευθύνη για τη δολοφονία αναλαμβάνει με προκήρυξή της στον Τύπο η «Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη». Ένα χρόνο αργότερα, η οργάνωση θα εκτελέσει τον αρχιβασανιστή της χούντας Βαγγέλη Μάλλιο. Η ιστορία του αντάρτικου πόλεων μόλις έχει αρχίσει, να για να συνεχιστεί με τη δολοφονία του επίσης βασανιστή της χούντας, Πέτρου Μπάμπαλη, το 1979. Νωρίτερα, το 1977 σκοτώθηκε σε ένοπλη συμπλοκή με την αστυνομία ο Χρήστος Κασίμης, κοντά στο εργοστάσιο της AEG στου Ρέντη. Ο Κασίμης ήταν ιδρυτικό μέλος του Επαναστατικού Λαϊκού Αγώνα. Το 1985, στην οδό Αμφίκλειας στου Γκύζη, σκοτώνεται ο Χρήστος Τσουτσουβής, ιδρυτής της «Αντικρατικής πάλης». Στην ίδια συμπλοκή σκοτώνονται τρεις αστυνομικοί, οι Γιώργος Δουγένης, Bασίλης Μπούρας, και Γιώργος Γεωργίου. Δύο χρόνια αργότερα, το 1987, θα σκοτωθεί στη «μάχη της Καλογρέζας» ο Μιχάλης Πρέκας, από καταιγισμό πυρών που δέχεται από αστυνομικούς με πολιτικά. Στην ίδια συμπλοκή συλλαμβάνονται ο Κλέαρχος Σμυρναίος και ο Χριστόφορος Μαρίνος, ο οποίος θα βρεθεί νεκρός από σφαίρα στις 23 Ιουλίου 1996, ενώ μεταφέρονταν, υπό αστυνομική φρούρηση, από τη Σέριφο, με το πλοίο «Πήγασος». |
«Βυθίσατε το Χόρα»
Tη νύχτα της Παρασκευής 6 Aυγούστου 1976 το τουρκικό σεισμογραφικό σκάφος «Xόρα» ξεκίνησε έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, βορειοανατολικά της Λέσβου. Λίγες μέρες νωρίτερα, ο τούρκος πρωθυπουργός Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ είχε δηλώσει μεταξύ άλλων ότι «η Τουρκία ουδέποτε θα συναινέσει σε κατάσταση που εμφανίζει την Ελλάδα διεκδικούσα ολόκληρο το Αιγαίο σαν δική της λίμνη. Σε περίπτωση επεμβάσεως στην αποστολή του ‘Χόρα’ στο Αιγαίο, η Τουρκία θα ανταποδώσει την επέμβαση». Την κρίση που θα εκτονωθεί τελικά μερικές μέρες αργότερα, θα χαρακτηρίσει η φράση του Ανδρέα Παπανδρέου, κατά την περιοδεία του στη Θράκη, «Βυθίσατε το Χόρα». Το «Χόρα» όμως, ένα πολεμικό κατά την κατασκευή του, πλοίο, δεν θα αργήσει πολύ να επανεμφανιστεί στα ελληνοτουρκικά θέματα.
| ECU, ο «πατέρας» του ευρώ
Στις 13 Μαρτίου 1979 δημιουργείται το ECU, η πρώτη χρηματική μονάδα της (τότε) ΕΟΚ. Τα αρχικά αντιστοιχούσαν στις λέξεις European Currency Unit και ουσιαστικά, το «μη νόμισμα» που ίσχυσε μέχρι το 1998 ήταν ο πρόγονος του ευρώ. Στις 28 Μαΐου 1979 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, πρωθυπουργός της χώρας, υπογράφει τη σχετική συμφωνία στο προαύλιο του Ζαππείου και ένα μήνα αργότερα, η συμφωνία επικυρώνεται από το ελληνικό κοινοβούλιο. «Η Ελλάς από σήμερα αποδέχεται οριστικά την ιστορική πρόκληση και την ευρωπαϊκή της μοίρα, διατηρώντας την εθνική της ταυτότητα. Έχουμε εμπιστοσύνη και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα» δηλώνει μεταξύ άλλων ο Καραμανλής μετά την υπογραφή του συμφώνου. Ενάμιση χρόνο αργότερα, την 1η Ιανουαρίου 1981 η Ελλάδα γίνεται το δέκατο ισότιμο μέλος της ΕΟΚ. |
Νεοναζιστικές ομάδες και «Χρυσή Αυγή»
Την 1 Ιανουαρίου 1980 ιδρύεται η νεοναζιστική οργάνωση «Χρυσή Αυγή», στα «απόνερα» της χούντας και των «άστεγων» πολιτικά προσώπων και οργανώσεων που άφησε η κατάρρευση του ακροδεξιού χώρου στην Ελλάδα. Το 1993, η νεοναζιστική οργάνωση επανιδρύθηκε ως κόμμα πλέον. Παρότι αρκετά στελέχη της μεταχουντικής περιόδου παρέμειναν πιστά στις «αρχές της εθνοσωτηρίου», δραστηριοποιούμενα σε διάφορες ακροδεξιές οργανώσεις και κόμματα, η «Χρυσή Αυγή» ήταν εκείνη που έδωσε σάρκα και οστά στο νεοναζισμό στην Ελλάδα. Αντίθετα με ένα σύγχρονο αφήγημα, η ΧΑ δεν δημιουργήθηκε «στις πλατείες» και σε κινητοποιήσεις.
Όταν κατάφερε για πρώτη φορά να μπει στο δημοτικό συμβούλιο Αθηνών το 2010 υπήρχε ήδη από 30 χρόνια πριν. Στις εκλογές του 2012, κατάφερε να προκαλέσει σοκ με την είσοδό της στη Βουλή. Η δράση της χαρακτηρίζεται από κηρύγματα φυλετικού μίσους, αλλά και κατηγορίες και καταδίκες για επιθέσεις και δολοφονίες.
