Τουρισμός και επιχειρηματικότητα στην εποχή της κρίσης του Covid-19

O Στέφανος Ζέρβας, σύμβουλος-μελετητής επιχειρηματικότητας, τουρισμού και ανάπτυξης, με άρθρο του στον "Τύπο Ιωαννίνων, καταθέτει κάποιες προτάσεις προς προβληματισμό για την επόμενη μέρα του κορονοϊού.

Του Στέφανου Ζέρβα

Βιώνουμε ιδιαίτερα έντονες, πρωτόγνωρες και συγκλονιστικές καταστάσεις κρίσης και οφείλουμε όλοι μας να ανασυνταχθούμε και να οργανωθούμε σοβαρά, με στόχο να σχεδιάσουμε στρατηγικά και αποδοτικά την επόμενη μέρα για τον τοπικό τουρισμό και την επιχειρηματικότητα.

Στην παρούσα φάση, περισσότερο από ποτέ, ο στρατηγικός σχεδιασμός αποτελεί πλέον ένα επιβεβλημένο και αναγκαίο εργαλείο, με βασικό στόχο την άμεση επανάκαμψη από την κρίση αυτή και την θωράκιση-αποφυγή μελλοντικών προβλημάτων.

Χρειάζεται περισυλλογή, αυτοκριτική και δυναμική επανατοποθέτηση της Ηπείρου στον διεθνή κυρίως χάρτη, σηματοδοτώντας την προσπάθεια για ένα καλύτερο και βιώσιμο αύριο. Πρέπει όμως να χτίσουμε την επόμενη μέρα, επιλέγοντας να εμπιστευτούμε και να συμβουλευτούμε τους ειδικούς, τους επαγγελματίες-εμπειρογνώμονες.

Μόνον έτσι θα μπορέσουμε να αξιολογήσουμε σωστά τα δεδομένα, να οριοθετήσουμε ρεαλιστικούς στόχους και να εφαρμόσουμε τις κατάλληλες για την περιοχή μας ενέργειες που απαιτούνται και θα μας οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε  να επιδείξουμε δημιουργικό επαγγελματισμό, επικεντρωμένο στη ποιότητα του προϊόντος και των προσφερόμενων υπηρεσιών, να αποκτήσουμε όλοι μας ή τουλάχιστον οι περισσότεροι ‘βασικές αρχές παιδείας’, συν-εργατικότητας, χωρίς ημίμετρα, ‘πασαλείμματα’ και ερασιτεχνισμούς. 

Επιβάλλεται τώρα, έστω την τελευταία στιγμή, να δηλώσουμε δυναμικό ‘παρών’ στην επόμενη μέρα, με γερές βάσεις, επιστημονικά οριοθετημένες προϋποθέσεις-δράσεις και εναλλακτικά σενάρια!

Η αποκαλούμενη αποτελεσματική διαχείριση κρίσης (Crisis Management) είναι ένα αντικείμενο επαγγελματικής-επιστημονικής και εξειδικευμένης μελέτης-σπουδής. Αυτή βασίζεται πάνω στην ανάλυση της υπάρχουσας διαμορφωθείσας κατάστασης-τα δεδομένα, την έρευνα και την αναγνώριση τάσεων–στοιχείων, την εφαρμογή των ‘κατά περίπτωση μοντέλων’ και απαραίτητων διεργασιών-εναλλακτικών(σχέδια πρόληψης, αποτροπής και ανασυγκρότησης κ.α.).

Δυστυχώς όμως η μέχρι σήμερα εικόνα μας έδειξε ότι ούτε οι εκάστοτε πολιτικοί ‘άρχοντες’ (σε τοπικό ή σε κεντρικό επίπεδο), ούτε όσοι ‘επιλεγμένοι’ εκπρόσωποι, συμμετέχουν στις διάφορες αποκαλούμενες ‘Επιτροπές Διαχείρισης’ που κατά περιόδους συστήνονται (ανεξάρτητα αν  αποτελούνται από αξιόλογα-συμπαθή άτομα με διάθεση να προσφέρουν), δεν μπορούν και δεν έχουν τα προσόντα να υποκαταστήσουν  τους ειδικούς επαγγελματίες και εμπειρογνώμονες.

Δυστυχώς πάλι όμως το ίδιο λάθος γίνεται ακόμα και στον ιδιωτικό τομέα με τις πολλές οικογενειακές-εταιρικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στη περιοχή, ανεξαρτήτως του πόσο πετυχημένες και κερδοφόρες είναι. Για κάποιο λόγο στη πλειονότητά μας, δεν συμβουλευόμαστε πάντα τους εξειδικευμένους και αξιόπιστους επαγγελματίες, γιατί ίσως νομίζουμε ότι τα ‘ξέρουμε όλα’ ή ίσως γιατί ‘όλα αυτά κοστίζουν κάτι παραπάνω’ ή ‘ίσως γιατί πιστεύουμε στο ‘έλα μωρέ μπόρα είναι… θα την ξεπεράσουμε με τις γνώσεις μας…’ Δυστυχώς, η εποχή του ‘είδα φώς και μπήκα…’ και του ‘ξέρω εγώ…’, έχει παρέλθει. Οι εξελίξεις και ο ανταγωνισμός πλέον είναι ανελέητα δεδομένα.

Στην παρούσα φάση όμως αν συνεχίσουμε να λειτουργούμε έτσι, αυτή την φορά θα έχουμε ημερομηνία λήξης. Από την άλλη βέβαια σίγουρα δεν καλούμαστε να ανακαλύψουμε τον ‘τροχό’. Το έχουν κάνει άλλοι πριν από εμάς! Χρειάζεται όμως επιτέλους να καταγράψουμε, να ερευνήσουμε, να μελετήσουμε και να υιοθετήσουμε καλές πρακτικές, δεδομένα-τάσεις και επιστημονικά μοντέλα με εφαρμογή στο ‘προϊόν’ μας και τα χαρακτηριστικά της περιοχής μας.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό στη παρούσα φάση να λάβουμε υπόψη μας πως αν η όποια μελλοντική προβολή-προώθηση δεν είναι στρατηγικά στοχευμένη, μπορεί να είναι καταστροφική.

Γιατί πρέπει όλοι να αντιληφθούμε πως ‘Προβολή- Προώθηση’ χωρίς στρατηγική επικοινωνία, απλώς εξυπηρετεί ένα ‘Πλάνο Μάρκετινγκ’ και δεν αποτελεί λύση. Παράλληλα η ύπαρξη μιας πλατφόρμας προβολής περιεχομένου, δεν σημαίνει τίποτα αν δεν συνοδεύεται από έναν σχεδιασμό που θα υποδεικνύει σε ποιους στοχεύει, ποια μέσα πρόκειται να χρησιμοποιηθούν , ποιο θα είναι το περιεχόμενο – οι ενδεδειγμένες δράσεις και ποια θα είναι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Ενδεικτικά λοιπόν παραθέτω κάποιες αρχικές προτάσεις-σκέψεις που μπορούμε να επεξεργαστούμε δημιουργικά για περαιτέρω προβληματισμό.

-Υιοθέτηση μιας εξειδικευμένη και ενιαίας πολιτικής στρατηγικής προβολής του ‘Brand Name’ της περιοχής και του συνολικού Τουριστικού Προϊόντος της Ηπείρου, με ενίσχυση της εικόνας μας (μεταξύ άλλων) ως ένας προορισμός ‘υγειονομικά ασφαλής’, με υψηλής ποιότητας διατροφικά προϊόντα, σύγχρονες υποδομές, εναλλακτικές και εξατομικευμένες υπηρεσίες.  

-Ενέργειες για μείωση της απόλυτης εξάρτησης της περιοχής μας από τις συγκεκριμένες-αποκλειστικές αγορές και τα περιορισμένα κανάλια διανομής.

-Ταυτόχρονη δυναμική διείσδυση σε στοχευμένες και εξειδικευμένες αγορές του εξωτερικού (niche markets) με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και δυνατότητες, βασισμένες όμως σε ένα συγκροτημένο σχέδιο προσέλκυσης ειδικής τουριστικής πελατείας.