Τι συμβαίνει στην Αγγλία της «γενικής ανοσίας»;

Η Xριστίνα Μαντζούκα Ph.D.,MSc, BSc, RGN, υπεύθυνη του προγράμματος σπουδών στη Νοσηλευτική στο Πανεπιστήμιο του Χάντερσφιλντ, η οποία κατάγεται από τα Γιάννενα, γράφει για την κοινωνική και επιστημονική διάσταση της αντιμετώπισης της πανδημίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Τις τελευταίες μέρες η βρετανική κυβέρνηση δέχεται κριτικές σε παγκόσμιο επίπεδο για την παθητική, όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς, στάση της απέναντι στην πανδημία. Μόλις δυο μέρες πριν ο πρωθυπουργός της χώρας Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε τα πρώτα μέτρα περιορισμού ενός τμήματος του πληθυσμού (απομόνωση συμπτωματικών ατόμων, ευπαθών ομάδων, και ατόμων άνω των 70 ετών για 120 μέρες) ενώ μέχρι τότε η μονή συμβουλή ως προς τους πολίτες ήταν να πλένουν τα χεριά τους και να καλούν το εθνικό σύστημα υγείας (NHS) μόνο αν εμφανίσουν συμπτώματα ή αν έχουν ταξιδέψει σε συγκεκριμένες χώρες. Ο Μπόρις Τζόνσον και η ομάδα του, αποτελούμενη από αξιοσέβαστους και έμπειρους στο χώρο τους επιστήμονες, μίλησαν τις προηγούμενες μέρες για την ανοσία της αγέλης ή αλλιώς γενική ανοσία (herd immunity).

Αρχικά, η βρετανική κυβέρνηση και η επιστημονική της ομάδα δεχτήκαν συνειδητά πως ένα τμήμα του λάου θα νοσήσει και θα χαθούν ανθρώπινες ζωές αλλά και πως ταυτόχρονα θα αρχίσει να δημιουργείται ανοσία στο γενικό πληθυσμό. Παρά τις αντιδράσεις από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και από την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα η κυβέρνηση προχώρησε με το σχέδιο της για γενική ανοσία μέχρι τη Δευτέρα 16 Μαρτίου όπου οι αριθμοί των κρουσμάτων αυξήθηκαν εκθετικά ειδικότερα στη ζώνη του Λονδίνου.

Ο βρετανικός πληθυσμός έμοιαζε και μοιάζει ακόμη σαστισμένος ως προς την καθυστέρηση των μέτρων, βλέποντας άλλες χώρες με ισχυρότερα συστήματα υγείας (όπως η Γάλλια και η Γερμάνια) να λαμβάνουν δραστικότερα μετρά.

Επίσης, η κυβέρνηση συνεχίζει να έχει ανοιχτά τα σχολεία σε μια προσπάθεια να βοηθήσει, κατά κύριο λόγο, τους επιστήμονες υγείας και όσους εργάζονται σε καίριες θέσεις εν μέσω πανδημίας όπως καθαριστές, υπάλληλοι σουπερ μάρκετ, και φαρμακεία.

Στον πυρήνα των ανακοινώσεων του βρετανού πρωθυπουργού ένα ήταν το μήνυμα πως πρέπει όλοι να στηρίξουμε όπως μπορούμε το NHS που αναπόσπαστα θα βοηθήσει στο να μειωθούν και οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.

Πράγματι μοιάζει όντως η κυβέρνηση να προσπαθεί να στηρίξει το NHS σε αυτή την κρίσιμη ώρα (πληρώνοντας ιδιωτικές κλινικές για να αυξηθούν οι εντατικές μονάδες θεραπείας, καλώντας ακαδημαϊκούς της νοσηλευτικής και ιατρικής κοινότητας να γυρίσουν στην πρακτική άσκηση, και πληρώνοντας ξενοδοχεία τα όποια αναδιαμορφώνονται σε μικρές κλινικές).

Πώς έφτασε όμως το NHS (ένα από τα πρωτοπόρα εθνικά συστήματα υγείας) που στόχευε στο να προσφέρει δωρεάν ιατρική περίθαλψη σε όλους όσους είναι απαραίτητη ανεξαρτήτως κοινωνικής και οικονομικής τάξης, να βρίσκεται σε κρίση;

Κοιτάζοντας λοιπόν τις στατιστικές αναλύσεις γύρω από το εθνικό σύστημα υγείας, είναι ξεκάθαρο πως υπάρχει μια σειρά από προβληματικές αποφάσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων σχετικά με τη διαχείριση τόσο των πόρων αλλά και την έμπρακτη στήριξη των επιστημόνων υγείας. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2018), το Ηνωμένο βασίλειο έχει 7.8 νοσηλευτές ανά 1000 κατοίκους ενώ στην κορυφή της λίστας βρίσκονται οι Νορβηγία, Ελβετία, Ισλανδία και Γερμάνια με 17.8, 17.2, 14.8 και 12.9 αντιστοίχως.

Η Ελλάδα, όπως κάνεις θα περίμενε, μετά τα έντονα μετρά λιτότητας και τις περικοπές στο σύστημα υγείας, βρίσκεται πολύ χαμηλότερα με μόλις 3.3 νοσηλευτές ανά 1000 κατοίκους. Είναι ξεκάθαρο λοιπόν πως οι ιδιωτικοποιήσεις τμημάτων του NHS, η υποστελέχωση και η έλλειψη αποφοίτων ιατρικών/νοσηλευτικών επαγγελμάτων (μέχρι πρόσφατα οι πιο χαμηλά πληρωμένοι νέοι πτυχιούχοι εργαζόμενοι),  και οι αντίξοες συνθήκες εργασίας (αυξημένες περιπτώσεις υπερκόπωσης  ιατρικού/ νοσηλευτικού προσωπικού) έχουν συμβάλει καθοριστικά στην αποδυνάμωση του συστήματος υγείας.

Σε αυτό το σημείο δεν μπορεί κάνεις να ξέρει αν η γενική ανοσία και η πρωτοποριακή αντιμετώπιση πανδημίας που υιοθέτησε η Βρετάνια θα έχει αποτέλεσμα, μένει μόνο να περιμένουμε. Είναι σημαντικό πάντως που ο Μπόρις Τζόνσον ακολουθεί τις συμβουλές των επιστημόνων και ερευνητών.

Μένει μόνο να δούμε αν στο τέλος της πανδημίας θα συνεχίσει να ακολουθεί τις συμβουλές των επιστημόνων, όταν θα μιλάνε ξανά για δημόσια, προσβάσιμη υγεία για όλους, αναγκαιότητα μονάδων εντατικής θεραπείας, και έμπρακτη στήριξη του προσωπικού (ιατρικού, νοσηλευτικού, καθαριστικού κ.α.).

Μέχρι τότε μείνετε στα σπίτια σας, πλένετε συχνά τα χεριά σας, βοηθήστε όσους έχουν ανάγκη, ακολουθείστε τις συμβουλές των ειδικών και πάνω από όλα, ψυχραιμία.

Πηγή:  https://data.oecd.org/healthres/nurses.htm#indicator-chart

Xριστίνα Μαντζούκα Ph.D.,MSc, BSc, RGN, υπεύθυνη του προγράμματος σπουδών στη Νοσηλευτική στο Πανεπιστήμιο του Χάντερσφιλντ