Τι ακριβώς συμβαίνει με το Ζάππειο;

Στις 23 Οκτωβρίου η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία κινητοποιείται και καλεί σύσκεψη στην Αθήνα, προκειμένου να αποτρέψει την «ιδιωτικοποίηση» του Ζαππείου.

Τι συμβαίνει όμως ακριβώς; Υπάρχει πιθανότητα ιδιωτικοποίησης ενός κληροδοτήματος που διοικείται βάση της βούλησης του διαθέτη; Η απάντηση είναι διπλή: όχι αλλά και… ίσως.

Καταρχάς, ο νόμος που διέπει την εφαρμογή των διαθηκών στην Ελλάδα παραμένει ένας από τους πιο δύσκολα προσβλητέους και ο δικαστικός δρόμος σχεδόν πάντα καταλήγει στη δικαίωση του κληρονόμου-διαχειριστή-εκφραστή της βούλησης του διαθέτη.

Ο νόμος 4557 του 2018 όμως, έβαλε μια παράμετρο που θεωρητικά, μπορεί να παρακάμψει τη σημερινή διαχείριση, άρα και βούληση του διαθέτη. Για την ακρίβεια, στο άρθρο 63 του ο νόμος  περί «Πρόληψης και καταστολής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας» (sic) αλλάζει ένα νόμο του 1939 για τη διοίκηση της Επιτροπής Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων (ΕΟΚ) που διαχειρίζεται το Ζάππειο. Η διοίκηση ορίζεται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, με επιλογή από είκοσι πρόσωπα, που τα προτείνει το Κεντρικό Συμβούλιο Κοινωφελών Περιουσιών (όργανο του υπουργείου Οικονομικών και αυτό). Σε αυτό τον κατάλογο, θέση έχει και η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας.

Όλη η ιστορία γίνεται για την παράγραφο 1 που μοιάζει κάπως με την εξέλιξη των ημερών για το ΚΕΘΕΑ. Η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε να ορίσει «γενικό γραμματέα» του εκτελεστικού οργάνου της διοίκησης της ΕΟΚ, ο οποίος θα είναι προϊστάμενος των οργανικών μονάδων της, με «υπερεξουσίες» δηλαδή. Στην ίδια παράγραφο ορίζονται και μόνιμες θέσεις εργασίας στο Ζάππειο.

Μάλιστα, ο γραμματέας ορίζεται με τετραετή θητεία και η θέση του είναι έμμισθη. Η ρύθμιση αυτή μοιάζει πάρα πολύ με αυτή που προξένησε τις αντιδράσεις για το ΚΕΘΕΑ, καθώς ουσιαστικά αφαιρεί την αυτονομία από την Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων.

Τι σχέση έχει όμως αυτή η αλλαγή με την πιθανότητα ιδιωτικοποίησης; Το «φιλολογικό» ενδιαφέρον ιδιωτικών φορέων εκφράστηκε πιο συγκεκριμένα σχετικά πρόσφατα, μιας και η ύπαρξη του γενικού γραμματέα και η υποχρέωση κατάθεσης τετραετούς μάστερ πλαν, μπορεί να «φωτογραφίσει» κάποια εκχώρηση.

Πέρυσι, η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου είχε απαντήσει στην επιστολή της επιτροπής ότι «προκειμένου να αξιοποιήσουμε και να διαφυλάσσουμε τα δικαιώματα της Κληρονομίας του Εθνικού μας Ευεργέτη θα πρέπει να στραφούμε στον πλούτο και αξία των ιδεών τής παρακαταθήκης του».

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι η θέση του γενικού γραμματέα, όπως οριζόταν μέχρι το 2018, είχε χηρεύσει από το 2013 και δεν είχε καλυφθεί. Η ΕΟΚ στην τότε ανακοίνωσή της, σημείωνε ότι η θέση παρέμενε κενή με ευθύνη του Υπουργείου Οικονομικών…

Θέση για το θέμα πήρε η δημοτική αρχή. Ο δήμαρχος Μωυσής Ελισάφ επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Πανηπειρωτικής Μάκη Κιάμο και του διευκρίνισε, σύμφωνα με την ανακοίνωση, ότι «ο ίδιος αλλά και το δημοτικό συμβούλιο θα σταθούν αρωγοί στις πρωτοβουλίες της Συνομοσπονδίας».

Ήδη, ανακοίνωση είχε εκδώσει η Ενότητα Πολιτών.

Ο κ. Ελισάφ τόνισε στον κ. Κιάμο ότι «το Ζάππειο αποτελεί ένα εμβληματικό κτίριο. Ένα κτίριο ταυτόσημο με την ηπειρωτική ευεργεσία, με την προσφορά των εθνικών ευεργετών. Είναι καθήκον όλων να διαφυλαχθεί και να παραδοθεί ατόφιο στις επόμενες γενιές. Κανένας Ηπειρώτης δεν μπορεί να διανοηθεί ότι το Ζάππειο μπορεί να περάσει στον έλεγχο μιας ιδιωτικής εταιρίας, κανένας Ηπειρώτης δεν μπορεί να αποδεχθεί ότι το κόσμημα της πρωτεύουσας θα υπηρετήσει άλλους σκοπούς».

Ο Δήμος θα έχει εκπρόσωπο στη σύσκεψη που οργανώνεται στις 23 Οκτωβρίου με σκοπό να συντονιστούν τα επόμενα βήματα.