Τι θα γίνει με τις Φιλοσοφικές σχολές;

Η Φιλοσοφική είναι η μεγαλύτερη και παλιότερη σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Φέτος, είναι και η πιο υποβαθμισμένη για διάφορους συναρτώμενους λόγους:

• Γιατί τα πτυχία της δεν βρίσκουν εύκολα αντίκρισμα στην αγορά εργασίας, ενώ και η αποκατάσταση στο δημόσιο είναι… ελεγχόμενη, ειδικά από τη στιγμή που «επιτυχών» στον ΑΣΕΠ, δεν σημαίνει και κατ’ ανάγκη διοριστέος
• Γιατί η καθηγητική κοινότητα στην πλειοψηφία της συνεχίζει να θεωρεί τη σχολή «βασιλεύουσα» ενώ μάλλον βρίσκεται σε παρακμή. Φέτος μόνο, μετά τη ζημιά που προκάλεσε η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής στον αριθμό εισακτέων, τμήματα της Φιλοσοφικής αποφάσισαν να προτείνουν μικρότερες ΕΒΕ.
• Γιατί η ακαδημαϊκή έρευνα γενικότερα, απομακρύνεται φαινομενικά από το αντικείμενο. Στην πραγματικότητα όμως, το ερώτημα της τεχνητής νοημοσύνης (της κανονικής, όχι του bot που απαντάει στο gov.gr), είναι βαθύτατα φιλοσοφικό και όχι μόνο ή πρωταρχικά τεχνολογικό.
• Γιατί η σχολή έχει υποστεί διασπάσεις που δεν αντιπροσώπευαν στην πραγματικότητα κάποια επιστημονική ή κοινωνική ανάγκη, παρά τις καθηγητικές βλέψεις για «ανάβαση» στις βαθμίδες. Στα Γιάννενα, αυτό έχει υπάρξει βασικό συστατικό της ακαδημαϊκής ζωής, για χρόνια…

Τώρα, οι Φιλοσοφικές ψάχνουν το δρόμο τους. Στο Ρέθυμνο έγινε η πρώτη σύνοδος Κοσμητόρων Φιλοσοφικών, με συμμετοχή του προέδρου του Φιλολογικού, Αλέξανδρου Αλεξάκη, ο οποίος συμμετείχε στη θέση του κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Γιάννη Τζαμτζή.

Τα βασικά σημεία που ανέδειξε η σύνοδος, στις 12-13 Δεκεμβρίου, ήταν σχετικά με τη λειτουργία καθαυτή των σχολών (έλλειψη προσωπικού, συγκρότηση εκλεκτορικών σωμάτων, αρμοδιότητες κοσμητείας), το πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας, η ΕΒΕ, οι ακαδημαϊκές αξιολογήσεις, τα προγράμματα σπουδών σε συνάρτηση με την αγορά εργασίας και γενικώς, η θέση των ανθρωπιστικών επιστημών σήμερα.

Μεταξύ άλλων, η σύνοδος διαπίστωσε ότι το πρόβλημα έλλειψης εισακτέων δεν αντιμετωπίζεται με συγχωνεύσεις (που είναι στην ημερήσια κυβερνητική διάταξη για τα πάντα, ελέω πολιτικής «οικονομίας κλίμακας»), ενώ για την ΕΒΕ, ζητήθηκε τροποποίηση του συστήματος ώστε να μην συνδέεται μόνο με τις επιδόσεις των εισακτέων.

Ενδιαφέρουσα είναι επίσης η θέση για τις αξιολογήσεις, όπου αναφέρεται το… αυτονόητο: ότι δεν μπορούν να αξιολογούνται ακαδημαϊκά όλα τα επιστημονικά αντικείμενα με τα ίδια κριτήρια, οριζόντια. Αυτό ωστόσο ισχύει και για τα πανεπιστήμια στο σύνολό τους, όχι μόνο για τις ανθρωπιστικές σχολές και είναι ο βασικός παράγοντας αναξιοπιστίας των ακαδημαϊκών αξιολογήσεων/κατατάξεων.

H Φιλοσοφική έμεινε φέτος με 402 πρωτοετείς λιγότερους-ες. Εκτός από την ΕΒΕ, που παραμένει ο βασικός λόγος μείωσης του φοιτητικού πληθυσμού (καθώς το υπουργείο δημιουργεί χώρο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια), το ζήτημα έχει και άλλες διαστάσεις: ότι για παράδειγμα, διαχρονικά τα υπουργεία έδιναν περισσότερες θέσεις στα τμήματα, από όσες ζητούσαν αυτά, προκειμένου να προάγουν το πολιτικό αφήγημα των προηγούμενων δεκαετιών "μπαίνουν στο πανεπιστήμιο οι 2 στους 3" που επίσης ήταν ψευδεπίγραφο.

Τώρα, σε καιρούς σκληρού νεοφιλελευθερισμού, τη συρρίκνωση της Ακαδημίας στην Ελλάδα φαίνεται ότι την υφίστανται πρώτες, οι Φιλοσοφικές...