Τα «στατιστικά Χατζηδάκη» και η πραγματικότητα

Ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης έδωσε μια δική του εκδοχή για τα συμβαίνοντα και ισχύοντα σχετικά με τον βασικό μισθό στην Ελλάδα.

Για την ακρίβεια, με ένα… επιθετικό TikTok, ο υπουργός που σε θητεία του σε άλλο υπουργείο, πήρε την πολιτική ευθύνη της ακρίβειας στο ρεύμα, ισχυρίστηκε μεταξύ άλλων τα εξής πέντε πράγματα, κατηγορώντας όσους-ες αμφισβητούν την ακρίβειά τους, ως λαϊκιστές και μηδενιστές.

Πρόκειται για τα εξής:

1. O κατώτατος μισθός ήταν 650 ευρώ όταν η Νέα Δημοκρατία κέρδισε τις εκλογές το 2019 και τώρα ανέβηκε στα 830 ευρώ.Σε 12μηνη βάση, οι μικτές αποδοχές είναι 968 ευρώ τον μήνα και οι καθαρές 823 ευρώ.
2. Σε σχέση με τις 22 χώρες της ΕΕ που έχουν καθεστώς κατώτατου μισθού, η Ελλάδα βρίσκεται στην 11η θέση όσον αφορά την ονομαστική αξία του μισθού. Κι όσον αφορά την αγοραστική δύναμη στην 13η θέση. Δεν τα σημειώνω για να πανηγυρίσω, αλλά για να υπογραμμίσω ότι δεν είμαστε «τελευταίοι των τελευταίων», όπως υποστηρίζουν ορισμένοι.
3. Ενώ η αύξηση του πληθωρισμού από το 2019 ίσαμε το 2024 είναι σωρευτικά 16,5%, η αύξηση του κατώτατου μισθού είναι 28%. Αρκετά παραπάνω, δηλαδή, από την αύξηση του πληθωρισμού.
4. Ο μέσος μισθός, διότι κάποιοι υποστηρίζουν ότι «μπορεί να ανέβηκε ο κατώτατος, αλλά δεν ανεβαίνει ο μέσος μισθός», ήταν, με βάση τα στοιχεία του Συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, 1.046€ το 2019 και ανέβηκε στα 1.258€ στο τέλος του 2023. Αρκετά παραπάνω, επίσης, από τον πληθωρισμό».

Για να δούμε τι ισχύει όντως και τι όχι και κυρίως, τι «διασκευάζεται» ώστε να βοηθά το κυβερνητικό αφήγημα.

1. Ισχύει όντως ότι ο κατώτατος μισθός ήταν «παγωμένος» μέχρι το 2019, όταν εκλέχτηκε η ΝΔ και ο υπουργός έχει δίκιο. Στις προηγούμενες συγκυβερνητικές θητείες της ΝΔ ή και κατά μόνας, ο μισθός είχε πέσει από τα 867,2 ευρώ μικτά, στα 683,76 ευρώ. Έμεινε εκεί για έξι χρόνια
2. Ο κ. Χατζηδάκης κάνει ένα στατιστικό τέχνασμα: Προσθέτει πρώτα 14 μισθούς, που καταβάλλονται στον ιδιωτικό τομέα και μετά τους διαιρεί δια 12 μήνες, για να διαπιστώσει ότι ο κατώτατος μισθός είναι 823 ευρώ καθαρά. Είναι το σημείο όπου ο υπουργός δοκιμάζει τις επιδόσεις του στον λαϊκισμό, αφενός γιατί τα δώρα δεν φορολογούνται με τον ακριβώς ίδιο τρόπο με τον κανονικό μισθό, αφετέρου είναι σαν να λέει «και χάρη σας κάνουμε που τα παίρνετε». Επιπλέον, ο κ. Χατζηδάκης δεν ασχολείται με ένα διαδεδομένο φαινόμενο, που έγκειται στις αρμοδιότητές του, αλλά δεν αποτυπώνεται σε επίσημα στατιστικά: ότι το φαινόμενο «επιστροφής του δώρου» είναι δυστυχώς πολύ διαδεδομένο, με πίεση σε εργαζόμενους και εργαζόμενες. Οπότε, το δεύτερο σημείο του υπουργού είναι όχι απλώς ανακριβές, αλλά και επικίνδυνο, ως αντίληψη για τους μισθούς στην Ελλάδα. Όσο για την αγοραστική δύναμη, ο ισχυρισμός του υπουργού είναι διάτρητος: η Ελλάδα είναι δεύτερη από το τέλος στα στοιχεία της Eurostat (κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης), μόλις πάνω από τη Βουλγαρία.
3. Ο υπουργός κάνει μια «τεχνική παρατήρηση»: «Στις 22 χώρες της ΕΕ που έχουν καθεστώς κατώτατου μισθού» αναφέρει, «η Ελλάδα είναι 11^η». Δεν είναι ακριβές. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για τον περασμένο Ιανουάριο, η Ελλάδα είναι 14^η στην ΕΕ. Ο κ. Χατζηδάκης «αφαιρεί» τις χώρες που νομοθετικά δεν υπάρχει το καθεστώς «κατώτατου μισθού». Οι χώρες αυτές είναι οι εξής: Δανία, Ιταλία, Αυστρία, Φινλανδία και Σουηδία. Για τις σκανδιναβικές και την Αυστρία, ούτε λόγος σύγκρισης να γίνεται, όποιο στατιστικό και να προτιμήσει ο κ. Χατζηδάκης. Η δε Ιταλία, με στοιχεία 2022, έχει σχεδόν διπλάσιο μέσο ετήσιο εισόδημα, από την Ελλάδα. Οπότε, ο κ. Χατζηδάκης δεν έχει δίκιο.
4. Τον Δεκέμβριο του 2019, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν 0,8%. Τον φετινό Φεβρουάριο ήταν 2,9%. Ακόμα και αν χρησιμοποιούσαμε τη λογική του κ. Χατζηδάκη για την «αύξηση» του πληθωρισμού και τη «σύγκριση» με την αντίστοιχη του βασικού μισθού, οι αριθμοί… δεν βγαίνουν. Στην ουσία των δεδομένων όμως, υπάρχει και αυτό που ο υπουργός αγνοεί προκλητικά: ότι οι τιμές στα είδη πρώτης ανάγκης έχουν αυξηθεί κατακόρυφα και πως η κυβέρνηση δεν επιθυμεί (ή) και αδυνατεί να παρέμβει σοβαρά.
5. Ο κ. Χατζηδάκης «επιλέγει αντίπαλο»: αναφέρει υπαρκτά στοιχεία της «Εργάνης» για να υποδείξει ότι ο μέσος μισθός έχει ανέβει σημαντικά, αλλά αγνοεί τεχνηέντως ότι «ο διάβολος είναι στους μέσους όρους». Ένας μέσος μισθός διαμορφώνεται από τον χαμηλότερο, αλλά και από την υψηλότερο. Δύο αριθμούς που δεν είναι μόνο αριθμοί, αλλά αντικατοπτρίζουν καθημερινότητα και επίπεδο διαβίωσης.

Κοινώς, ο κ. Χατζηδάκης προσπαθεί να διασκεδάσει εντυπώσεις και κριτικές, με έναν άκομψο, ανακριβή και προκλητικό τρόπο, έχοντας άδικο στις περισσότερες επισημάνσεις του.