Στην αναζήτηση ενός καλού βιβλίου

Άλλη μια «λογοτεχνική γέφυρα» επιχείρησε να ρίξει το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων χτες το βράδυ με την εκδήλωση «Μέσα από ευρυγώνιο φακό» στο Καμπέρειο Θέατρο. Τρεις άνθρωποι γνωστοί στον χώρο του βιβλίου, που επί χρόνια ρίχνουν τις δικές τους «γέφυρες» με το αναγνωστικό κοινό, προσπάθησαν να απαντήσουν στο ερώτημα: «Πώς τελικά επιλέγουμε ένα βιβλίο;». Ο Κώστας Αγοραστός, αρχισυντάκτης της διαδικτυακής πύλης για το βιβλίο Book Press, ο Γιάννης Μπασκόζος, μέλος της συντακτικής επιτροπής του ηλεκτρονικού περιοδικού ο «Αναγνώστης» και συγγραφέας, και η Κατερίνα Σχινά, συγγραφέας, μεταφράστρια και κριτικός λογοτεχνίας, μίλησαν (δυστυχώς ενώπιον λιγοστού κοινού) για όλα αυτά που καθορίζουν και ανοίγουν (ή όχι) τον δρόμο για την επιλογή ενός βιβλίου, και δη ενός καλού βιβλίου.

Κι όλα αυτά σε μια εποχή που χιλιάδες τίτλοι βιβλίων βγαίνουν κάθε χρόνο, με τον καθένα από αυτά να διεκδικεί μια θέση στη βιβλιοθήκη μας. Πώς λοιπόν το αναγνωστικό κοινό «να μη κοιτά έντρομο τα γεμάτα ράφια των βιβλιοπωλείων» (όπως ήταν η υποσημείωση της εκδήλωσης);. Το 2008, είχε γίνει το μεγάλο εκδοτικό «μπουμ». Πάνω από 10.000 τίτλοι… Η οικονομική κρίση οδήγησε σε μια συρρίκνωση των τίτλων, οι οποίοι «έπεσαν» στο μισό. Σήμερα, η εκτίμηση είναι ότι σήμερα βγαίνουν γύρω στους 6.500 τίτλους –πρόκειται περί εκτίμησης καθώς καταγραφή της βιβλιοπαραγωγής και επεξεργασία των στοιχείων δεν υπάρχουν από τότε που έκλεισε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ).

Ένα βασικό και αδιαμφισβήτητο κριτήριο είναι το προσωπικό γούστο, όπως είπε εξαρχής ο κ. Αγοραστός. Οι προσωπικές προτιμήσεις εκ των πραγμάτων περιορίζουν έστω και λίγο το εύρος των επιλογών. Ωστόσο, και πάλι, οι επιλογές είναι εκατοντάδες.

Εδώ ακριβώς έρχεται ο διαμεσολαβητής, ο βιβλιοκριτικός, ο επαγγελματίας αυτός που μπορεί να κωδικοποιήσει τον όγκο των πληροφοριών και να βοηθήσει τον αναγνώστη να επιλέξει. «Ο κριτικός πρέπει να μην κολακεύει, να μη χειραγωγεί και να μην υποτιμά τον αναγνώστη. Να τον ερεθίσει να πάει στο πρωτογενές κείμενο, στο βιβλίο, και να μη μείνει στο δευτερογενές κείμενο της κριτικής» τόνισε η κ. Σχινά. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε πάντως και στον ρόλο του βιβλιοπώλη ο οποίος με τις γνώσεις του μπορεί να καθοδηγήσει σωστά έναν αναγνώστη. 

Ο κ. Μπασκόζος, από την πλευρά του, στάθηκε ιδιαίτερα στο πώς οι συγκυρίες και η εκδοτική βιομηχανία μπορούν να μετατρέψουν ένα βιβλίο σε μπεστ σέλερ, παραθέτοντας αρκετά παραδείγματα, ενώ εκτίμησε ότι «το διάβασμα είναι μια τέχνη. Ακόμα και αν δεν τελειώσεις ένα βιβλίο, μπορεί να σου αφήσει κάτι». Ξεκαθάρισε δε ότι όσοι διαβάζουν πολλά βιβλία, δεν σημαίνει ότι είναι οπωσδήποτε και καλοί αναγνώστες. Αναφορά έκανε και στο ηλεκτρονικό βιβλίο, το οποίο δεν αποδείχθηκε τελικά και τόσο απειλητικό όσο αναμενόταν για το… παραδοσιακό βιβλίο.

Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Φιλήμονας Καραμήτσος. Το πρότζεκτ «Λογοτεχνικές Γέφυρες», βασισμένο σε μια ιδέα του ομότιμου καθηγητή Ιχθυολογίας και συγγραφέα Γιάννη Πάσχου, θα ολοκληρωθούν με την εκδήλωση «Η λογοτεχνία ανοίγει την αυλαία. Λογοτεχνικά κείμενα στο θέατρο», στις 23 Απριλίου.