Στη «σκιά» του πλατάνου του Διλόφου

Ο μεγάλος πλάτανος στο Δίλοφο Ζαγορίου δεν υπάρχει πια. Τον Απρίλιο του 2023, με ευθύνη της Περιφέρειας Ηπείρου, ο πλάτανος κλαδεύτηκε. Κλαδεύτηκε όμως πολύ και με ακατάλληλο και άστοχο τρόπο.

Διαβάστε: Δίλοφο Ζαγορίου: Κάποτε υπήρχε ένας μεγάλος πλάτανος

Το Δασαρχείο Ιωαννίνων, με έγγραφό του προς τον Δήμο Ζαγορίου, έρχεται να επιβεβαιώσει το ακατάλληλο, βαθύ κλάδεμα που έγινε στον μεγάλο πλάτανο. Σημειωτέον ότι τον περασμένο Μάρτιο το Δασαρχείο είχε δώσει το πράσινο φως για τις «απαραίτητες κλαδεύσεις». Προφανώς ως «απαραίτητες κλαδεύσεις» δεν εννοούσε την εξαφάνιση της κόμης του δέντρου.

Μάλιστα, το Δασαρχείο Ιωαννίνων, στο νέο του έγγραφο προς τον Δήμο Ζαγορίου, ο οποίος δέχτηκε πολλές πιέσεις από ομάδα κατοίκων που διαμαρτυρήθηκαν για το έντονο κλάδεμα του πλατάνου αλλά και για την εμφάνιση ασθένειας στα νεαρά φύλλα του δέντρου, σημειώνει μεταξύ άλλων το εξής: «Σε τέτοια αιωνόβια δέντρα χρειάζεται η αποφυγή της βίαιης τροποποίησης της κόμης τους, καθώς η διατήρηση της ιδιαίτερης τροποποιημένης μορφής τους αποτελεί δείγμα της βιο-πολιτισμικής κληρονομιάς του Ζαγορίου και της λαϊκής σοφίας στη διαχείριση των πολύτιμων αυτών δέντρων για τις τοπικές κοινότητες».

Τη βιο-πολιτισμική κληρονομιά του Ζαγορίου, όπως φαίνεται, η Περιφέρεια Ηπείρου, υπό την ομπρέλα της οποίας έγινε το κλάδεμα, δεν την αναγνώρισε ιδιαίτερα.

Κάτι που έκανε πάντως η UNESCO με την ένταξη του Ζαγορίου ως πολιτιστικού τοπίου στον κατάλογο μνημείων –για την οποία υπήρξαν πολλοί πανηγυρισμοί. Στην περιγραφή της για το Ζαγόρι, η UNESCO αναφέρεται στα παραδοσιακά χωριά που έχουν στην πλατεία τους έναν πλάτανο και τα οποία περιβάλλονται από ιερά δάση.

Ο πλάτανος και η Αναγνωστοπούλειος Σχολή τον Δεκέμβριο του 2021

Ο Δήμος Ζαγορίου δείχνει διατεθειμένος να προβεί σε κάποια μέτρα αποκατάστασης, με το Δασαρχείο να εκφράζει την ελπίδα ότι «η πρόσφατη παρέμβαση δεν θα αποτρέψει τη μακροημέρευση» του συγκεκριμένου δέντρου. Το Δασαρχείο αναφέρει ότι για την αποκατάσταση της ζημιάς απαιτείται επάλειψη των εκτεταμένων τομών με κατάλληλα μυκητοκτόνα –ο πλάτανος έχει προσβληθεί εκτεταμένα από ωίδιο- και στοχευμένη μελλοντική κλάδευση για την επαναδημιουργία της κόμης με στόχο τη σκίαση της πλατείας.

Αν μη τι άλλο η όλη υπόθεση αποτελεί ένα μάθημα για την προστασία των πλατάνων στις πλατείες των οικισμών, πόσο μάλλον όταν υπάρχουν πια οικισμοί που έχουν αναγνωριστεί ως πολιτιστικό τοπίο.

Δίπλα από τον μεγάλο πλάτανο, βρίσκεται το παλιό δημοτικό σχολείο του Διλόφου ή η πρώην Αναγνωστοπούλειο Σχολή, ένα από τα πιο επιβλητικά, διατηρητέα κτίρια του Ζαγορίου. Το κτίριο αυτό είχε σημαντικά προβλήματα στατικότητας. Στα τέλη του καλοκαιριού του 2021 ξεκίνησε από την Περιφέρεια Ηπείρου, μετά την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με τον Δήμο Ζαγορίου και το υπουργείο Πολιτισμού, το έργο της αποκατάστασης του κτιρίου (α’ φάση) με κόστος σύμβασης 541.000 ευρώ. Δύο χρόνια μετά το έργο της α’ φάσης της αποκατάστασης- δεν έχει τελειώσει…