Πώς άλλαξε η «Αίγλη»

Ο χώρος της «Αίγλης», το αποκαλούμενο κάποτε και «Τρίγωνο της Αίγλης», βρίσκεται στο κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων. Ένας δημόσιος χώρος που έχει περάσει από διάφορες αλλαγές, και που συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς για τους Γιαννιώτες.

Πρόκειται για την περιοχή στην οποία σήμερα βρίσκεται ο νέος κόμβος και ο απέναντι χώρος πρασίνου, δηλαδή στη συμβολή των οδών Δωδώνης, Ναπ. Ζέρβα και Πυρσινέλλα.

Τις δεκαετίες του ’20 και  ’30, η περιοχή αυτή ήταν επί της ουσίας αδιαμόρφωτη. Η ονομασία της «Αίγλης» φαίνεται ότι προήλθε από ένα ομώνυμο δημοτικό καφενείο, το οποίο υπήρχε κατά τον Μεσοπόλεμο στην περιοχή. Σε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου το 1931, επισημαίνεται η έλλειψη ενδιαφέροντος για τη μίσθωση του καφενείου που οφείλεται στο «ολίγον απόκεντρον του καφενείου και εις το εκτεθειμένον εις την επίδρασιν των ανέμων». Στην ίδια απόφαση, γίνεται λόγος και για αμμοληψία από το γήπεδο της «Αίγλης» (όπου υπήρχε ένα μικρό ύψωμα) για τις ανάγκες οδοποιίας.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’20, στον αδιαμόρφωτο αυτόν δημόσιο χώρο είχε τοποθετηθεί ένας από τους επτά οικίσκους υποβιβασμού της τάσης του ρεύματος.

Φωτογραφία του Ε. Χαλκιόπουλου (από το τεχνικό περιοδικό Έργα) στα τέλη της δεκαετίας του ’20. 

Το τζαμί Ναμάζ Γκιαχ, στη θέση του οποίου θα ανεγειρόταν αργότερα το κτίριο της Νομαρχίας Ιωαννίνων, δεν έχει κατεδαφιστεί ακόμη

Στις αρχές της δεκαετίας του ’30, ο Δήμος Ιωαννιτών πήρε την απόφαση να ανεγείρει στο γήπεδο της «Αίγλης» δημοτικό θέατρο. Έγιναν και αρχιτεκτονικά σχέδια, αλλά ο σχεδιασμός σταμάτησε λόγω του υψηλού κατασκευαστικού κόστους.

Τη δεκαετία του ’50, η περιοχή άρχισε να αποκτά μια μορφή. Το 1958, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία που φιλοξενείται στο λεύκωμα «Ιωαννίνων Εγκώμιον» του Αν. Παπασταύρου, υφίσταται το «πέρασμα» του δρόμου δίπλα από την «Αίγλη» και το απέναντι διαμορφωμένο παρκάκι. Είναι μια περίοδος που τα αυτοκίνητα δεν είναι πολλά στην πόλη, και που τα φανάρια δεν έχουν εμφανιστεί ακόμη.

Τις δεκαετίες του ’60 και ’70, η «Αίγλη» άρχισε να γίνεται πιο γνωστή ως «Τρία Άλφα», λόγω μιας τεράστιας, λαμπερής διαφημιστικής πινακίδας γνωστής εταιρίας υφασμάτων που είχε τοποθετηθεί.

Σε καρτ ποστάλ της δεκαετίας του ’70, απεικονίζεται η φυσιογνωμία της περιοχής, η οποία διατηρήθηκε σε μεγάλο βαθμό μέχρι πρόσφατα.

Τη δεκαετία αυτή η συγκεκριμένη περιοχή απέκτησε ιδιαίτερο ενδιαφέρον ανοικοδόμησης. Κατά την περίοδο της Χούντας, ανεγείρεται το μέγαρο Νικολάτου, στη συμβολή των οδών Δωδώνης και Πυρσινέλλα, και παράλληλα μπαίνει ο θεμέλιος λίθος για το Δικαστικό Μέγαρο, το οποίο θα εγκαινιαστεί το 1976. Το τοπίο γέμισε με μεγάλα κτίρια, όπως το μέγαρο Κουρτίου, ενώ το μέχρι τότε διώροφο κτίριο της τότε Νομαρχίας Ιωαννίνων απέκτησε και τρίτο όροφο.

Προς τα τέλη της δεκαετίας, το Δημοτικό Συμβούλιο επανάφερε το προ δεκαετιών σχέδιο για την ανέγερση ενός Δημοτικού Θεάτρου (ή ενός Πνευματικού Κέντρου) στην «Αίγλη». Οι αντιδράσεις ήταν όμως έντονες, με το Δημοτικό Συμβούλιο να υποχωρεί και να αποφασίζει τελικά την παραμονή του χώρου πρασίνου.

Την επόμενη φορά που η «Αίγλη» βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ήταν το 2004, όταν ο τότε δήμαρχος Ιωαννίνων Νίκος Γκόντας τοποθέτησε το αμφίβολης αισθητικής άγαλμα της Ολυμπιάδας, το οποίο αποτελούσε δωρεά της ηπειρώτικης αποδημίας στην Αμερική. Η τοποθέτηση έγινε στο μικρό παρκάκι.

Το καλοκαίρι του 2022, το άγαλμα της Ολυμπιάδας απομακρύνθηκε προκειμένου να κατασκευαστεί ο νέος κόμβος. Οι εργασίες κατασκευής του κόμβου προκάλεσαν αντιδράσεις κυρίως λόγω της έλλειψης μέριμνας για τη μεταφύτευση των δέντρων.

Ο κόμβος παραδόθηκε στην κυκλοφορία πρόσφατα, αλλάζοντας σημαντικά την εικόνα της περιοχής.

Photo credit: Δήμος Ιωαννιτών (drone)

Ο κυρίως χώρος της «Αίγλης» παραμένει ένας χώρος πρασίνου, στον οποίο οι πολίτες δεν έχουν κάποια πρόσβαση.

* Κεντρική φωτο: Καρτ ποστάλ της δεκαετίας του '70