Plásmata ΙΙ: Ioannina, ένα μεγάλο πολιτιστικό γεγονός

Για τρεις εβδομάδες, από τις 16 Ιουνίου έως τις 9 Ιουλίου, τα Γιάννενα θα φιλοξενήσουν ένα σημαντικό εικαστικό γεγονός: τα Plásmata ΙΙ της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση προχώρησε στην πρώτη της ανακοίνωση για τα ανθρώπινα, μεταφυσικά, ψηφιακά και παράξενα πλάσματα (από το Πεδίον του Άρεως στα Γιάννενα) που θα κατοικήσουν στην πόλη για τρεις εβδομάδες. Πλάσματα-μια σειρά έργων τέχνης για το ψηφιακό, για τους κόσμους που φτιάχνουμε και που –τελικά- ανήκουμε.

Όπως σημειώνεται, τα Plásmata ΙΙ: Ioannina δεν είναι μία ακόμη έκθεση, αλλά μια εμπειρία που φέρνει κοντά την τεχνολογία, την πόλη και τη φύση. Απευθύνεται σε θεατές κάθε ηλικίας, με συναυλίες και dj-sets, εργαστήρια, συζητήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, ξεναγήσεις αλλά και το Movement Radio, τον 24ωρο διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό της Στέγης. Επιδιώκουν να προτείνουν επίσης νέες διαδρομές και συμβιώσεις στο όριο της πόλης και της λίμνης Παμβώτιδας, επεκτείνοντας τον διάλογο ανάμεσα στο υλικό και το άυλο, το κέντρο και την περιφέρεια, το παρελθόν και το μέλλον.

Τα Plásmata ΙΙ: Ioannina καλούν τους πολίτες-θεατές σε 28 διαφορετικούς σταθμούς, σε μια διαδρομή κατά μήκος της μεθορίου του Κάστρου και της λίμνης, όπου κυριαρχούν τα 19 έργα της έκθεσης, αλλά και οι ιστορίες που χαρακτηρίζουν εννιά ξεχωριστά, κάποιες φορές μυστικά, τοπόσημα των Ιωαννίνων.

«Οι 28 σταθμοί βρίσκονται σε αδιαχώριστη συνάφεια με το περιβάλλον της πόλης, και είναι η αφορμή για να ανακαλύψουμε ορισμένες ορατές ή απόκρυφες λεπτομέρειες, προϋπάρχοντα στοιχεία, σχισμές, αστικές μυθοπλασίες και μη ανθρώπινους οργανισμούς που συνδιαλέγονται με τα έργα, τα Γιάννενα και, προπάντων, με εμάς τους ίδιους και το μέλλον μας» αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Τα έργα τέχνης

Τα 19 έργα τέχνης τα έχουν δημιουργήσει Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες –τα περισσότερα αφορούν νέες αναθέσεις. Όλα τους εξερευνούν την έλευση και την εξαφάνιση του ψηφιακού μέσα σε μια νέα υλικότητα που διαχέεται στα σώματα, στη φύση, ακόμη και στις σκέψεις, στις συνομιλίες, στα τραγούδια και στα όνειρά μας.

Η περιγραφή του συνόλου των έργων έχει ως εξής: Έργα που αφουγκράζονται τον παλμό της πόλης των Ιωαννίνων και μάς συστήνουν νέα Πλάσματα, σε μια διαδρομή που αναπτύσσεται γύρω από τη λίμνη Παμβώτιδα. Εκεί παρελαύνουν φέτος φιγούρες που μεταμορφώνονται μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας, μανιτάρια που μεταβάλλονται μέρα με τη μέρα, γλυπτά που αλλάζουν χρώματα, τραγουδούν με ανθρώπινες –ή μη– φωνές, μας μυούν στη γιαννιώτικη αργυροχοΐα αναζητώντας τους τρόπους με τους οποίους η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διασώσει την παράδοση. Υβριδικά πλάσματα μιλούν τις γλώσσες που συνθέτουν το παλίμψηστο της πόλης, αποκαλύπτουν τη μαντεία του νερού ως μέσο χειραφέτησης για τις φωνές που δεν μπορούν να ακουστούν και υλικοποιούν τις τοπικές παραδόσεις και τα έθιμα.

Ολάνθιστα δάση μέσα σε terrarium, ζώα που έχουν εκλείψει αλλά επανέρχονται ψηφιακά στη ζωή, συνθετικές μέδουσες βγαλμένες μέσα από αλγοριθμικά όνειρα και ένα σώμα από τις γυναίκες που χάθηκαν στη λίμνη, αλλά είναι πάντα εκεί...

FLARE | JOHN GERRARD

Τα πτηνά της λίμνης και το Μιτσικέλι παρουσιάζονται μέσα από τα μάτια της τεχνητής νοημοσύνης, οι πολυφωνικοί θρήνοι της Ηπείρου γίνονται –με αλγοριθμική επεξεργασία– η βάση για όλα τα τραγούδια, ενώ μια σημαία από φλόγες στο όριο της λίμνης μιλά για το θέμα της κλιματικής δικαιοσύνης ως κάτι τοπικό και ταυτόχρονα παγκόσμιο. «Τα καταφύγια κάτω από το κάστρο ανοίγουν για να βυθιστούμε σε ένα λουτρό από ήχους και εικόνες από την πόλη και από τον βυθό της λίμνης. Μια μέδουσα με ψηφιακό κεφάλι μας καλεί να αναρωτηθούμε για το θέμα της γυναικοκτονίας, ενώ μια σειρά από πήλινα σκεύη σε ανθρώπινο μέγεθος θέτουν ερωτήματα για τα όρια του σώματος, την ευθραυστότητα αλλά και τη δύναμη του να υπάρχουμε μαζί» υπογραμμίζεται.

Οι καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες που συμμετέχουν, είναι: Μαρία Βαρελά, Νικομάχη Καρακωστάνογλου, Κατερίνα Κομιανού, Μαρία Λουίζου, Μανώλης Μανουσάκης & Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Πάνος Σκλαβενίτης, Στεφανία Στρούζα, Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης, Entangled Others, Matthias Fritsch, John Gerrard, Alexandra Daisy Ginsberg, Christian Mio Loclair, Maenads, Matthew Niederhauser & Marc Da Costa, slow immediate, Universal Everything, WordMord.

Με τα Plásmata ΙΙ: Ioannina, η Στέγη επιδιώκει να συνεχίσει τη συζήτηση για το ψηφιακό, όχι ως κάτι δομημένο σε απαστράπτουσες LED οθόνες και κυκλώματα υπολογιστών, αλλά ως κάτι οργανικό που φυτρώνει μέσα στη λίμνη, που μοιάζει με τη βροχή που δεν σταματάει ποτέ, που ενυπάρχει στους ήχους των πουλιών και στα πλατάνια της παραλίμνιας διαδρομής.

Γιατί τα Γιάννενα...

Γιατί όμως τα Γιάννενα; 

Η Στέγη σημειώνει: «Τα Γιάννενα δίνουν τη δυνατότητα να αναπτύξουμε τη σκέψη μας σε τέσσερις διαστάσεις (αν συμπεριλάβουμε και τονχρόνο), να κοιτάξουμε τα βάθη και τις διαστρωματώσεις μιας πόλης που αναπτύσσεται σαν παλίμψηστο και η οποία εκτείνεται μέσα από τις δράσεις και τις κινήσεις των ανθρώπων της πέρα από τον τωρινό χρόνο και τον πεπερασμένο τόπο. Στα Γιάννενα συνειδητοποιείς πως ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την τεχνολογία σήμερα είναι η αέναη τελετουργία με την οποία ανέκαθεν συμβίωναν οι κάτοικοι, σχηματίζοντας δίκτυα που ξεπερνούσαν τα σαφή όρια της λίμνης και της πόλης: παρόντα σε κάθε ιστορική περίοδο των Ιωαννίνων, στην τουρκοκρατία, τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και τους εθνικούς ευεργέτες, στην ανάμειξη των διαφορετικώνθρησκευτικών κοινοτήτων, στην επιχειρηματική δυναμική της αργυροχρυσοχοΐας, της μεταλλουργίας και της κτηνοτροφίας, στη διαμετακομιστική θέση τους στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, αλλά και στις μεταναστευτικές ροές, στον εναργή παλμό της ως πεδίο δράσης των φοιτητών στον άξονα της νέας γνώσης και της καινοτομίας...

Η τεχνητή νοημοσύνη,τα ψηφιακά δίκτυα και οι μαζικές συγκεντρώσεις δεδομένων δημιουργούν τη νέα μας καθημερινότητα, στην οποία η ώσμωση φυσικού και ψηφιακού συνιστά την πραγματικότητά μας. Καθώς η τεχνολογία σε όλες της τις εκφάνσεις αποκτά ηγεμονικό χαρακτήρα, σταδιακά εξαφανίζεται από το προσκήνιο αφήνοντας μόνο ίχνη. Καθίσταται αόρατη και διαρκώς παρούσα. Διεκδικεί τον χρόνο και τον χώρο μας. Τα Plásmata ΙΙ: Ioannina μάς καλούν να αναζητήσουμε τρόπους για να υπονομεύσουμε την ηγεμονικότητά της, μέσα από το συνηθισμένο, το οικείο και, ταυτόχρονα,ανοίκειο, μυθικό και υγρό. Αυτό που αναδύεται στον τόπο των Ιωαννίνων είναι ο λόγος για τον οποίο τα Plásmata ΙΙ: Ioannina βρίσκονται εδώ...».

Η έκθεση αποτελεί μια παραγωγή της Στέγης και βρίσκεται υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ηπείρου και του Δήμου Ιωαννιτών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Την καλλιτεχνική διεύθυνση έχει η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, την επιμελητική διεύθυνση ο Πρόδρομος Τσιαβός, επιμελητικός σύμβουλος ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης, συνεργάτης επιμελήτρια (νέες παραγωγές) η Δάφνη Δραγώνα, επιμέλεια μουσικής η διεύθυνση του Movement Radio: Voltnoi & Quetempo, επικεφαλής παραγωγής ο Βασίλης Παναγιωτακόπουλος, τεχνικός διευθυντής ο Λευτέρης Καραμπίλας και σχεδιασμός της έκθεσης ο Λουκάς Μπάκας και ο Ιάσων Πανταζής.

Η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά από τις 18:00 έως τις 11:00, με ελεύθερη είσοδο.