H ανέγερση του Πνευματικού Κέντρου στα Γιάννενα ήταν ένα έργο-στοίχημα για τις δημοτικές αρχές της δεκαετίας του ’70 και του ’80. Ένα στοίχημα που έγινε πραγματικότητα το 1993.
Ήταν στις 17 Δεκεμβρίου του 1993 όταν έγιναν τα εγκαίνια του Πνευματικού Κέντρου, και δη της αίθουσας συναυλιών-παραστάσεων, της αίθουσας των 630 θέσεων, που πήρε το όνομα του πρώην δημάρχου Ιωαννίνων και ευεργέτη της πόλης Βασιλείου Πυρσινέλλα (1878-1959).
Το όλο εγχείρημα δεν ήταν εύκολο. Όπως προκύπτει από δημοσιεύματα της εποχής, η μελέτη είχε ανατεθεί τη δεκαετία του ’70. Και ξεκίνησαν οι περιπέτειες. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, το υπουργείο Πολιτισμού κάθε άλλο παρά θετικό ήταν στην έγκριση της μελέτης, με τις υπηρεσίες να ζητούν τη διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
Η αντίδραση του Δήμου Ιωαννιτών ήταν έντονη, με το σκεπτικό ότι θα χανόταν κι άλλος χρόνος. Τελικά το υπουργείο Πολιτισμού υποχώρησε.
Τον Οκτώβριο του 1984 έγινε η θεμελίωση του κτιρίου. Στα τέλη του 1986 είχε τελειώσει ο σκελετός, είχαν μπει τα τούβλα, είχαν γίνει τα σοφατίσματα. Υπήρχε πρόβλημα όμως με τη ροή της χρηματοδότησης. Σύμφωνα με την πινακίδα του έργου (όπως απεικονίζεται στη φωτό), ο προϋπολογισμός ήταν 280 εκατ. δραχμές. Ο επίσημος τίτλος του έργου ήταν δε «Πνευματικό Κέντρο-κτίριο συναυλιών Ωδείου».
Το 1986, το Δημοτικό Συμβούλιο προχώρησε στη σύσταση της δημοτικής επιχείρησης του Πνευματικού Κέντρου, όντας και μια απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση κρατικής επιχορήγησης.
Το 1989, παραδόθηκε ένα τμήμα του κτιρίου προς χρήση. Επρόκειτο για τον χώρο όπου σήμερα στεγάζεται το Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων. Σημειωτέον ότι χρειάστηκε να γίνει ανασύνταξη και αναπροσαρμογή της μελέτης από τις υπηρεσίες του Δήμου.
Τέσσερα χρόνια μετά, το κτίριο ήταν έτοιμο, με την αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας» να εγκαινιάζεται παρουσία του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού Θάνου Μικρούτσικου και του προέδρου του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Χρήστου Λαμπράκη. Επί δύο μέρες, 17 και 18 Δεκεμβρίου, έγιναν διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως μια δημοτική βραδιά με τον Γρηγόρη Καψάλη.
Στην ομιλία των εγκαινίων, ο τότε δήμαρχος Ιωαννίνων Φίλιππας Φίλιος ανέφερε: «Το έργο παραδίδεται σήμερα. Ένα έργο για το οποίο μόχθησαν πολλές δημοτικές αρχές και για το οποίο ο Δήμος κατέβαλε πολύ μεγάλο μέρος της επένδυσης. Ο χώρος αυτός με τις μεγάλες δυνατότητες που έχει, πιστεύω ότι μπορεί να αποτελέσει το μεγάλο Πνευματικό Σπίτι, τον χώρο που μπορεί να γεννήσει ιδέες αλλά και κοινωνική κινητοποίηση. Και αν θέλετε, τον χώρο που οι επερχόμενες γενεές πρέπει να τον κατακτήσουν, ή, αν θέλετε, να τον καταλάβουν».
Τριάντα χρόνια μετά, ο αυτόνομος φορέας του Πνευματικού Κέντρου καταργήθηκε. Από 1η Ιανουαρίου του 2024, το Πνευματικό Κέντρο έχει «περάσει» στον Δήμο Ιωαννιτών.
Ωστόσο, το κτίριο του Πνευματικού Κέντρου συνεχίζει τη διαδρομή του σε μια προσπάθεια να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες.
Εδώ και μήνες, το κτίριο του Πνευματικού Κέντρου δεν χρησιμοποιείται. Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις φιλοξενούνται σε διάφορους, άλλους χώρους της πόλης των Ιωαννίνων.
Κι αυτό επειδή βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο της μετατροπής του κτιρίου σε ένα Κέντρο Πολιτισμού και Μουσικής, με χρηματοδότηση από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη». Το κόστος της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρία ανέρχεται σε 3,15 εκατ. ευρώ.
Στο κτίριο, θα μεταφερθούν το Δημοτικό Ωδείο και η Συμφωνική Ορχήστρα. Τα σημερινά γραφεία διοίκησης θα γίνουν αίθουσες διδασκαλίας μουσικών οργάνων. Επίσης θα δημιουργηθεί ένας εκθεσιακός χώρος, ενώ προβλέπεται και η ολοκλήρωση των υποδομών της σκηνής της αίθουσας «Β. Πυρσινέλλας».
*Κεντρική φωτογραφία: Ιστορικό Αρχείο Δήμου Ιωαννιτών (Ι.Α.Δ.Ι., Ψηφιακό Αρχείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς Δ.Ι.