Όταν ήταν παρθεναγωγείο…

Στα μέσα του 19ου αιώνα, η οθωμανική αυτοκρατορία μπαίνει σε μια περίοδο μεταρρυθμίσεων (Τανζιμάτ). Ο «αέρας» των αλλαγών αυτών πνέει και στην εκπαίδευση, στην οποία πια είναι καλοδεχούμενα και τα κορίτσια. Τα ρουστιγιέ ήταν τα πρώτα εκπαιδευτικά ιδρύματα όπου τα κορίτσια είχαν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές τους μετά το δημοτικό σχολείο. Στα οθωμανικά Γιάννενα, στα τέλη του 19ου αιώνα, ιδρύονται τέσσερα ρουστιγιέ, σύμφωνα με μελέτη της Neval Konuk («Το ρουστιγιέ θηλέων Χαμιντιγιέ Ιωαννίνων, 2013, Άγκυρα) – τρία για αγόρια και ένα για κορίτσια: Το ρουστιγιέ θηλέων Χαμιντιγιέ.

Στις 20 Δεκεμβρίου 1899, γίνεται η τελετή εγκαινίων του Ρουστιγιέ Θηλέων Χαμιντιγιέ ή αλλιώς του οθωμανικού παρθεναγωγείου. Το «σπίτι» του είναι ένα όμορφο διώροφο κτίριο, με νεοκλασικά στοιχεία και με έναν μοντερνισμό που επιβάλλει η εποχή του Τανζιμάτ. Πρόκειται για το κτίριο που σήμερα στεγάζεται το κεντρικό κατάστημα των ΕΛΤΑ, στη συμβολή των οδών 28ης Οκτωβρίου και Μπότσαρη. Στη μελέτη της Neval Konuk διαβάζουμε ότι για τη συνεισφορά τους στην ανέγερση του ρουστιγιέ ανταμείφθηκαν από τον σουλτάνο ο Μουσταφά Χινταγέτ Εφεντή, το μέλος της Επιτροπής Ανέγερσης Δημήτριος Κότσκου και ο μηχανικός Περικλής Εφεντή. Ο Περικλής Εφεντή είναι ο δημομηχανικός και αρχιτέκτονας Περικλής Μελίρρυτος, η σφραγίδα του οποίου έχει μπει και σε άλλα κτίρια της πόλης. Το κτίριο του οθωμανικού παρθεναγωγείου είχε έναν μπροστινό κήπο με παρτέρια λουλουδιών και σχηματισμούς δέντρων, ο οποίος κατέληγε σε μια αυλόπορτα που δεν υπάρχει σήμερα – πιθανόν έπεσε «θύμα» ρυμοτόμησης.

Το ρουστιγιέ θηλέων λειτούργησε μέχρι το 1912. Μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, το οθωμανικό αυτό κτίριο αξιοποιήθηκε για τη στέγαση δημόσιων υπηρεσιών. Το πρώην ρουστιγιέ έγινε το «σπίτι» των λεγόμενων «3Τ»: Ταχυδρομεία, Τηλέγραφοι, Τηλέφωνα, όπως αναφέρεται και στην επιγραφή στην πρόσοψη του κτιρίου στη θέση της οποίας βρισκόταν μια οθωμανική επιγραφή. Μέχρι και σήμερα, η ταχυδρομική υπηρεσία συνεχίζει να «ζει» εκεί, αφού πρώτα βίωσε τον χωρισμό των «3Τ» το 1949 με την ίδρυση του ΟΤΕ. Σήμερα βέβαια, τα ΕΛΤΑ λειτουργούν ως ανώνυμη εταιρία και έχουν εγκαινιάσει και άλλες δραστηριότητες.

Όσον αφορά το οικοδόμημα (κι όχι τη χρήση του), το υπουργείο Πολιτισμού το χαρακτήρισε «έργο τέχνης» το 1981, ενώ το 1985 προχώρησε σε μια εκτεταμένη αποκατάσταση του κτιρίου.