«Οδός Αβέρωφ, κόσμημα, Γιάννινα»: μια περιοδική έκθεση

Την έκθεση με τίτλο «Οδός Αβέρωφ, κόσμημα, Γιάννινα» της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών (ΕΗΜ) θα εγκαινιάσει ο Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, τη Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου, στις 11:40, στο Λαογραφικό Μουσείο «Κώστας Φρόντζος».

Σε σημείωμά της, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κατερίνα Λιάμπη αναφέρεται στις συλλογές κοσμημάτων του Μουσείου, οι οποίες υπάρχουν χάρη στον Κώστα Φρόντζο. Ηπειρώτικα γυναικεία και ανδρικά κοσμήματα, με πολυσύνθετα γεωμετρικά σχήματα αλλά και εμπνευσμένα από τη χλωρίδα και την πανίδα, αλλά και φυλακτικά αντικείμενα.

Η κα Λιάμπη, καταθέτει στο σημείωμά της και τη σχέση της οδού Αβέρωφ με το κόσμημα.

Το σημείωμα έχει ως εξής:

«… οι έμποροι σύχναζαν στο παζάρι, έξω από το κάστρο στους τερζήδες και τους χρυσοχόους αναφέρει ο Εβλιά Τσελεμπί, το 1670. Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Pouqueville σχολιάζει ότι επρόκειτο για ένα παζάρι γεμάτο λάσπες που γειτονεύει με το Κάστρο. Οι «χρυσοχόοι» ήσαν ενσωματωμένοι σε αυτό το παζάρι, σε παραπήγματα κατά τους 17ο, 18ο και εν μέρει τον 19ο  αιώνα.

Εκεί ή λίγο πιο πάνω άνοιξαν τα εργαστήρια και καταστήματά τους ο Σπύρος Τζουμάκας το 1856 και οι Χατζήδες το 1864, όταν τα Γιάννινα είχαν καταστραφεί από την πυρκαγιά του 1822. Μαρτυρίες για την ‘προϊστορία’ της οδού Αβέρωφ, την οδό Καμάρες με τα καταστήματα των ξακουστών παλιών χρυσικών και το Τζαμί του Κούμπλου προσφέρει ο Φωτόπουλος το 1864.

Η προσωνυμία Καμάρες προερχόταν από καμάρες, λείψανα παλιών αρχοντικών σπιτιών. Καμάρες κατά τον πατέρα μου, από τον καιρό του χαλασμού των Γιαννίνων, την πυρπόληση δηλαδή του Ρασήμ Πασά (1869) για λόγους ρυμοτομικούς. Συνεπώς, τα πρώτα καταστήματα των αργυροτεχνιτών, φιλοξενήθηκαν, μετά την πυρπόληση, στην κάθετον οδό Καμάρες: του Β. Κυπριώτη, πριν το 1870, του Ν. Κόντου το 1880 του Ν. Ιωαννίδη το 1890 και του Ευαγγ. Νέσση το 1905.

Μετά την απελευθέρωση, το 1913, η οδός Καμάρες μετονομάστηκε οδός Γεωργίου Αβέρωφ. Η ονομασία οδός Καμάρες έσβησε στη λήθη του χρόνου και αγνοούμε πόσο ισχυρά είχε συνδεθεί με το κόσμημα στη συνείδηση των τότε Γιαννιωτών, αφού δεν πλεόναζαν εκεί τα αργυροχρυσοχοΐα, αλλά τα τσαρουχάδικα και άλλα μαγαζιά.

Η οδός Αβέρωφ, όπου άρχισε βαθμιαία να πνέει η δροσιά του ασημιού με τα παραδοσιακά τεχνουργήματα, αλλά και η αύρα του χρυσού με τις τεχνοτροπίες του συρμού, ήκμαζε όπως και η οδός Μέση της Κωνσταντινούπολης, που συγκέντρωνε τα αργυροπρατεία, δηλαδή τα κοσμηματοπωλεία των Βυζαντινών. Οι Γιαννιώτες και οι ταξιδευτές, ντόπιοι και ξένοι, παλαιότεροι και νεώτεροι κομίζουν φορτία μνήμης από τα εργαστήρια και τα καταστήματα αργυροχρυσοχοΐας της οδού Αβέρωφ».

Η περιοδική έκθεση θα είναι ανοιχτή για το κοινό από 22 Φεβρουαρίου. Θα διαρκέσει μέχρι 31 Δεκεμβρίου.