Οδηγός ευρωεκλογών

Οι ψηφοφόροι των χωρών μελών της ΕΕ προσέρχονται στις κάλπες από τις 23 ως τις 26 Μαϊου για να εκλέξουν περισσότερους από 700 ευρωβουλευτές, τα μέλη δηλαδή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις εκλογές μπορούν να ψηφίσουν και οι κάτοικοι του εξωτερικού στον τόπο διαμονής τους.

Οι ευρωβουλευτές εκπροσωπούν περισσότερους από 500 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ από 28 χώρες. Από αυτούς περίπου τα 350 εκατομμύρια έχουν δικαίωμα ψήφου σε αυτές τις ευρωεκλογές.

Αυτός ο αριθμός καθιστά τους πολίτες της ΕΕ ένα από τα πολυπληθέστερα εκλογικά σώματα στον κόσμο.

Οι προηγούμενες ευρωεκλογές διεξήχθησαν το 2014. Τότε η συμμετοχή ήταν κατά μέσον όρο 42,6% ωστόσο η ΕΕ προωθεί ενεργά τις επικείμενες ευρωεκλογές. Ταυτόχρονα, η διαδικασία του διαζυγίου της Βρετανίας από το μπλοκ έχει οδηγήσει σε μια άνοδο του ποσοστού αποδοχής της ίδιας της ΕΕ, υποδηλώνοντας έτσι ότι οι πολίτες της ΕΕ είναι περισσότερο ενεργοί από ποτέ ως προς την ευρωπαϊκή πολιτική.

Οι ευρωπαίοι πολίτες με δικαίωμα ψήφου θα εκλέξουν σε λίγες ημέρες τα 751 μέλη της ευρωβουλής που θα τους εκπροσωπούν στο ευρωκοινοβούλιο μέχρι το 2024.

Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική στο Βέλγιο, την Βουλγαρία, την Κύπρο, την Ελλάδα και το Λουξεμβούργο.

Το κατώτατο όριο ηλικίας για να είναι κάποιος υποψήφιος ευρωβουλευτής διαφέρει από χώρα σε χώρα και καθορίζεται από τους εθνικούς νόμους. Παρότι το όριο ηλικίας για το δικαίωμα ψήφου σχεδόν σε όλες τις χώρες μέλη είναι τα 18 χρόνια--με εξαίρεση την Ελλάδα που είναι πλέον τα 17 και την Αυστρία και την Μάλτα τα 16--το κατώτατο όριο ηλικίας για να είναι κάποιος υποψήφιος κυμαίνεται, ανάλογα με την χώρα, από 18 ως 25 ετών.

Πότε διεξάγονται οι ευρωεκλογές;

Οι εκλογές διεξάγονται από την Πέμπτη 23 ως την Κυριακή 26 Μαϊου ανάλογα με την χώρα. Οι περισσότερες χώρες ψηφίζουν στις 26.

Συγκεκριμένα, στις 26 θα ψηφίσουν οι: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία.

Η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα ψηφίσουν στις 23, η Ιρλανδία στις 24 και η Λετονία, η Μάλτα και η Σλοβακία στις 25. Η Τσεχία στις 24 και 25.

Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν όταν ολοκληρωθεί η ψηφοφορία και στην τελευταία χώρα.

Το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετέχει τελικά στις εκλογές;

Σε αυτές τις ευρωεκλογές δεν επρόκειτο να συμμετάσχει το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο ήταν αρχικά προγραμματισμένο να αποχωρήσει από την ΕΕ στις 29 Μαρτίου και έπειτα στις 12 Απριλίου. Όμως η χώρα έλαβε παράταση ως την 31η Οκτωβρίου και, αν κατέληγε σε συμφωνία πριν από αυτή την ημερομηνία, πάλι θα υπήρχε η πιθανότητα να μην συμμετάσχει στις ευρωεκλογές.

Το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύεται από τον νόμο να συμμετάσχει εκτός αν μέχρι τις 22 Μαϊου έχει εγκρίνει την Συμφωνία Εξόδου που θα του επιτρέψει να αποχωρήσει από την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Αυτό βέβαια φαντάζει απίθανο δεδομένου ότι οι βρετανοί βουλευτές την έχουν απορρίψει ήδη τρεις φορές.

Πόσους ευρωβουλευτές εκλέγει η κάθε χώρα μέλος;

To απερχόμενο ευρωκοινοβούλιο διαθέτει 751 ευρωβουλευτές. Με δεδομένο ότι τελικά το Ηνωμένο Βασίλειο, που διαθέτει 73 ευρωβουλευτές, θα συμμετάσχει σε αυτές τις εκλογές ο αριθμός των ευρωβουλευτών που θα εκλέξει η κάθε χώρα μέλος θα είναι ο ίδιος με το 2014.

Ωστόσο, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρήσει τελικά από την ΕΕ, κάποιες από τις έδρες των βρετανών ευρωβουλευτών θα ανακατανεμηθούν μεταξύ των υπολοίπων χωρών μελών και ο συνολικός αριθμός των εδρών θα μειωθεί στις 705.

Η εικόνα στο ευρωκοινοβούλιο μετά το Brexit θα είναι η εξής: Γερμανία 96, Γαλλία 79 (5 περισσότερους από το παρόν ευρωκοινοβούλιο), Ιταλία 76 (+3), Ισπανία 59 (+5), Πολωνία 52 (+1), Ρουμανία 33 (+1), Ολλανδία 29 (+3), Βέλγιο 21, Τσεχία 21, Ελλάδα 21, Ουγγαρία 21, Πορτογαλία 21, Σουηδία 21 (+1), Αυστρία 19 (+1), Βουλγαρία 17, Δανία 14 (+1), Φινλανδία 14 (+1), Σλοβακία 14 (+1), Ιρλανδία 13 (+2), Κροατία 12 (+1), Λιθουανία 11, Λετονία 8, Σλοβενία 8, Εσθονία 7 (+1), Κύπρος 6, Λουξεμβούργο 6, Μάλτα 6.

Ποιό είναι το έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;

Το ευρωκοινοβούλιο είναι το μοναδικό όργανο της ΕΕ που εκλέγεται με άμεση ψηφοφορία.

Μετά την εκλογή του ευρωβουλευτών, οι περισσότεροι εντάσσονται σε μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες στο ευρωκοινοβούλιο.

Το Κοινοβούλιο λειτουργεί ως συννομοθέτης, ασκώντας από κοινού με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την εξουσία να εγκρίνει και να τροποποιεί νομοθετικές προτάσεις καθώς και να αποφασίζει για τον προϋπολογισμό της Ένωσης. Εποπτεύει επίσης το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων οργάνων της ΕΕ και συνεργάζεται με τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών της ΕΕ για να έχει τη συμβολή τους.

Ποιό είναι το όριο που απαιτείται για την είσοδο των κομμάτων που συμμετέχουν στις ευρωεκλογές;

Το εκλογικό όριο για την εκλογή ευρωβουλευτή είναι 5% για την Τσεχία, τη Γαλλία, την Κροατία, την Λιθουανία, τη Λετονία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία.

Το 4% ισχύει για την Ιταλία, την Αυστρία και τη Σουηδία, 3% για την Ελλάδα και 1,8% για την Κύπρο. Οι υπόλοιπες χώρες δεν θέτουν ελάχιστο όριο.

Ποιά είναι τα θέματα που απασχολούν περισσότερο τους ψηφοφόρους της ΕΕ

Η μετανάστευση από χώρες μη μέλη της ΕΕ ήταν το πρώτο θέμα που απασχολούσε τους ευρωπαίους ψηφοφόρους από το 2015 ως το 2016, στη διάρκεια της μεταναστευτικής κρίσης.

Αυτό προκάλεσε μια εθνικιστική αντίδραση, ειδικά στη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Αυστρία και την Πολωνία.

Πολλοί ψηφοφόροι θέλουν περισσότερο αποφασιστικές ενέργειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ένα ζήτημα το οποίο επισημαίνει η Γκρέτα Τούνμπεργκ και το μαθητικό της κίνημα Παρασκευές για το Μέλλον.

Η κρίση χρέους στην ευρωζώνη κυριάρχησε στις ανησυχίες των Ευρωπαίων το διάστημα 2010-2012, αλλά έκτοτε η ανησυχία έχει υποχωρήσει.

Ποιες χώρες θα πρέπει να παρακολουθήσουμε;

Πέραν της αβεβαιότητας του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο η ανησυχία των ψηφοφόρων για το μεταναστευτικό πιθανόν να επηρεάσει την ψηφοφορία σε πολλές χώρες προς όφελος λαϊκιστικών και εθνικιστικών κομμάτων.

Μια από αυτές τις χώρες είναι η Ιταλία όπου η κυβέρνηση είναι μια εθνικιστική-λαϊκιστική συμμαχία ανάμεσα στην ακροδεξιά Λέγκα του Σαλβίνι και στο Κίνημα των Πέντε Αστέρων.

Η Λέγκα έχει συνάψει συμμαχία για τις ευρωεκλογές με το γερμανικό ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το ακροδεξιό Κόμμα των Φινλανδών και το ακροδεξιό Κόμμα του Λαού της Δανίας.

Ενδιαφέρον συγκεντρώνει και η Γαλλία. Αυτές θα είναι οι πρώτες ευρωεκλογές για το κυβερνών κόμμα LREM του προέδρου Μακρόν (La Republique En Marche!, Η Δημοκρατία Εμπρός!).

ΠΗΓΕΣ: ΑΠΕ-ΜΠΕ, BBC, expatica.com, ΤΗΕ LOCAL.fr και με πληροφορίες από την ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου (europarl.europa.eu)