Ο Μιλλιέτ Μπαχτσές και ένας θεόρατος πλάτανος

Ένας από τους δημοφιλείς κήπους στα τέλη του 19^ου αιώνα και τις πρώτες δεκαετίες του ‘20, ήταν ο Μιλλιέτ Μπαχτσές, ένας κήπος που καταλάμβανε μια αρκετά μεγάλη έκταση: από το τέρμα της οδού Βηλαρά μέχρι τη «Συνάντηση», περιοχή που έχει αναπτυχθεί σήμερα η συνοικία των Αμπελοκήπων.

Ο κήπος ήταν δημιούργημα του Ρασήμ Πασά, του δραστήριου διοικητή των Ιωαννίνων επί δύο περιόδους (1868-1872 και 1878-1880) ο οποίος προχώρησε σε σημαντικές πολεοδομικές αλλαγές στην πόλη. Ο Ρασήμ πασάς διαμόρφωσε λοιπόν τον κήπο με δεντροστοιχίες, οπωροφόρα δέντρα και αμπελώνες στα τέλη του 19^ου αιώνα. Το 1873 συγκροτήθηκε δε και επιτροπή για συγκέντρωση χρημάτων που προορίζονταν για την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης του κήπου.

Αν σας αρέσεσι ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή:

Σύμφωνα με χάρτη του γάλλου γεωγράφου Barbie du Bocage, στις αρχές του 19ου αιώνα, η περιοχή ονομαζόταν Κάτω Μπαχτσιές, με ερευνητές να υποστηρίζουν ότι ο προσδιορισμός «Κάτω» χρησιμοποιούνταν σε αντιδιαστολή με τον κήπο («Κιόσκι») του Αλή πασά που βρισκόταν πιο ψηλά (Κων. Κουλίδας, Τα Γιάννινα που έφυγαν).

Τον Μιλλιέτ Μπαχτσέ επισκέπτονταν οι Γιαννιώτες ιδίως τα καλοκαίρια, όντας μια βόλτα στην εξοχή, εκείνη την εποχή. Οι βιβλιογραφικές πηγές αναφέρουν και την ύπαρξη ενός εξοχικού κέντρου στον κήπο.

Ο λόγιος και ιστοριοδίφης Δημήτρης Σαλαμάγκας κάνει και μια ιδιαίτερη αναφορά σε έναν τεράστιο πλάτανο που υπήρχε (κοντά στο πρώην αγροτικό οικοτροφείο). «Θεόρατος, με κορμό που χρειαζόταν ίσαμε εξ ανθρώπους – και περισσότερους- για να τον αγκαλιάσουν, πολύ υψηλός, που σκέπαζε τον δρόμο και το παρακείμενο τότε καφενείο, σε ακτίνα σαράντα και περισσότερων μέτρων» αναφέρει ο Σαλαμάγκας στα «Άπαντα» της δεκαετίας του ’50.

Επί οθωμανοκρατίας, στον πλάτανο αυτόν, ο οποίος προϋπήρχε, όπως προκύπτει, του Μιλλιέτ Μπαχτσέ, γίνονταν πολλοί απαγχονισμοί...

Το μεγάλο αυτό δέντρο «χάθηκε» κατά την Κατοχή, όταν «δικοί μας και ξένοι, καταπριόνισαν και κατακουτσούρεψαν τα γιγάντια κλαδιά του». Χρόνια πριν, ο πλάτανος αυτός είχε δεχθεί ένα ισχυρό «χτύπημα» από δυνατό βοριά.

Σήμερα στην εν λόγω περιοχή, υφίσταται ακόμη μια δενδροστοιχία πλατάνων η οποία εκτιμάται ότι φυτεύτηκε γύρω στα 1900 και ίσως είναι η παλιότερη δεντροστοιχία στα Γιάννενα. Πρόκειται για τα πλατάνια που βρίσκονται επί του δρόμου μπροστά από το κτίριο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, όπου παλιότερα στεγαζόταν η Γαλακτοκομική-Τυροκομική Σχολή.

Φωτό: Γ. Πανταζίδης, εν έτει 1905