Ο άνθρωπος που έφτιαχνε νοσοκομεία

Ο Γεώργιος Χατζηκώστας ή Χατζηκώνστας, γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1753, γιος ενός ευκατάστατου εμπόρου της πόλης, του Κωνσταντίνου Χατζή-Κώστα

Όλη η οικογένεια ασχολήθηκε με το εμπόριο και ο νεαρός Χατζηκώστας (Χατζή Κώνστας όπως υπογράφει στη διαθήκη του), ανέλαβε τη δραστηριότητα στην Κωνσταντινούπολη, ενώ ο μεγαλύτερος αδερφός του Αναστάσης, είχε «μετατεθεί» στη Μόσχα.

Το 1815 ο Αναστάσης πέθανε και ο Γιώργος μετακόμισε στη Μόσχα για να αναλάβει την επιχείρηση. Το εξαγωγικό δίκτυο της επιχείρησης άφηνε σημαντικά κέρδη, καθώς «κρατούσε» έναν από τους εμπορικούς διαύλους Μόσχας-Κωνσταντινόπουλης.

Ο Χατζηκώστας δεν ξέχασε όμως την πόλη του. Σε προχωρημένη ηλικία, φρόντισε για την αποκατάσταση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου, εκεί που σήμερα υπάρχει ο στενός δρόμος που φέρει το όνομά του.

Στη δε διαθήκη του, άφησε 2.857,14 αργυρά ρούβλια για την ανέγερση «νοσοκομείου δια τους πτωχούς ασθενείς εις μνημόσυνος εμού και των γονέων μου». Το νοσοκομείο Χατζηκώστα φτιάχτηκε, επίσης σύμφωνα με τη διαθήκη του, «εις τον άγιον Νικόλαος, κάτω εις τα μποστάνια όπου ήτο το παλαιόν Νοσοκομείον, εις το εναντίον δε και εκεί δεν είνε δυνατόν να κτισθή, τότε να κτισθή εις το οσπίτιόν μου όπου είνε κοντά εις την εκκλησίαν του Αρχιμανδρειού, αναμεταξύ Καλαμένη και Κατζιούλα».

Ο Χατζηκώστας παράγγειλε με τη διαθήκη του να έχει το νοσοκομείο «20-25 κρεβάτια» και όρισε επιτρόπους τους κατά καιρούς επιτρόπους των ναών του Αγίου Αθανασίου, του Αγίου Νικολάου και το Αρχιμανδρειού. Καταπίστευμα για το νοσοκομείο, άφησε 28.571,43 ρούβλια.

Το νοσοκομείο λειτούργησε μέχρι το 1904 και το 1905 ανεγέρθηκε εκ νέου, με τις εργασίες να ολοκληρώνονται το 1907.

Άφησε επίσης χρήματα για τον Προφήτη Ηλία στα Λακκώματα, καθώς και για άλλους ναούς στα Γιάννενα και σε χωριά.

Το νοσοκομείο Χατζηκώστα, στους γειτονικούς χώρους του οποίου λειτούργησε αρχικά η Ιατρική Ιωαννίνων, άρχισε να μεταφέρεται από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 στη σημερινή του θέση, στα κτίρια του παλιού Σανατορίου.

Επίσης, το όνομα του ευεργέτη φέρει και το νοσοκομείο του Μεσολογγίου. Μάλιστα, το κληροδότημα το έκανε εν ζωή. Ο πρώτος διευθυντής του νοσοκομείου, ήταν ο γερμανός γιατρός Νίδερ.

Μερικά χρόνια μετά το θάνατό του, ο γιος του Ιωάννης, ο οποίος είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα, αποφάσισε να διαθέσει το ποσό για την ίδρυση ορφανοτροφείου στην Αθήνα. Το «Ορφανοτροφείο Γεωργίου και Αικατερίνης Χατζή Κώνστα» ιδρύθηκε το 1853 με βασιλικό διάταγμα και πρόεδρός του ορίστηκε ένας άλλος Ηπειρώτης, ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Γεώργιος Σταύρου. Το ίδρυμα στεγάστηκε στην οικία Βράνη, στην οδό Πειραιώς.

Πηγές:

Βλαχόπουλος Α. Ιστορική περιγραφή ιδρύσεως εν Ιωαννίνοις του Νοσοκομείου Γ. Κ. Χατζηκώστα Ιωάννινα 1962 

Κοντογιάννης Π. Εθνικοί ευεργέται Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Αθήνα, 1908

Χατζηκώστας Γ. Διαθήκη Γεωργίου Κωνσταντίνουν Χατζή Κώστα