Ο «Ακάκιος», η Λιγοψά και άλλες ιστορίες

Οι ιστορίες των ανθρώπων που έφυγαν από την Ήπειρο, όπου γεννήθηκαν, και έζησαν, διαγράφοντας σημαντικές πορείες, ειδικά στις επιχειρήσεις, είναι πάρα πολλές.

Η «ηπειρώτικη ευποιία», η οποία συνδέθηκε άρρηκτα με πολύ σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως η Ελληνική Επανάσταση, είναι ένα κομμάτι αυτού του συνόλου.

Τόσο πριν όμως, όσο και μετά, οι άνθρωποι της Ηπείρου βρέθηκαν σχεδόν παντού και έφτιαξαν τη ζωή τους, χωρίς να ξεχνούν ποτέ τον τόπο τους.

Ο Λευτέρης Μαντζίκας ήταν ένας από αυτούς τους ανθρώπους.

Η ιστορία του ξεκίνησε το 1917 στη Λιγοψά του σημερινού Δήμου Ζίτσας, στα Γιάννενα. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Χρήστου Μαντζίκα, ο οποίος είχε ήδη περάσει τα σύνορα της Ηπείρου και της Ελλάδας, για να δουλέψει αρτεργάτης, στην Αίγυπτο.

Ο Μαντζίκας έχασε τη μητέρα του πολύ νωρίς, από την ισπανική γρίπη, σε μια ιστορική αναλογία με τη σημερινή εποχή.

Στα 1928, ο Μαντζίκας μετακόμισε στην Αθήνα με τον πατέρα του και τη δεύτερη γυναίκα του. Η οικογένεια άνοιξε ένα φούρνο, μαζί με το συντοπίτη τους, Ιωάννη Ντίσκο. Λίγα χρόνια αργότερα, ο πατήρ Μαντζίκας επέστρεψε στα Γιάννενα και ο υιός τον ακολούθησε λίγο αργότερα, για να συνεχίσει το σχολείο στη Ζωσιμαία.

H ιστορία του Μαντζίκα όμως, δεν θα ολοκληρωνόταν στα Γιάννενα. Ασθένησε από ελονοσία και επέστρεψε στην Αθήνα, όπου έμεινε μαζί με το θείο του, Βασίλη και συνέχισε το σχολείο.

Τελείωσε τελικά το εξατάξιο νυχτερινό και στη συνέχεια, μπήκε στην επίσης νυχτερινή σχολή «Φοίνιξ».

Μετά, ήρθε ο πόλεμος και τον ξανάφερε κοντά στην Ήπειρο. Τον Ιανουάριο του 1941 υπηρέτησε στο μέτωπο και μετά την κατάρρευση, γύρισε στη Λιγοψά και κατόπιν, στην Αθήνα.

Εκεί, αρραβωνιάστηκε τη Μαρίνα Ντίσκου, κόρη του αρτοποιού-οικογενειακού συνεταίρου. Γνωρίστηκαν στον «Γλάρο» που έκανε το δρομολόγιο Πρέβεζα-Πειραιάς, δια θαλάσσης.

Οι επιχειρήσεις αρτοποιίας φαινόταν από νωρίς ότι θα ήταν το πεδίο δραστηριότητας του Μαντζίκα. Εργαζόταν στον οικογενειακό φούρνο, μαζί με τη σύζυγό του. Αυτός ο φούρνος, επιβίωσε μέχρι το 2014, στο Κολωνάκι.

Τον Μάρτιο του 1945 ο Μαντζίκας, μαζί με το φίλο του Μανώλη Παπαναστασίου, ίδρυσαν τη βιοτεχνία ζυμαρικών «Ρεκόρ». Λίγο αργότερα, έγινε η συγχώνευση με τη βιοτεχνία «Θρίαμβος» και την εταιρία «Α.Ε. Παπαχρυσάνθου και Καμπέρου», στην Πάτρα.

Με το αντίτιμο των 10.000 δραχμών, εξαγόρασαν την επωνυμία της εταιρίας MISKO, η οποία είχε χρεοκοπήσει κατά τη διάρκεια του πολέμου. Όπου «ΜΙΣΚΟ», τα αρχικά των επωνύμων των δύο πρώτων ιδιοκτητών της: ΜΙΧαηλίδης-ΚΩνσταντίνης.

Αυτά, συμβαίνανε το 1953, στην Πάτρα.

Αργότερα, το 1978 η ΜΙΣΚΟ ήταν η 36^η βιομηχανία της Ελλάδας και μια από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, στον τομέα των ζυμαρικών. Κάλυπτε το 37% της ελληνικής κατανάλωσης και είχε αναπτύξει εξαγωγικές δραστηριότητες σε τρεις ηπείρους, καθώς και υποκαταστήματα σε πολλές μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Το 1992 εξαγοράστηκε από την ιταλική Barilla και ο Λευτέρης Μαντζίκας παρέμεινε επίτιμος πρόεδρος της εταιρίας.

Λίγο πιο νωρίς, το 1957, ο Μαντζίκας είχε ιδρύσει στην Αθήνα την «Αδελφότητα Λιγοψάς», στην οποία προέδρευσε για τρεις δεκαετίες. Ήταν επίσης πρόεδρος της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος το διάστημα 1965-1977, συμβάλλοντας σημαντικά στην απόκτηση των γραφείων της, στην οδό Κλεισθένους, στην Αθήνα. Η μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων εκεί, φέρει το όνομά του.

Το 1984 ανακηρύχτηκε μέγας ηπειρώτης ευεργέτης. Ήταν επίσης ισόβιο μέλος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας και του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Στήριξε με φιλανθρωπίες και δωρεές το χωριό του, τη Λιγοψά, αλλά και πλείστες ακόμα περιοχές της Ηπείρου, ανάμεσά τους και τα Γιάννενα.

Ο Μαντζίκας πέθανε στις 28 Φεβρουαρίου 2008, 11 μέρες μετά τη σύζυγό του.