Ο Θοδωρής Κούκιας διαλέγει 10 βιβλία

Ο Θοδωρής Κούκιας, ο γιαννιώτης συγγραφέας των βιβλίων «Το νεκρό ψάρι», «Το μουσείο των αποξηραμένων συναισθημάτων» και «Ο πυροβάτης των αστεριών», διαλέγει 10 αγαπημένα του βιβλία και γράφει γι' αυτά.

«O φύλακας στη σίκαλη» του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ

Το απόλυτο εγχειρίδιο κάθε ατίθασου νιάτου, που ψάχνει να αυτοπροσδιοριστεί και ταυτόχρονα το αντιευαγγέλιο κάθε σχολικού επιθεωρητή στη μεταπολεμική Αμερική. Ίσως η πιο συναρπαστική ιστορία ενηλικίωσης της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Ο Χόλντεν Κόλφιλντ δυσκολεύεται να μπει στο κοστούμι που έχει ράψει ο κόσμος γι’ αυτόν. Θα κάνει ότι μπορεί για να το πετάξει από πάνω του. Δεν υπάρχει άλλωστε καλύτερη στιγμή για τον δυτικό άνθρωπο να επαναστατήσει, από την εφηβεία του.

«Ο υπνοβάτης» της Μαργαρίτας Καραπάνου

Από τα πιο πρωτότυπα, τολμηρά και ευαίσθητα βιβλία της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Όλα ξεκινάνε όταν ο Θεός αποφασίζει να στείλει έναν νέο Μεσσία στη γη, που να ταιριάζει με τον σημερινό άνθρωπο. Έτσι σκύβει πάνω από ένα ελληνικό νησί και ξερνάει.

Δεν είναι τόσο αιρετικό όσο ακούγεται. Συμβολικό ίσως, γοητευτικά σουρεαλιστικό. Μια άσκηση εξορκισμού, ενδεχομένως, των δαιμονίων που καταδυναστεύουν την ψυχή της συγγραφέως. Μια σάτιρα πάνω στην αποσύνθεση του σύγχρονου ανθρώπου. Από τα λίγα βιβλία που διαβάζω ξανά και ξανά.

«Παράδεισος» της Τόνι Μόρισον

Αγαπώ όλα τα βιβλία της Τόνι Μόρισον γιατί είναι συνυφασμένα με τα γυμνασιακά μου χρόνια, τη Ζωσιμαία βιβλιοθήκη και τα κενά της 6^ης-7^ης ώρας. Το συγκεκριμένο βιβλίο εκδόθηκε λίγο αργότερα, στα φοιτητικά μου χρόνια. Πιο ώριμος εγώ, πιο αλληγορική εκείνη.

Στον Παράδεισο η Μόρισον αφηγείται την προσπάθεια εννέα αφροαμερικανικών οικογενειών, στη δεκαετία του 1950, να ιδρύσουν μια κοινότητα μακριά από τη βαρβαρότητα του δυτικού κόσμου. Υπάρχει η ιδανική κοινωνία και αν ναι, πώς την προστατεύεις από τη διαφθορά του υπόλοιπου κόσμου; Από τη διαφθορά του ίδιου σου του εαυτού; Εννέα γυναίκες που διαμένουν σε ένα μοναστήρι –πρώην οίκο ανοχής- αφηγούνται.

«Το τούνελ» του Ερνέστο Σάμπατο

Δύσκολα σε αφήνει αδιάφορο ένα βιβλίο που ξεκινάει από την πρώτη κιόλας παράγραφο με την παραδοχή του αφηγητή πως σκότωσε τη γυναίκα που λάτρεψε. Μένει μόνο να ανακαλύψεις το γιατί, πραγματοποιώντας ένα μεγάλο μακροβούτι στη ρημαγμένη ψυχή του ζωγράφου Χουάν Πάμπλο Καστέλ και στους υπαρξιακούς προβληματισμούς του.

«Πέδρο Πάραμο» του Χουάν Ρούλφο

Είναι το πρώτο βιβλίο που σου ζητάνε να μελετήσεις σαν περάσεις στη σχολή της Ισπανικής Γλώσσας και Πολιτισμού. Ίσως γιατί καταφέρνει να συμπυκνώσει μέσα στις λιγοστές του σελίδες το πνεύμα του λατινοαμερικάνικου πολιτισμού. Ίσως γιατί σε διδάσκει τι εστί μαγικός ρεαλισμός. Εδώ δε μιλάνε άνθρωποι, μιλάνε ψυχές. Οι λατινοαμερικάνοι άλλωστε δεν τιμούν απλώς τους νεκρούς τους, ζούνε με αυτούς.

Ο πρωταγωνιστής, σαν Οδυσσέας της στεριάς, αναζητά τον άγνωστο πατέρα του σε ένα χωριό που θυμίζει λίγο πολύ κόλαση. Πρόκειται για μια ιστορία σιωπών και αντιλάλων στον χωροχρόνο του ασυνείδητου. Ένα ταξίδι σε ένα no man’s land από το οποίο δεν μπορείς να επιστρέψεις ο ίδιος.

«Ο αναρχικός των δύο κόσμων» της Ούρσουλα Λε Γκεν

Από τα λίγα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας με τόσο βαθιές πολιτικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις. Ο πρωταγωνιστής αισθάνεται ότι δεν ανήκει πουθενά. Ούτε στον καπιταλιστικό πλανήτη Γιουράς, ούτε στον δορυφόρο Ανάρες όπου κατοικούν οι αναρχικοί. Ένα μυθιστόρημα για τον σκεπτόμενο άνθρωπο που διαλέγει να αμφισβητεί ό,τι του πλασάρουν ως νόρμα, αναζητώντας τη δική του προσωπική αλήθεια.

«Ο τρυποκάρυδος» του Τομ Ρόμπινς

Για κάποιο περίεργο λόγο το βιβλίο αυτό, που περιγράφει το χρονικό της αγάπης ενός αταίριαστου ζευγαριού με σημείο αναφοράς ένα πακέτο τσιγάρων, σε κάνει να αισθάνεσαι ότι μπορείς να πραγματοποιήσεις οποιαδήποτε μεγάλη τρέλα έχεις φανταστεί στη ζωή σου. Και μέσα σ’ όλα καταφέρνει να είναι άκρως χιουμοριστικό, αλληγορικό, εκνευριστικό και καταπραϋντικό σε ίσες δόσεις. Είσαι τυχερός αν προλάβεις να το διαβάσεις στα χρόνια της πρώτης σου νιότης.

«Και με το φως του λύκου επανέρχονται» της Ζυράννας Ζατέλη

Διαβάζοντας το συγκεκριμένο βιβλίο της Ζατέλη, μου γεννήθηκαν αντίστοιχα συναισθήματα με εκείνα που μου δημιούργησε η πρώτη ματιά στον πίνακα του Γκογκέν «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;» Αν κάνεις και βουτήξεις στο πανψυχιστικό σύμπαν της Ζατέλη, δύσκολα αντιμετωπίζεις την πραγματικότητα με τον ίδιο τρόπο.

«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ

Άλλο ένα βιβλίο που καταφέρνει να ξεκολλήσει από πάνω του την ετικέτα του Young Adult και να έχει απήχηση σε όλες τις ηλικίες. Άλλο ένα οδοιπορικό ενός παιδιού προς την ανακάλυψη της ταυτότητάς του. Κάτι ανάμεσα στο Μεγάλες Προσδοκίες και στο Έγκλημα και Τιμωρία.

Ένας σύγχρονος Τομ Σόγιερ που αναζητά τη χαμένη του αθωότητα, άλλοτε στη μεγαλούπολη και άλλοτε στην έρημο. Μοναδική του σταθερά ο πίνακας που έκλεψε από το μουσείο, τη μέρα που μια τρομοκρατική επίθεση στοίχισε τη ζωή της μητέρας του. Ίσως μια ελεγεία για την λυτρωτική αξία της τέχνης.

«Γορίλας στο Φεγγάρι» της Ελένης Κατσαμά

Εδώ πρόκειται για ένα παιδικό/εφηβικό βιβλίο το οποίο σπαρταράει από χιούμορ και συμβολισμούς. Φαντασία και πραγματικότητα εναλλάσσονται διαρκώς προκειμένου να φανερωθούν οι μεγάλες αλήθειες μέσα από την περιορισμένη όραση ενός αντιδραστικού κοριτσιού. Ίσως η καλύτερη περίπτωση υιοθέτησης μαγικού ρεαλισμού σε ελληνικό, εφηβικό μυθιστόρημα.