Ο «θείος από την Αμερική» και οι δωρεές του

Τον θυμάστε τον Μιχάλη Σέρβο (που έχει υιοθετήσει το ψευδώνυμο «Δημοσθένης Δωδωναίος» λόγω της αρχαιολατρείας του); Τον ομογενή εξ Αμερικής που κάποτε ήταν πρόεδρος της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης Ηπειρωτών, της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Αμερικής και της οργάνωσης «Αρχέγονος Ελλάς-Ήπειρος» κ.λπ. και τώρα πρόεδρος του Ιδρύματος Ελληνισμού Αμερικής; Τον άνθρωπο που κατάφερε με τη δωρεά δύο ανδριάντων, του Πύρρου και της Ολυμπιάδας με τον Αλέξανδρο, να δοκιμάσει την αισθητική της πόλης των Ιωαννίνων και το κυριότερο να εκθρέψει το φαινόμενο του εθνικισμού;

Ο κ. Σέρβος από το Μαϊάμι ως εκπρόσωπος του Ιδρύματος Ελληνισμού της Αμερικής επέστρεψε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο με νέα πρόταση για άγαλμα στην πόλη.

Γενικά, η πόλη επιθυμούσε ανέκαθεν να έχει την ομογένεια στο πλευρό της, η οποία καταβάλλει προσπάθειες για τη στήριξη του τόπου. Η προσφορά του Ιδρύματος Ελληνισμού Αμερικής, όπου κυριαρχεί η προσωπικότητα του κ. Σέρβου, περιορίζεται βέβαια μόνο σε δωρεές αγαλμάτων με τις τοπικές αρχές να τις αποδέχονται, στην καλύτερη των περιπτώσεων, από ευγένεια (out of courtesy, όπως λένε και στο Αμέρικα).

Πριν από λίγους μήνες, τον Δεκέμβριο του 2016, το δημοτικό συμβούλιο της πόλης ενέκρινε την πρόταση του κ. Σέρβου για ανέγερση ενός μνημείου στον παραλίμνιο χώρο του Περάματος. Είχε προηγηθεί άλλη απόφαση το 2015 για ανέγερση του μνημείου στο Μπιζάνι, με τον τόπο φιλοξενίας του αγάλματος να αλλάζει τελικά.

Όσον αφορά το αισθητικό κομμάτι της υπόθεσης, η δημοτική αρχή ήταν προσεκτική και έθεσε ως όρο τη διενέργεια καλλιτεχνικού διαγωνισμού σε μια προσπάθειά της να αποφύγει τα ευτράπελα του παρελθόντος αλλά ίσως και να μη δοθεί συνέχεια στην όλη υπόθεση.

Τι μνημείο θέλει να ανεγείρει ο κ. Σέρβος;  Ένα «μνημείο ελλήνων πεσόντων στον β’ παγκόσμιο πόλεμο». Ωστόσο, δεν χρειάζεται παρά μια διαδικτυακή αναζήτηση για να εντοπίσει κανείς τις τοποθετήσεις του κ. Σέρβου περί «ολοκαυτώματος εναντίον των Ελλήνων στον β’ παγκόσμιο πόλεμο» ή ακόμα και τις επιστολές του προς τη Βουλή με φράσεις του τύπου «μονοπώλιο στον όρο ολοκαύτωμα δεν νοείται» που αποτελούν επί της ουσίας έμμεση άρνηση της μοναδικότητας του φαινομένου του ολοκαυτώματος των Εβραίων… Αναμφίβολα, πρόκειται για επικίνδυνα μονοπάτια.

ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

Ας δούμε, όμως, πώς ο κ. Σέρβος στιγμάτισε με τις δωρεές των αγαλμάτων του την πόλη, με την ανοχή της τότες δημαρχίας του Νίκου Γκόντα, και ιδίως με τη δωρεά του ορειχάλκινου αγάλματος του αρχαίου βασιλιά της Ηπείρου Πύρρου. Το άγαλμα αυτό που τοποθετήθηκε το 2009 στην κεντρική (ομώνυμη) πλατεία είχε προκαλέσει όχι μόνο με την αισθητική του αλλά και με τον πολιτικό συμβολισμό του, όπως αυτός είχε διακηρυχθεί από την Ελληνοαμερικανική Ένωση Ηπειρωτών (με αναφορές περί «μεγαλείου του τελευταίου βασιλιά της Ηπείρου, ολόκληρης της Ηπείρου»).

Τα αποκαλυπτήρια του Πύρρου έγιναν τον Φεβρουάριο του 2009 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων εορτασμού για την απελευθέρωση της πόλης. Σημειωτέον ότι ο κ. Σέρβος, με καταγωγή από τη Σωπική, μεγάλωσε στην Πωγωνιανή, τόπο καταγωγής του κ. Παπούλια.

Οι αντιδράσεις δεν άργησαν να έρθουν. Πολλοί πολίτες και φορείς ζήτησαν την άμεση απομάκρυνση του αγάλματος, ενώ την ίδια στιγμή η πλατεία έγινε «πεδίο μάχης» μεταξύ ακροδεξιών και αντιεξουσιαστών, με τους πρώτους να διαδηλώνουν την ελληνικότητα της Βόρειας Ηπείρου ως «ελάχιστο φόρο τιμής στον μεγάλο Έλληνα και βασιλιά της Ηπείρου Πύρρο» και με τους δεύτερους να επιχειρούν την αποκαθήλωση του αγάλματος.

Η ένταση με την πάροδο του χρόνου εκτονώθηκε και το άγαλμα παρέμεινε στη θέση του, με τους Γιαννιώτες να κρατούν μια απόσταση ασφαλείας.

Ο επιχρυσωμένος ανδριάντας του Πύρρου δεν είναι όμως η μόνη δωρεά της ομογένειας εξ Αμερικής ή πιο συγκεκριμένα του εκπροσώπου της Μιχάλη Σέρβου ο οποίος φέρεται να έχει πάρει προσωπικά την υπόθεση να σώσει την πόλη «από τους εχθρούς του έθνους και τους παραχαράκτες της ιστορίας» όπως δηλώνει ο ίδιος προς πάσα κατεύθυνση. Λίγα χρόνια πριν την έλευση του Πύρρου, το 2004, απέναντι από το Δικαστικό Μέγαρο είχε στηθεί το άγαλμα της Ολυμπιάδας με τον μικρό της γιο Μέγα Αλέξανδρο, το οποίο είναι της ίδιας αμφίβολης αισθητικής (μεταξύ άλλων έχει υποστεί κριτική τόσο για τις αναλογίες όσο και για τη μορφοπλασία του). Και τα δύο αγάλματα είχαν γίνει κατά παραγγελία από αμερικάνικο εργαστήριο παραγωγής γλυπτών, των αδελφών Ματσολίνι, ειδίκευση του οποίου είναι τα καθολικά εκκλησιαστικά αγάλματα…