Το «Μπεζεστένι» των Ιωαννίνων

«Εις την άκρην του παζαριού είναι το  θολογύριστον μπεζεστένι» έγραφε ο Αθανάσιος Ψαλίδας εν έτει 1819. Νωρίτερα, κατά τον 17^ο αιώνα, την ύπαρξη του μπεζεστενίου κατέθετε και ο τούρκος περιηγητής Εβλιά Τσελεμπί.

Το θολογύριστο μπεζεστένι, όπως και το υπόλοιπο παζάρι, καταστράφηκε με τη φωτιά του 1869 επί Ρασήμ πασά με στόχο τη ρυμοτόμηση της περιοχής. Αν και υπάρχουν αναφορές ότι άλλη μια φωτιά, το 1820, κατά την πολιορκία της πόλης από τα σουλτανικά στρατεύματα, έφτασε μέχρι τα Μπεζεστένια.

Το μπεζεστένι, που σημαίνει υφασματαγορά, αποτελούσε για τους Οθωμανούς έναν σημαντικό θεσμό. Σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας έχουν διατηρηθεί μπεζεστένια, τα οποία ήταν σκεπαστές αγορές που στέγαζαν διάφορα μικρομάγαζα.

«Ήταν θολοσκέπαστα και στις δύο πλευρές τους υπήρχαν μικρομάγαζα. Συνήθως σε αυτά εργάζονταν οι συντεχνίες που κατασκεύαζαν και εμπορεύονταν κοσμήματα και υφάσματα» αναφέρει για το μπεζεστένι των Ιωαννίνων ο ερευνητής Κωνσταντίνος Κουλίδας στο βιβλίο του «Τα Γιάννινα που έφυγαν».

Οι ερευνητές, βάσει των πηγών, εκτιμούν ότι το μπεζεστένι βρισκόταν σε δύο στενά δρομάκια, ανάμεσα από την οδό Αβέρωφ και τον πεζόδρομο Λ. Βύρωνα: Στις οδούς Κατσαντώνη και Στουρνάρα.  

Στη συμβολή των οδών Κατσαντώνη και Λ. Βύρωνα στις αρχές της δεκαετίας του '80. Photo credit: Πέρος Μπέχλης

Το τοπωνύμιο «Μπεζεστένι» ή «Μπεζεστένια» έχει παραμείνει μέχρι σήμερα. Από τα τέλη του 19^ου αιώνα και κατά τον 20^ο αιώνα, τα δύο στενά δρομάκια συνέχιζαν να φιλοξενούν διάφορα εμπορικά και βιοτεχνικά μικρομάγαζα. Με τη μορφή της αγοράς να αλλάζει, τα περισσότερα από αυτά έχουν κλείσει. Σήμερα η περιοχή αποτελεί κυρίως έναν τόπο ψυχαγωγίας, με την εστίαση να έχει «κατακτήσει το έδαφος» και με τα κτίρια να έχουν ανακατασκευαστεί.

Σημειωτέον ότι τα δύο αυτά δρομάκια όπως και η οδός Λόρδου Βύρωνα ήταν από τους πρώτους πεζοδρόμους της πόλης των Ιωαννίνων, στα τέλη της δεκαετίας του '80.

Στην οδό Κατσαντώνη, τη δεκαετία του '90 (από το λεύκωμα του Τ. Παπασταύρου "Ιωαννίνων εγκώμιον")

* Στην κεντρική φωτογραφία, η οδός Κατσαντώνη στις αρχές της δεκαετίας του '80. Photo credit: Πέρος Μπέχλης