Μια απόφαση, πολλές παράμετροι

O Δήμος Ιωαννιτών αποφάσισε να προχωρήσει στην επέκταση των πεζοδρομίων στην οδό 28^ης Οκτωβρίου και παράλληλα στην κατάργηση της στάθμευσης –εφόσον εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το «Πράσινο Ταμείο».

Δεν είναι μια απλή απόφαση. Η 28^ης Οκτωβρίου αποτελεί έναν από μεγάλους οδικούς άξονες της πόλης, έναν από τους δρόμους που διασχίζει το εμπορικό κέντρο. Μια τέτοια παρέμβαση δεν μπορεί να εξαντλείται σε λίγες γραμμές μιας τυπικής ανακοίνωσης από το Γραφείο Τύπου του Δημαρχείου.

Συν τοις άλλοις, προχωρούν κι άλλες παρεμβάσεις όπως είναι η διαπλάτυνση των πεζοδρομίων στην οδό Πυρσινέλλα όπου θα επιτρέπεται η στάθμευση στη μία μόνο πλευρά και η κατασκευή κόμβων σε διάφορα σημεία. Είναι σαφές ότι ένα μεγάλο κομμάτι του κέντρου της πόλης πρόκειται να αλλάξει αρκετά. Και το όποιο σκεπτικό των αποφάσεων αυτών δεν μπορεί να εξαντλείται σε λογικές του τύπου «φτιάχνουμε πεζοδρόμια».

Για τα έργα αυτά η δημοτική αρχή Ιωαννίνων παραπέμπει στο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ).

Το ΣΒΑΚ, το οποίο παραδόθηκε στον Δήμο Ιωαννιτών το 2017, αποτελεί ένα βασικό εργαλείο για την κινητικότητα και μια προϋπόθεση για οποιοδήποτε έργο διεκδικεί την ένταξή του σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Η ύπαρξή του δεν σημαίνει ότι δεν απαιτούνται κάποιες επιπρόσθετες μελέτες ή ότι το σχέδιο αυτό δεν επιδέχεται βελτίωσης. Ένα ζήτημα επίσης είναι πώς ιεραρχεί η κάθε δημοτική αρχή τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, όπως και να τις στηρίζει στον δημόσιο λόγο με πολιτικό πρόσημο.

Για τις παρεμβάσεις στην 28^ης Οκτωβρίου και σε κάποιες γειτονικές οδούς, το Δημαρχείο εκτιμά ότι αυτές «αποτελούν στο σύνολό τους τον ‘συνδετικό κρίκο’ μεταξύ των πεζοδρομημένων τομέων του κέντρου της πόλης». Σωστή σκέψη, αναμφίβολα: Μεγαλύτερα πεζοδρόμια, λιγότερα αυτοκίνητα, καλύτερη πρόσβαση για τους πεζούς. Την ίδια στιγμή, όμως, στο ΣΒΑΚ προτείνεται και κάτι άλλο: η τοποθέτηση κυβόλιθων στο οδόστρωμα της Χαρ. Τρικούπη που θα οδηγήσει σε μια ήπια κυκλοφορία, θα αναβαθμίσει αισθητικά την οδό και θα λειτουργήσει ως προθάλαμος των πεζοδρομημένων περιοχών, όπως αναφέρεται. Εύλογο το ερώτημα: γιατί πρώτα τα μεγαλύτερα πεζοδρόμια στην 28^ης Οκτωβρίου κι όχι οι κυβόλιθοι στη Χαρ. Τρικούπη; Πώς επιτυγχάνεται καλύτερα η σύνδεση των πεζοδρομημένων περιοχών;

Ενδιαφέρον έχει όμως και ο διάλογος που έχει προκύψει στα social media για τη μη πρόβλεψη ποδηλατόδρομου επί της οδού 28^ης Οκτωβρίου. Όντως στο ΣΒΑΚ δεν προβλέπεται ποδηλατόδρομος επί της οδού. Το ΣΒΑΚ «μιλάει» για δίκτυο ποδηλατοδρόμων σε σύνδεση μόνο με την παραλίμνια περιοχή. Ωστόσο, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που η δημοτική αρχή αποφάσισε να προχωρήσει στην ανάθεση μιας μελέτης για δίκτυο ποδηλατοδρόμων στον αστικό ιστό. Μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση –εύλογα και πάλι, όμως, προκαλείται η απορία: θα χωρέσει το ποδήλατο στη νέα 28^ης Οκτωβρίου; Έχει ληφθεί υπόψη αυτή η προοπτική;

(Και μια σημείωση: Το ΣΒΑΚ λέει και άλλα πολλά, όπως πεζοδρόμηση της οδού Ανεξαρτησίας. Μελέτησε άραγε ο Δήμος πώς επηρέασε την πόλη το κλείσιμο της οδού εδώ και μήνες λόγω των έργων ανάπλασης;).

Από την όλη εξίσωση, δεν μπορεί να αγνοηθεί και το αυτοκίνητο. Πού θα παρκάρει το αυτοκίνητο ο οδηγός (ας μην ξεχνάμε ότι είναι ο ίδιος άνθρωπος που μπορεί να έχει και την ιδιότητα του πεζού, ή ακόμα και του ποδηλάτη, υπό άλλες συνθήκες); Το περίφημο ΣΒΑΚ κάνει αναφορά σε δίκτυο ελεγχόμενης στάθμευσης αλλά και σε περιφερειακά πάρκινγκ.

Όλα αυτά δημιουργούν μια περίπλοκη κατάσταση. Γι αυτό και πρέπει να γίνονται μελέτες, γι αυτό και οι κατά καιρούς δημοτικές αρχές θα πρέπει να θέτουν προτεραιότητες, να ξέρουν κάθε φορά ποια είναι η στόχευσή τους και να τεκμηριώνουν τις αποφάσεις τους τη δεδομένη στιγμή.

Είναι γεγονός ότι επί δεκαετίες οι ελληνικές πόλεις έδιναν όσο περισσότερο χώρο γινόταν στο αυτοκίνητο. Δεν είναι εύκολο να αλλάξουν οι συνήθειες. Είναι όμως απαραίτητο. Και για να γίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δημιουργηθούν πάνω απ’ όλα αξιόπιστες υποδομές για εναλλακτικές λύσεις. Και δεν είναι μόνο υποδομές για το περπάτημα και το ποδήλατο, αλλά και για τη δημόσια συγκοινωνία, ένα μεγάλο «αγκάθι» των Ιωαννίνων.

Σε κάθε περίπτωση ο στόχος είναι μια βιώσιμη πόλη πάνω απ’ όλα για τους ίδιους τους κατοίκους της, ιδίως σε μια παρατεταμένη περίοδο κρίσης.

* Ο πεζόδρομος Μιχαήλ Αγγέλου στο εμπορικό κέντρο της πόλης