Μια απεργία, οι έμποροι και οι «Πεταλούδες»

Δεκαετία του’50: Μια περίοδος κατά την οποία τα Γιάννενα μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες προσπαθούσαν να επιβιώσουν και να βρουν τον δρόμο τους. Όταν λοιπόν στην πόλη άρχισαν να καταφτάνουν έμποροι από την Αθήνα για να κατακτήσουν ένα κομμάτι της γιαννιώτικης αγοράς, η αντίδραση ήταν πολύ έντονη. Υπομνήματα διαμαρτυρίας, διαβουλεύσεις, συσκέψεις με τις τοπικές αρχές, πιέσεις, απανωτές επιστολές στον τοπικό Τύπο και μια απεργία.

Στις 20 Μαΐου του 1952, τα εμπορικά καταστήματα της πόλης προχώρησαν σε απεργιακή κινητοποίηση. Ήταν το τελευταίο «χαρτί» των ντόπιων εμπόρων για να βάλουν φραγμό στην έλευση των «πρωτευουσιάνων» και «γυρολόγων», όπως τους χαρακτήριζαν. Ήδη μια αντιπροσωπεία εξ Αθηνών με την επωνυμία «Πεταλούδες» που πωλούσε φθηνότερα προϊόντα είχε κάνει την εμφάνισή της σε κεντρικό σημείο της πόλης. Αυτή ήταν εξάλλου και η αφορμή για τις έντονες αντιδράσεις.

Σε διαβήματά τους προς τον γενικό διοικητή Ηπείρου και τον νομάρχη Ιωαννίνων, οι ντόπιοι έμποροι, κάνοντας λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό, προειδοποιούσαν ότι θα αναγκαστούν να απολύσουν προσωπικό όπως και ότι δεν θα πληρώσουν φόρους. Την ίδια ώρα υποστήριζαν ότι τα φθηνότερα αυτά προϊόντα δεν ήταν καλής ποιότητας. Στο πλευρό των εμπόρων, ήταν και οι εμποροϋπάλληλοι οι οποίοι εξέφραζαν την αγωνία τους μέσω του τοπικού Τύπου.

Τον τοπικό Τύπο, η όλη υπόθεση τον απασχόλησε πολύ. Από τα δημοσιεύματα προκύπτει και η γενικότερη αδικία που (ένιωθαν ότι) βίωναν οι Γιαννιώτες, και γενικότερα οι άνθρωποι της επαρχίας, από το αθηναϊκοκεντρικό κράτος. «Όλοι οι επαρχιώται έγιναν υπηρέται της Αθήνας. Και φυσικόν αποτέλεσμα της τοιαύτης καταστάσεως είναι να υπάρχη μια οικονομική διά πολλούς ευμάρεια εις την πρωτεύουσαν όπου παχύνονται οι χρυσοκάνθαροι και εκτρέφεται ο παρασιτισμός ενώ οι επαρχιώται ασφυκτιούν κάτω από το στυγνόν οικονομικόν πρόβλημα που εφιαλτικώς τους πιέζει» σημείωνε η εφημερίδα «Εθνικός Αγών» σε δημοσίευμά της, με τον οποίο κινητοποιούσε τους Γιαννιώτες να διώξουν από την πόλη τις «Πεταλούδες» και να μην επιτρέψουν σε οποιαδήποτε άλλη... «Πεταλούδα» να έρθει.

Ο Τύπος έκανε συνεχώς μαθήματα προστασίας του καταναλωτή με επιχειρήματα που δεν απέχουν και πολύ από τις σημερινές οδηγίες προς καταναλωτές. Επιχειρήματα περί δημιουργίας πλασματικών αναγκών και κατανάλωσης άχρηστων τελικά προϊόντων που εντέλει στοιχίζουν στην τσέπη του καταναλωτή περισσότερο, καταγράφονταν στις εφημερίδες. Παράλληλα ο Τύπος υπενθύμιζε ότι υπάρχει ελεύθερη αγορά και ότι κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει τίποτα, απευθύνοντας έκκληση στους Γιαννιώτες να ψωνίζουν μόνο από τοπικά καταστήματα. «Ούτε ένα μαντίλι από τους μουσαφίρηδες!» ήταν το σύνθημα μιας εφημερίδας…

* Οδός Ανεξαρτησίας, τη δεκαετία του '50, με τον φακό του Απόστολου Βερτόδουλου