Μήπως το GPS αδρανοποιεί τον εγκέφαλό σας;

Δεν μπορείτε να θυμηθείτε τον αριθμό τηλεφώνου ενός φίλου σας; Κανένα πρόβλημα. Οι επαφές στο κινητό σας έχουν την απάντηση. Ξεχάσατε που παρκάρατε το αυτοκίνητό σας; Και πάλι η τεχνολογία έχει τη λύση. 

Αλλά υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά των διευκολύνσεων. Όλο και περισσότερες επιστημονικές έρευνες επιβεβαιώνουν τον κανόνα της μητέρας φύσης: ότι δεν χρησιμοποιείς, το χάνεις. 

Μια νέα βρετανική έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συχνή χρήση της δορυφορικής πλοήγησης (το γνωστό GPS), για να βρει κανείς τον δρόμο του, έχει ως συνέπεια να αδρανούν περιοχές του εγκεφάλου που χρησιμοποιούνται για τον προσανατολισμό και τη νοητική επεξεργασία των εναλλακτικών διαδρομών, με αποτέλεσμα στο πέρασμα των χρόνων, οι άνθρωποι χάνουν την ικανότητα να βρίσκουν μόνοι τους το δρόμο.   

Οι ερευνητές του University College του Λονδίνου (UCL), με επικεφαλής τον δρα Ούγκο Σπίερς του Τμήματος Πειραματικής Ψυχολογίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», μελέτησαν στο εργαστήριο 24 εθελοντές, που κλήθηκαν να πραγματοποιήσουν εικονικές διαδρομές σε μια προσομοίωση του Σόχο στο κέντρο του Λονδίνου, ενώ ταυτόχρονα ο εγκέφαλός τους ήταν υπό μελέτη  με τεχνικές απεικόνισης.    

Η έρευνα εστιάσθηκε στην εγκεφαλική δραστηριότητα του ιππόκαμπου (που εμπλέκεται στη μνήμη και στον προσανατολισμό) και του προμετωπιαίου φλοιού (που εμπλέκεται στο σχεδιασμό και στη λήψη των αποφάσεων).

Όταν οι εθελοντές πλοηγούνταν στο Σόχο (του υπολογιστή) μόνο με τις δικές τους δυνάμεις, ο εγκέφαλός τους εμφάνιζε ιδιαίτερη δραστηριότητα, ιδίως όταν δοκίμαζαν νέους δρόμους. Όταν όμως οι εθελοντές ακολουθούσαν τις έξωθεν εντολές του GPS, οι ίδιες εγκεφαλικές περιοχές έμεναν αδρανείς.    

«Όταν έχουμε την τεχνολογία να μας λέει ποιον δρόμο να πάρουμε, αυτές οι περιοχές του εγκεφάλου μας δεν ανταποκρίνονται. Με μια έννοια, ο εγκέφαλός μας έχει πάψει να ενδιαφέρεται για τους δρόμους γύρω μας» λέει ο Σπίερς.   

Προηγούμενη βρετανική μελέτη είχε δείξει ότι ο ιππόκαμπος του εγκεφάλου των ταξιτζήδων του Λονδίνου μεγαλώνει, όσο περισσότερο απομνημονεύουν το λαβύρινθο των δρόμων της βρετανικής πρωτεύουσας. Κάτι που δεν συμβαίνει σε μια περιοχή όπως το άψογα «τετραγωνισμένο» Μανχάταν της νέας Υόρκης.