Το 2019 αναμένεται να ξεκινήσει η λειτουργία της μονάδας Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) στο Ελευθεροχώρι Δωδώνης. Και οι δήμαρχοι, οι ίδιοι σχεδόν δήμαρχοι που κάποτε είχαν δώσει σχεδόν εν λευκώ εξουσιοδότηση στην Περιφέρεια Ηπείρου να χειριστεί το όλο θέμα, προβληματίζονται. Αυτό που φοβούνται, είναι ότι θα χρειαστούν να πάρουν αποφάσεις για επιβολή υψηλότερων δημοτικών τελών.
Εκ των πραγμάτων, η διαχείριση των απορριμμάτων είναι πιο ακριβή από την εναπόθεσή τους σε μια χωματερή. Η καλύτερη διαχείρισή τους, με περιβαλλοντικά οφέλη κυρίως, έχει ένα αναπόφευκτο κόστος. Το ζητούμενο βέβαια είναι η επιλογή της καλύτερης δυνατής μεθόδου, η οποία να είναι ανάλογη του κόστους.
Σύμφωνα με το τοπικό σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων του Δήμου Ιωαννιτών (2016), η διαχείριση των απορριμμάτων σήμερα κοστίζει 4 εκατομμύρια ευρώ –προσωπικό, λειτουργικά έξοδα, μεταφορά, διάθεση στον ΧΥΤΑ. Με τη λειτουργία της μονάδας ΑΣΑ, το συνολικό κόστος εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 5,1 εκατ. ευρώ. Αν όμως ο Δήμος εφαρμόσει τις δράσεις που περιλαμβάνονται στο τοπικό σχέδιο –από επαναχρησιμοποίηση υλικών και ανάκτηση μέσω των πράσινων σημείων μέχρι διαλογή στην πηγή, οικιακή κομποστοποίηση και επεξεργασία βιοαποβλήτων-, τότε το κόστος δύναται μειωθεί άμεσα κάτω από τα σημερινά επίπεδα, κάτω δηλαδή από τα 4 εκατ. ευρώ.
Βάσει των στοιχείων του 2015, τα Γιάννενα παράγουν 46 χιλιάδες τόνους σκουπίδια, από τα οποία μόλις 2,3 χιλιάδες τόνοι ανακυκλώνονται. Εκεί σταματά η όποια εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων. Ο δρόμος για τον Δήμο Ιωαννιτών αλλά και για τους άλλους Δήμους είναι πολύ μακρύς, και δυστυχώς μέχρι σήμερα έχουν γίνει μόνο μικρά βήματα. Τα πράσινα σημεία, όπου ο πολίτης θα «καταθέτει» τα ανακυκλώσιμα υλικά, εκτιμάται ότι θα ενδυναμώσουν την πολιτική της ανακύκλωσης (τις μελέτες για τα πράσινα σημεία τις έχει εκπονήσει η Περιφέρεια Ηπείρου).
Κι αν τελικά οι Δήμοι κάνουν βήματα, κι αν τα καταφέρουν; Εδώ τίθεται το ζήτημα της ελάχιστης εγγυημένης ποσότητας. Στην πόρτα του εργοστασίου ΑΣΑ, που θα υποδέχεται σύμμεικτα αστικά απορρίμματα και οργανικά βιοαπόβλητα για κομποστοποίηση, θα πρέπει να καταφτάνουν 80.000 τόνοι ανά έτος –σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρχει αποζημίωση του ιδιωτικού φορέα σύμπραξης. Το ζήτημα της ελάχιστης εγγυημένης ποσότητας, όπως και πολλά άλλα (κόστος μεταφοράς από σταθμούς μεταφόρτωσης κ.λπ.), δεν είναι πρωτάκουστο. Είχε τεθεί μεταξύ άλλων σε συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο πριν από δύο χρόνια, με τον περιφερειακό σύμβουλο της «Ήπειρος Ανατροπής» Βασίλη Τσίκαρη, να θέτει ερωτήματα. Σημειωτέον ότι η δυναμικότητα της μονάδας ΑΣΑ είναι για 105.000 τόνους ετησίως.
Στον πρόσφατο απολογισμό της στο περιφερειακό συμβούλιο, η αντιπεριφερειάρχης Ιωαννίνων Τατιάνα Καλογιάννη, δείχνοντας τον... δρόμο, τόνισε: «Προσωπική μου άποψη είναι ότι αυτή η δεσπόζουσα θέση που έχουμε κατακτήσει στη διαχείριση απορριμμάτων, είναι ικανή προϋπόθεση, ώστε να εξυπηρετηθούν από τις εγκαταστάσεις της Περιφέρειάς μας, όμορες περιοχές άλλων Περιφερειών για εναπόθεση ή και επεξεργασία σε επόμενο στάδιο, αστικών απορριμμάτων συγκεκριμένων ποσοτήτων και με καθορισμένο ρυθμό έναντι αναλόγου οικονομικού ανταλλάγματος που θα αποδίδεται στους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειάς μας». Στο παρελθόν, ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης είχε αφήσει ανοιχτό το παράθυρο για τα σκουπίδια της Κέρκυρας. Κάθε άλλο παρά αποκλείεται λοιπόν αύριο μεθαύριο να παρακαλάμε να έρθουν στην Ήπειρο τα σκουπίδια από την Κέρκυρα, από τη Λευκάδα ή και από αλλού για να μπορέσει να είναι βιώσιμη η μονάδα ΑΣΑ, η οποία θα βρίσκεται στα χέρια του ιδιώτη για 25 χρόνια…
* Φωτογραφία αρχείου από το υπό κατασκευή εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων