Μεταφορές: Το «προβληματικό παιδί» των προσπαθειών για το κλίμα

Μόνο οι μεταφορές θα αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) στην Ευρώπη το 2030, σύμφωνα με νέα ανάλυση του Transport & Environment (T&E). 

Στην Ευρώπη οι εκπομπές από τις μεταφορές έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από το ένα τέταρτο από το 1990 και η ανάλυση της T&E για την κατάσταση των ευρωπαϊκών μεταφορών διαπιστώνει ότι αντίθετα με άλλους τομείς της οικονομίας, οι εκπομπές από τις μεταφορές συνεχίζουν να αυξάνονται.

Η Ευρώπη πρέπει να αρχίσει να αντιμετωπίζει σοβαρά το πρόβλημα των εκπομπών από τις μεταφορές, αν θέλει να επιτύχει καθαρό μηδενισμό το 2050, λέει η T&E.

Από την κορύφωσή τους το 2007, η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις μεταφορές είναι περισσότερο από τρεις φορές πιο αργή από ό,τι στην υπόλοιπη οικονομία. Σύμφωνα με τις τρέχουσες πολιτικές για το κλίμα, το μερίδιό τους θα μπορούσε να φθάσει το 44% όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, από 29% σήμερα. 

Οι εκπομπές των μεταφορών στην ΕΕ υπερβαίνουν σήμερα τους 1000 MtCO2e, που ισοδυναμούν με τις συνολικές εκπομπές της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών μαζί. Ενώ οι εκπομπές των μεταφορών είναι απίθανο να επιστρέψουν στην πιο πρόσφατη κορύφωσή τους το 2019, αν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα, η Ευρώπη δεν θα καταφέρει να επιτύχει καθαρό μηδενισμό το 2050.

Τα αυτοκίνητα που καίνε βενζίνη και ντίζελ αποτελούν τη συντριπτική πηγή εκπομπών από τις μεταφορές, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 40%. Η εξάρτηση από το αυτοκίνητο έχει αυξηθεί από τη δεκαετία του 1990, χάρη στην κατασκευή αυτοκινητοδρόμων και την αύξηση του στόλου των αυτοκινήτων. Μόλις πρόσφατα αρχίσαμε να βλέπουμε μείωση των μέσων εκπομπών των αυτοκινήτων, καθώς ένα κύμα ηλεκτρικών οχημάτων έρχεται στην αγορά. 

Οι εκπομπές των αερομεταφορών διπλασιάστηκαν τα τελευταία 30 χρόνια - ταχύτερα από οποιονδήποτε άλλο τομέα μεταφορών. Ο πρόσθετος αντίκτυπος των αεροπορικών εκπομπών από τα contrails ενδεχομένως τριπλασιάζει τον κλιματικό αντίκτυπο των πτήσεων.

Η ανάλυση της T&E υπογραμμίζει ότι, εκτός από την πλήρη εφαρμογή των βασικών πολιτικών της Πράσινης Συμφωνίας, θα χρειαστούν πρόσθετες προσπάθειες για την πλήρη απαλλαγή των μεταφορών από τις ανθρακούχες εκπομπές. Σε αυτές περιλαμβάνονται: 

Η αποτροπή της νέας και διαρκώς αυξανόμενης ζήτησης για μεταφορές, με την αναστολή της επέκτασης της χωρητικότητας νέων αεροδρομίων και αυτοκινητοδρόμων, είναι το κλειδί για τη μείωση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που απαιτείται για την απαλλαγή του τομέα από τον άνθρακα. 

Φιλόδοξοι και δεσμευτικοί στόχοι πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων για τις εταιρείες που διαθέτουν μεγάλους στόλους οχημάτων είναι το κλειδί για την επιτάχυνση της μετάβασης σε μηδενικές εκπομπές. Σε συνδυασμό με μέτρα για την πρόληψη της ανάπτυξης και την αντιμετώπιση του υφιστάμενου αποθέματος αυτοκινήτων, αυτά θα μπορούσαν να μειώσουν τις εκπομπές κατά 213 MtCO2e επιπλέον εξοικονόμηση το 2040.

Η απελευθέρωση των κερδών αποδοτικότητας στον τομέα της ναυτιλίας θα μπορούσε να εξοικονομήσει επιπλέον 93 MtCO2e το 2030, γεγονός ζωτικής σημασίας για τη χάραξη μιας πορείας προς μηδενικές εκπομπές μέχρι τα μέσα του αιώνα.

Ο άμεσος εξηλεκτρισμός των οδικών μεταφορών είναι περισσότερο από 2 φορές πιο αποδοτικός από την ενέργεια υδρογόνου και 4 φορές πιο αποδοτικός από τη χρήση ηλεκτρονικών καυσίμων.

Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι οι εκπομπές των οδικών μεταφορών μειώθηκαν κατά 8 MtCO2e πέρυσι και οι ναυτιλιακές κατά 5 MtCO2e. Η μείωση αυτή ακυρώθηκε από τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη και αύξηση των αεροπορικών εκπομπών, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 15 MtCO2e.