Μεγάλα αιτήματα, μικροί αφορισμοί

Ο σκοταδισμός εξαπλώνεται, δεν υπάρχει αμφιβολία. Αλλά το βασικότερο πρόβλημα δεν είναι ότι αφαιρείται ο Σαββόπουλος από τη σχολική ύλη. Η κοινωνία δεν ορίζεται από ένα γενικό πλαίσιο ατομικών δικαιωμάτων που όταν κάποιο από αυτά παραβιάζεται, τότε υπάρχει μια «άδεια περιορισμένης εμβέλειας για κόσμια αντίδραση», αλλά από ένα σύνολο δημοκρατικών ελευθεριών που βρίσκονται σε πλήρη συνάρτηση μεταξύ τους. Κοινώς, όσο περισσότερο «σπας» την ελευθερία σε προσβάσιμα και «κόσμια» κομματάκια, τόσο αυτή έχει την τάση να συγκεντρώνεται στο μικρότερο από αυτά. Σε εκείνο που θα σου πέσει από τα χέρια και θα το χάσεις.

Η Εκκλησία στην Ελλάδα είναι διαχρονικά αντιδραστική. Όχι όμως επειδή είναι εκκλησία, έτσι και αλλιώς σποραδικά αντιπαραδείγματα, ακόμα και στον ελληνικό κλήρο, υπάρχουν. Είναι αντιδραστική ως ένα αδιάρρηκτο κομμάτι της εξουσίας και ως τέτοιο, δεν μπορεί να προκαλεί την έκπληξη η απαίτησή της να απαλείφονται κομμάτια από σχολικά βιβλία, ούτε φυσικά η ικανοποίηση της απαίτησης από την πολιτική εξουσία.

Ας το πάρουμε χαμπάρι: η Εκκλησία στην Ελλάδα παραμένει ο ένας από τους πυλώνες της εξουσίας, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο της εποχής «του χωροφύλακα, του δασκάλου και του παπά», με τη διαφορά ότι ο δάσκαλος πλέον έχει περάσει στο παρασκήνιο. Οι κρισιακές κοινωνίες συνήθως στρέφονται προς το αντιδραστικότερο, είτε αυτό έχει την απροκάλυπτη και αποκρουστική μορφή του φασισμού, είτε τις πιο κυριλέ και αποδεκτές. Η ελληνική εκκλησία παίζει και με τις δύο εκδοχές, με την ίδια άνεση. Είτε με τον Χριστόδουλο που έδωσε ελπίδα και τροφή σε ό,τι πιο αντιδραστικό διαθέτει η ελληνική κοινωνία, παρασύροντας στην επικοινωνιακή του πλημμυρίδα και πολλούς πιστούς που επιλέγουν την αναφορά σε ένα θρήσκευμα ως κομμάτι της ζωής τους (πράγμα που είναι σεβαστό, άσχετα με το αν διαφωνεί ή όχι κανείς), είτε με την πιο σύγχρονη εκδοχή της που στέκεται «φρουρός ηθών» δίπλα στις έτσι και αλλιώς αβέβαιες εξουσίες της μνημονιακής εποχής, αρκεί να γίνεται η δουλειά της.

Γιατί όμως μπορεί ακόμα να έχει λόγο στα εκπαιδευτικά πράγματα μιας χώρας η εκκλησία; Πώς μπορεί να το ανέχεται και να το επιτρέπει μια υποτίθεται «αριστερή κυβέρνηση»; Καταρχάς, η κυβέρνηση δεν είναι αριστερή (εκτός από τα άλλα, ένα σημαντικό της κομμάτι μνημονεύει ακόμα τον  Χριστόδουλο ως ηγέτη, μην ξεχνιόμαστε) και δεύτερον, έχει απόλυτη ανάγκη το θρησκευτικό υποστύλωμα.

Ο απόλυτος διαχωρισμός κράτους-εκκλησίας δεν είναι απλά ένα αίτημα. Είναι ένα κομμάτι μιας σειράς πολιτικών αιτημάτων που τείνουν στην κοινωνική απελευθέρωση και υπό αυτή την έννοια, παραμένει επικίνδυνο στην Ελλάδα. Όσο για τον Σαββόπουλο και τη «Συννεφούλα» του, έτσι όπως τα ‘φερε η συγκυρία, ούτε ο ίδιος πλέον δεν μπορεί να υπερασπιστεί τα τραγούδια του.

Αλλά όπως έχει πει και ο Παύλος Σιδηρόπουλος, «ένα έργο όταν φεύγει από τα χέρια του δημιουργού του αποκτά δική του προσωπικότητα, δική του ταυτότητα, σύμφωνα με τα οποία χαράζεται η πορεία του και είναι αναφαίρετο δικαίωμα του έργου να ακολουθήσει αυτόνομη καριέρα, την οποία εν ονόματι οποιασδήποτε πατρότητας δεν έχετε δικαίωμα να σταματήσετε, ειδάλλως το ίδιο δικαίωμα έχει και το κράτος εν είδη λογοκρισίας».