Κουκλέσι, ένα φυσικό σύνορο…

«...ούτη η πλημμυρίδα των πλατάνων, που αρχίζει από το ‘Χάνι του Τερόβου’ και σταματά πιο δω από το Κουκλέσι καθώς απλώνεται σε δέκα περίπου χιλιόμετρα μάκρος είναι από τα ευτυχέστερα κομμάτια τής διαδρομής μας.

Το Κουκλέσι -ένα χωριουδάκι με πολλές αγριελιές- αποτελεί φυσικό σύνορο και σταθμό στο ταξίδι μας από πολλές απόψεις. Πρώτα - πρώτα κοντά του βρίσκονται τα όρια των νομών Ιωαννίνων και Πρεβέζης. Μετά, από μορφολογικής και γεωγραφικής σκοπιάς, συνιστά τη γραμμή επαφής δύο περιοχών διαφορετικών μεταξύ τους: της έντονα ορεινής περιοχής του νομού Ιωαννίνων και της καθαρά πεδινής των νομών Άρτης και Πρεβέζης. Τρίτον, το Κουκλέσι από πλευράς τής χλωρίδας είναι η απαρχή τής μεσογειακής ζώνης (τα εσπεριδοειδή και οι ελιές — μάλιστα οι αυτοφυείς — από δω αρχίζουν να ευδοκιμούν). Και τέταρτον, το κλίμα από ηπειρωτικό γίνεται τώρα μεσογειακό…».

Έτσι περιέγραφε μεταξύ άλλων ο λογοτέχνης Βασίλης Μάργαρης ένα κομμάτι της διαδρομής «Γιάννενα-Πρέβεζα» στο περιοδικό «Ηπειρωτική Εστία» το 1988.

Η «ευτυχέστερη διαδρομή», δίπλα από τον ποταμό Λούρο, έχει χάσει πια πολλά από τα πλατάνια της πια (λόγω της ασθένειας του μεταχρωματικού έλκους), το χωριουδάκι, το Κουκλέσι, παραμένει ένα φυσικό, και όχι μόνο διοικητικό, όριο.

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:

Ανάμεσα από το Κουκλέσι του Δήμου Δωδώνης και το επόμενο χωριό, τη Γωνιά, επί πρεβεζάνικου εδάφους, μια σήραγγα, ένα μικρό τούνελ επί της εθνικής οδού που ήρθε να αντικαταστήσει μια στενή, βραχώδη διάβαση. Και που ήταν το μοναδικό τούνελ που υπήρχε στην Ήπειρο επί δεκαετίες.

Το Κουκλέσι είναι χτισμένο ανάμεσα σε δύο βουνά: στον Τόμαρο και στο Ξηροβούνι. Το παλιό Κουκλέσι βρίσκεται πιο ψηλά στο βουνό, ενώ το νεότερο Κάτω Κουκλέσι (ή Ποταμιά), κοντά στην εθνική οδό και στη δεξιά όχθη του Λούρου. Το Κάτω Κουκλέσι αποτελεί και την έδρα της κοινότητας του Κουκλεσίου..

Κατά την ύστερη οθωμανοκρατία, το Κουκλέσι ήταν ένα από τα χωριά των Ιωαννίνων με πολύ μεγάλη φτώχια. Ο λόγιος του 19^ου αιώνα Ιωάννης Λαμπρίδης κάνει λόγο για πτωχούς και αμαθείς κατοίκους.

Ο γλωσσολόγος Κώστας Ευ. Οικονόμου στο βιβλίο του «Τα οικωνύμια του Νομού Ιωαννίνων-Γλωσσολογική Εξέταση» αναφέρει ότι κατά την παράδοση το χωριό συνοικίστηκε από κυνηγημένους κτηνοτρόφους και κλέφτες που ήρθαν από τη Λάκκα Σούλι, τούς Φιλιάτες καί τή Θεσπρωτία. Παραθέτει δε και μια αναφορά του Λαμπρίδη: «Σημειω τέον όμως ότι εν αρχαιοτέροις χρόνοις, ον μόνον εις Κουκλέση πάντες άλβανιστί ωμίλουν...».

Ο Οικονόμου αποδίδει την ονομασία του χωριού στο κυριώνυμο Κουκλέσης, το οποίο προέρχεται από αλβανικό επίθετο που σημαίνει «αυτός που έχει πυκνά μαλλιά» και υποτιμητικά «ο μακρυμάλλης».