Το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας (ISGlobal), με έδρα στη Βαρκελώνη, κάνει μια εν εξελίξει έρευνα για την ποιότητα του αέρα, σε 1.000 περίπου ευρωπαϊκές πόλεις. Η έρευνα συναρτάται με εκτίμηση για την υγειονομική επιβάρυνση των πολιτών από τη ρύπανση και επεκτείνεται στο πόσο «πράσινη» είναι μια πόλη, από την άποψη της κάλυψης από βλάστηση, αστικό πράσινο κ.λπ.
Τα Ιωάννινα, σε αυτούς τους δείκτες κατατάσσονται σε μια κάπως μέτρια θέση.
Στο δείκτη ρύπανσης της ατμόσφαιρας PM2.5 (μικροσωματίδια-μέτρηση σε ετήσια βάση), είναι στη θέση 194, ανάμεσα σε 858 πόλεις. Αυτό σημαίνει ότι είναι στην «κίτρινη» περιοχή, με 15,5μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. «Μέτρια» είναι η θέση γιατί η μέτρηση είναι πάνω από τα 5 μικρογραμμάρια που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αλλά 10 κάτω από το ανώτατο όριο που έχει θεσπίσει η ΕΕ (25mg/m3).
Σε ό,τι αφορά το διοξείδιο του αζώτου (ΝΟ2) και πάλι σε ετήσια βάση μέτρησης, τα Ιωάννινα είναι στην κίτρινη ζώνη μεν, με 18mg ανά κυβικό μέτρο (η σύσταση του ΠΟΥ είναι 10mg), αλλά αρκετά κάτω από το ανώτατο όριο της ΕΕ (40mg) και στη θέση 746 ανάμεσα στις 858 χώρες.
Σημειώνεται ότι η πρώτη χώρα και στις δύο κατατάξεις, έχει τη μεγαλύτερη θνητότητα που σχετίζεται με τους δύο παράγοντες.
Σύμφωνα με τη σχετική έρευνα, οι ευρωπαϊκές πόλεις θα απέφευγαν 114.000 πρόωρους θανάτους ετησίως λόγω ρύπανσης του αέρα, αν υιοθετούσαν τα νέα ανώτατα όρια του ΠΟΥ που ανακοινώθηκαν τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Η εκτίμηση για τα Ιωάννινα είναι ότι θα μειώνονταν οι απώλειες κατά 47 άτομα (για τα μικροσωματίδια) και 10 για το διοξείδιο του αζώτου.
Στα «πράσινα» δεδομένα, τα Ιωάννινα είναι στην πράσινη περιοχή, αλλά όχι με τόσο καλές επιδόσεις, όσο θα ήταν αναμενόμενο.
Στον δείκτη NDVI, «Κανονικοποιημένης διαφοράς βλάστησης» ή πιο απλά «πόσο πράσινη είναι η γειτονιά σας», τα Ιωάννινα είναι σχεδόν στο όριο σύστασης του ΠΟΥ (0,373-το όριο είναι 0.375). Ωστόσο, το 64,22% του πληθυσμού της πόλης ζει κάτω από αυτή η σύσταση, που σημαίνει ότι η πόλη έχει αποκτήσει πλέον πολύ ισχυρά αρνητικά αστικά χαρακτηριστικά.
Στο δείκτη GA που καθορίζει την επίσημη καταγραφή της επιφάνειας βλάστησης κ.λπ. σε μια πόλη, τα Ιωάννινα έχουν καλύτερη επίδοση από τη σύσταση του ΠΟΥ: 26,5% έναντι 25%.
Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, ο μητροπολιτικός χώρος της Αθήνας, στην ίδια έρευνα, έχει σχεδόν την ίδια συγκέντρωση μικροσωματιδίων με τα Ιωάννινα, αλλά διπλάσια καταγραμμένη ποσότητα σε διοξείδιο του αζώτου. Επίσης, η Αθήνα είναι πολύ ψηλά στην κατάταξη του δείκτη σύνδεσης θνητότητας με τους παραπάνω παράγοντες.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας (ISGlobal) της Βαρκελώνης, έκαναν την επικαιροποιημένη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet Planetary Health».
Εκτιμούν ότι οι νέες συστάσεις για τα μικροσωματίδια ΡΜ2,5 θα μπορούσαν να οδηγήσουν, εάν εφαρμόζονταν, σε μια αύξηση κατά 113% στον αριθμό των πρόωρων θανάτων που θα μπορούσαν να αποφευχθούν στις ευρωπαϊκές πόλεις, σε σύγκριση με τις παλαιότερες συστάσεις του ΠΟΥ του 2005.
Αντίστοιχα, η εφαρμογή των νέων αυστηρότερων συστάσεων του ΠΟΥ για το διοξείδιο του αζώτου, θα μπορούσε να αποτρέψει έως 57.030 πρόωρους θανάτους στις ευρωπαϊκές πόλεις, έναντι μόνο 900 με βάση τα προηγούμενα χαμηλότερα όρια των συστάσεων από το 2005, δηλαδή περίπου 56.000 ανθρώπινες ζωές.
Οι ελληνικές πόλεις με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση της θνησιμότητας από τα μικροσωματίδια παρουσιάζονται να είναι οι Σέρρες (θέση 30 διεθνώς - εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να αποφευχθούν 512 ετήσιοι πρόωροι θάνατοι αν ίσχυαν τα νέα όρια του ΠΟΥ), η Θεσσαλονίκη (θέση 64 - 71 λιγότεροι θάνατοι), Αθήνα (θέση 74 - 16 λιγότεροι θάνατοι) και η Λάρισα (θέση 72 - 612 λιγότεροι θάνατοι).
Τη μεγαλύτερη πρόωρη θνησιμότητα λόγω διοξειδίου του αζώτου έχουν κατά σειρά η Μαδρίτη, η Αμβέρσα (Βέλγιο), το Τορίνο, το Παρίσι, το Μιλάνο και η Βαρκελώνη, ενώ τη χαμηλότερη το Τρόμσο και η Ουμέα (Σουηδία).
(με πληροφορίες από το ΑΠΕ)