Καρδίτσα: Ο κάμπος κάτω από τη λάσπη

Κάπου στην περιοχή του Κόμπελου, στο νοτιοδυτικό μέρος του θεσσαλικού κάμπου, λίγα χιλιόμετρα από την Καρδίτσα, υπάρχει μια πομόνα.

Υπάρχουν πολλές δηλαδή στα τριγύρω χωράφια, καθώς είναι βασικό «εξάρτημα» για το πότισμα.

Σε αυτήν όμως, ο ιδιοκτήτης της είχε σημειώσει με σπρέι, πριν από 3 χρόνια, το ύψος του νερού, κατά την καταστροφή που επέφερε ο «Ιανός».

Χτες, 13 Σεπτεμβρίου, οκτώ μέρες μετά το πέρασμα του Daniel, δεν μπορούσε ακόμα να πάει στην πομόνα, καθώς το χωράφι ήταν πλημμυρισμένο και κατεστραμμένο.

Το νερό όμως, είχε φτάσει ένα μέτρο ψηλότερα, αυτή τη φορά.

Ένα μέτρο ψηλότερα, επί τις αμέτρητες εκτάσεις του κάμπου. Αναλογιστείτε για πόσο νερό μιλάμε και πόση καταστροφή.

Δεν είναι σίγουρο ότι έχει γίνει αντιληπτό, τι έχει συμβεί ακόμα και τι επιφέρει, πέρα από την ευφραδέστατη καταστροφή, την απώλεια της παραγωγής και του ζωικού κεφαλαίου και πάνω από όλα, τον ανθρώπινο χαμό.

Κατεβαίνοντας από τον Δομοκό χτες, 13 Σεπτεμβρίου, κάτι δεν πήγαινε καλά εξ αρχής. Ο κάμπος ήταν καφέ και δεν είχε τα διακριτά χρώματα του Σεπτεμβρίου, λίγο ή κατά τη διάρκεια της συγκομιδής.

Φτάνοντας κάτω, γινόταν αντιληπτό το γιατί.

Ανάμεσα Δομοκό και Νέο Μοναστήρι, στο ύψος της Σοφιάδας περίπου, η καφετιά λάσπη, η οποία είχε αρχίσει να πετρώνει στους 30 και 32 χτεσινούς βαθμούς, είχε καλύψει τα πάντα. Τα νερά είχαν τραβηχτεί ή αντληθεί, αφήνοντας πίσω τους αυτή τη γλιστερή και μαλακή ιλύ, η οποία είχε καλύψει τα πάντα: βαμβάκι, τριφύλλια, στάβλους και αποθήκες.

Ο δρόμος προς την Καρδίτσα ήταν κλειστός ακόμα, και η συγκοινωνία γινόταν από δυτικότερα, από τον παλιό δρόμο της Ανάβρας.

Εκείνο το κομμάτι του κάμπου έχει εμφανή σημάδια της πλημμύρας:

Τα αρδευτικά λάστιχα παρασυρμένα από το νερό, πάνω στους δρόμους ή μαζεμένα πάνω σε στύλους της ΔΕΗ. Σπίτια ανοιχτά πέρα ως πέρα, μήπως και στεγνώσουν. Δρόμοι που άντεξαν μεν, αλλά με εμφανή τα όρια αντοχής τους.

Και οι άνθρωποι, σε κατάσταση σοκ, ανέκφραστοι, να προσπαθούν να δούνε αν δουλεύει το μοτέρ, τι σώθηκε από τις ζωοτροφές, αν άντεξαν οι τοίχοι.

Φανταστείτε ότι αυτό το κομμάτι δεν ήταν εκείνο που έπαθε τη μεγαλύτερη ζημιά. Ο Παλαμάς, η κωμόπολη των 6 περίπου χιλιάδων κατοίκων είναι ακόμα κάτω από το νερό και προσεγγίζεται από τους βορειότερους δρόμους, μέχρι εκεί που αναλαμβάνουν τα πλωτά μέσα.

Η πόλη της Καρδίτσας δεν φαίνεται να χτυπήθηκε τόσο πολύ. Πέρα από κάποια επίκαιρα σημεία όπου συνεργεία αντλούσαν νερό κυρίως από έργα σε εξέλιξη, αλλά και χαντάκια στην περίμετρο της πόλης, αυτό που δήλωνε ότι «κάτι δεν πάει καλά» ήταν τα πολλά λεωφορεία και οι άνθρωποι που περίμεναν σε διάφορα σημεία της πόλης.

Η δε τροφοδοσία αρχίζει να επανέρχεται, με αρκετές ελλείψεις. Φυσιολογικό, από τη στιγμή που οι αποθήκες των προμηθευτών είναι στη διαδρομή μέχρι τα Τρίκαλα, η οποία είχε διακοπεί, ενώ πολύ συχνά οι ίδιοι οι άνθρωποι, οι εργαζόμενοι, βρίσκονταν αποκλεισμένοι σε κάποιο χωριό της περιοχής ή και στη Λάρισα.

Δυτικότερα, στα Μεγάλα Καλύβια, το νερό πέρασε μέσα από την κωμόπολη των 2.000 περίπου κατοίκων. Τα σπίτια ανοιχτά και απ’ έξω, στρώματα και οικοσκευές που ήταν σε ισόγεια και υπόγεια, παντού, σε κεντρικούς δρόμους. Αυτοκίνητα παρασυρμένα, οχήματα έργων να ανοίγουν χαντάκια και δρόμους και πλημμυρισμένα χωράφια.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η διαχείριση των νεκρών ζώων, τα οποία είναι πολλά.

Η μυρωδιά προειδοποιεί κοντά σε στάβλους, ενώ στα Καλύβια υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους ξεπερνάει τα 2.500.

Σημειώνεται ότι αρκετοί κτηνοτρόφοι έγιναν αποδέκτες αντιφατικών οδηγιών για το σοβαρότατο πρόβλημα της διαχείρισης των νεκρών ζώων: αρχικά, ότι θα αναλάβει η Περιφέρεια, μετά ότι θα αναλάβουν οι Δήμοι, ύστερα ότι θα έπρεπε οι ίδιοι να φροντίσουν για την ταφή ή τη μεταφορά τους.

Χάος.

Τα λευκά σημεία στο τοπίο προειδοποιούν για τους στάβλους. Η πρώτη διαχείριση είναι το ράντισμα με ασβέστη, στους στάβλους που άδειασαν τελικά από τα νεκρά ζώα. Ο ασβέστης είναι περιζήτητος πλέον στον κάμπο και όχι πάντα εύκολα και άμεσα διαθέσιμος.

Οι παραγωγοί, αυτοί δηλαδή που έχουν σπίτια άθικτα ή σε κατοικήσιμη κατάσταση, προσπαθούν να εκτιμήσουν το μέγεθος της οικονομικής καταστροφής. Οι αποζημιώσεις από τον «Ιανό» δόθηκαν σε δύο φάσεις, ουσιαστικά. Μια άμεση και μια που καθυστέρησε αρκετά. Οι δεύτερες σκέψεις και η καχυποψία για το πώς θα εκτιμηθεί η ζημιά τώρα, πηγάζουν κάπως και από την προ τριετίας διαδικασία. Θα κριθεί δηλαδή ότι πχ ένα χωράφι με βαμβάκι που κατά τα 4/5 είναι κάτω από τη λάσπη, θα πρέπει να μαζευτεί; Και πώς θα εκτιμηθεί η κατάσταση και η ποιότητά του; Τι τιμή θα πιάσει;

Ερωτήματα, στα οποία η μέχρι τώρα διαχείριση από τους αρμόδιους φορείς δεν έχει δημιουργήσει και ιδιαίτερη εμπιστοσύνη. Χώρια που τώρα, οι συζητήσεις στα καφενεία για ταξίματα και «προτεραιότητες» στη βοήθεια (ζωοτροφές, τρόφιμα, νερά κ.λπ.), ανάλογα με την υπόσχεση ψήφου, είναι ζωηρές.

Επίσης, ανοίγουν μια σειρά ζητήματα για τα αίτια και τη διαχείριση: πώς χαράχτηκαν τα έργα μετά τον «Ιανό» και με ποια κριτήρια; Είχαν προτεραιότητα αστικές περιοχές, έναντι των αγροτικών; Πώς γίνεται να λέγεται κάθε φορά ότι «αυτή η κακοκαιρία δεν πρόκειται να επαναληφθεί ούτε σε Χ χιλιάδες χρόνια» και η προηγούμενη καταστροφική θεομηνία στον κάμπο να ήταν μόλις πριν από μια τριετία; Δυσπιστία και προβληματισμός για το σχεδιασμό και τις πολιτικές ευθύνες, σε τοπικό επίπεδο, αλλά και κυβερνητικό.

«Δεν έχουμε καταλάβει ακόμα το μέγεθος αυτού που συνέβη» είναι μια συνηθισμένη ατάκα.

Όντως, αν δεις από κοντά την εικόνα, είναι τρομακτική…