Ισότιμη πρόσβαση στη μάθηση και στις εκπαιδευτικές διαδικασίες για όλους τους μαθητές

Ο Σάββας Δημητριάδης, πληροφορικός, γράφει για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και την πρόσβαση των μαθητών

Μετά την αναστολή της λειτουργίας των σχολείων της χώρας με σκοπό την μείωση της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 προέκυψε η ανάγκη χρήσης της σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης ώστε η εκπαιδευτική διαδικασία να συνεχιστεί, ως ένα βαθμό, κάτω από αυτές τις συνθήκες. Ένα από τα σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν είναι αυτό της ισότιμης πρόσβασης των μαθητών στην διαδικασία αυτή. Διαπιστώθηκε για μια ακόμη φορά ότι ένα σημαντικό ποσοστό των παιδιών δεν διαθέτει ηλεκτρονικούς υπολογιστές ούτε έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Επιπλέον αυτών των ελλείψεων πολλά παιδιά διαθέτουν υπολογιστές παλαιότερης τεχνολογίας που δεν πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την σύνδεση στις ψηφιακές πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης.

Παρότι που το πρόβλημα αυτό έγινε ορατό από την πρώτη στιγμή δεν δόθηκε η σημασία και η προσοχή που έπρεπε από το Υπουργείο Παιδείας και τους εμπλεκόμενους φορείς. Ήδη έχει παρέλθει σχεδόν ένας μήνας από το κλείσιμο των σχολείων στις 11 Μαρτίου και δεν έχει δοθεί κάποια λύση. Το Υπουργείο Παιδείας πριν λίγες ημέρες ανακοίνωσε ότι θα δοθούν tablets σε όσους μαθητές διαπιστωμένα τα έχουν ανάγκη για αυτή την χρονική περίοδο που πραγματοποιείται η εξ’ αποστάσεως διδασκαλία. Όταν επαναλειτουργήσουν τα σχολεία οι μαθητές θα πρέπει να επιστρέψουν τις φορητές συσκευές στα σχολεία.

Όμως οι ανάγκες των παιδιών αυτών σε υπολογιστές και τα κατάλληλα μέσα θα συνεχίσουν να υπάρχουν και μετά την επαναλειτουργία των σχολείων αφού τα ψηφιακά και διαδικτυακά περιβάλλοντα αποτελούν σημαντικά εργαλεία διδασκαλίας και μάθησης τα τελευταία χρόνια στα ελληνικά σχολεία. Η χρήση των εργαλείων αυτών δεν περιορίζεται μόνο στο χρόνο που τα παιδιά είναι στο σχολείο αλλά και κατά την διάρκεια που οι μαθητές μελετούν και ανακαλύπτουν πληροφορίες από το σπίτι.

Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει λοιπόν είναι γιατί να μην προχωρήσουμε σε μια μόνιμη υποστήριξη των οικονομικά ασθενέστερων μαθητών ώστε να έχουν μόνιμη πρόσβαση στις τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας. Επιπλέον ένα δεύτερο ερώτημα είναι ποιοι θα μπορούσαν να βοηθήσουν ώστε να το πετύχουμε αυτό.

 Σίγουρα η κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία έχουν την υποχρέωση να το κάνουν. Έχω την γνώμη όμως ότι μπορεί να βοηθήσει και η τοπική αυτοδιοίκηση στην λύση του προβλήματος. Ο Δήμος Ιωαννιτών (παρόμοια και οι άλλοι δήμοι) μπορεί να διαδραματίσει ένα κεντρικό και μόνιμο ρόλο στην άρση των ανισοτήτων και να συνδράμει τους μαθητές που έχουν ανάγκη.

Συγκεκριμένα ο Δήμος Ιωαννιτών μπορεί να αναλάβει σχετική πρωτοβουλία ώστε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο υποστήριξης των μαθητών στην ελεύθερη και χωρίς δυσκολίες πρόσβαση στις τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας. Στο δίκτυο αυτό μπορεί να συμμετέχουν η Διεύθυνση Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης, Ισότητας και Πολιτισμού και οι σχολικές επιτροπές του Δήμου, η Διεύθυνση Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής, η Διεύθυνση Κοινωνικής Προστασίας και ο Οργανισμός Κοινωνικής Προστασίας – Αλληλεγγύης & Προσχολικής Αγωγή του Δήμου, οι υπηρεσίες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού, η Περιφέρεια Ηπείρου και οι σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων. 

Ο σκοπός του δικτύου αυτού θα είναι να παρακολουθεί την κατάσταση και να καταγράφει σε ετήσια βάση τους μαθητές που δεν διαθέτουν τον εξοπλισμό ή την πρόσβαση στο διαδίκτυο και παράλληλα να καθορίζει και να συντονίζει την διαδικασία και τις ενέργειες υποστήριξης.

 Οι ενέργειες υποστήριξης μπορεί να περιλαμβάνουν συγχρόνως την συντήρηση- επιδιόρθωση υφιστάμενου εξοπλισμού μαθητών όταν υπάρξει ανάγκη. 

Οι ανάγκες θα πρέπει να αποστέλλονται στο αρμόδιο Υπουργείο Παιδείας από το οποίο θα ζητείται να καλύψει το σχετικό κόστος. Μέρος του κόστους μπορεί να καλύπτει και ο Δήμος διαθέτοντας δικά του κονδύλια αλλά και δωρεές πολιτών. Επιπλέον ο Δήμος Ιωαννιτών μπορεί να ζητήσει από δημόσιες υπηρεσίες και επιχειρήσεις που μπορεί να έχουν εξοπλισμό, σε σχετικά καλή κατάσταση, να τον διαθέσουν για τον σκοπό αυτό. Τέλος μπορεί να ζητηθεί και από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων να συμβάλλει με την τεχνογνωσία και τα μέσα που διαθέτει στην προσπάθεια αυτή.

Όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν σταθερή και μόνιμη υποστήριξη και σίγουρα την παράκαμψη γραφειοκρατικών εμποδίων που μπορεί να βάλουν φρένο στην υλοποίηση της πρωτοβουλίας αυτής. Επίσης προϋποθέτουν και αλλαγή σκέψης στο πως και σε ποιους νέους τομείς μπορεί να παρέμβει η τοπική αυτοδιοίκηση.

Κλείνοντας πιστεύω και έχω την ελπίδα ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε με καλή θέληση και προσπάθεια. Είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους. Η αλληλεγγύη προς τους αδύνατους επιβάλλεται και είναι υποχρέωσή μας να την εκφράσουμε έμπρακτα, γιατί πάντα αυτοί που την «πληρώνουν» περισσότερο από όλους είναι οι οικονομικά ασθενέστεροι. Ιδιαίτερα στην προκειμένη περίπτωση που πρόκειται και για παιδιά τα οποία βιώνουν τον ψηφιακό αποκλεισμό, γεγονός μείζονος σημασίας εξαιτίας των σοβαρών επιπτώσεων και των περιορισμών στην απόκτηση γνώσεων από μέρους τους.