Η χρόνια σαλαμοποίηση του ελληνικού πανεπιστημίου

Δεν έχουν περάσει τόσα πολλά χρόνια από την εποχή που οι κυβερνήσεις κάθε πολιτικής απόχρωσης, ή τέλος πάντων, του δικομματισμού των αρχών του 21^ου αιώνα στην Ελλάδα, χρησιμοποιούσαν κατά κόρον το σύνθημα «οι 2 στους 3 περνάνε στα πανεπιστήμια».

Δεν το έκαναν φυσικά ως θιασώτες της έννοιας της ευρείας παιδείας ή έστω του εκλαϊκευμένου ακαδημαϊσμού και της δυνατότητας να προσεγγιστεί η ιδιότητα του πολίτη πιο ολοκληρωμένα, στο πανεπιστημιακό πλαίσιο.

Επίσης, πάντα αγνοούσαν τις προτάσεις των ιδρυμάτων για τον αριθμό εισακτέων. Η ετήσια διαδικασία, της αποστολής του αριθμού που κάθε ίδρυμα θεωρούσε ότι μπορούσε να «αντέξει», ήταν μια εθιμοτυπία που έκλεινε με την ανακοίνωση των θέσεων που το υπουργείο θεωρούσε σωστές, επαρκείς ή ο,τιδήποτε.

Περίπου 15 χρόνια μετά, οι φοιτητές και φοιτήτριες σχεδόν… καταζητούνται από την κυβέρνηση και τα πανεπιστήμια παραμένουν στην πράξη κλειστά, ακόμα και ενώ σχεδόν όλες οι υπόλοιπες δραστηριότητες έχουν επανεκκινήσει.

Γιατί όμως καταγράφεται αυτού του τύπου η εχθρότητα και εκδικητικότητα απέναντι στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο, ακόμα και από στελέχη του ακαδημαϊκού «δεξιού χώρου»;

Η επιχείρηση για τις δομικές αλλαγές στο πανεπιστήμιο, δεν έχει να κάνει απλά με την ποινικοποίησή του, με τις «πανεπιστημιακές αστυνομίες» και τη στοχοποίηση δικαίων και αδίκων, αλλά με κάτι πιο επίκαιρο: ένα πανεπιστήμιο που βγάζει απόφοιτους που, ακόμα και αν δεν απορροφούνται επαρκώς από την αγορά εργασίας, έχουν πτυχία που ανταποκρίνονται σε ολοκληρωμένη και δυναμική πανεπιστημιακή παιδεία και όχι καταρτίσεις με ημερομηνίες λήξης, δεν είναι επιθυμητό στις μέρες μας.

Η προσπάθεια για μείωση του φοιτητικού πληθυσμού είναι επίσης δυναμική. Ο συντελεστής Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής θα επιδράσει δραματικά στις επόμενες μαθητικές γενιές, στρέφοντάς τες εκτός πανεπιστημιακού χώρου.

Από την άλλη, η σωρηδόν δημιουργία τμημάτων με «κουτσουρεμένα» επιστημονικά αντικείμενα, βοηθάει αρκετά σε αυτή, τη διάδοχη κατάσταση. Πολλοί-ες από τους σημερινούς πρωταγωνιστές, ήταν οι ίδιοι που πρωτοστατούσαν σε «τοπικά αιτήματα» για το τάδε ή το δείνα τμήμα στην εκλογική τους περιφέρεια. Πολλές φορές, ολόκληρα τμήματα εξαφανίστηκαν ή προέκυψαν, με βασικό κριτήριο τη «στέγαση» ακαδημαϊκών και τη δημιουργία νέων φατριών.

Ποτέ όμως η κατάργηση, είτε δια της παράτασης προβλημάτων, είτε ντε φάκτο, όπως γίνεται τώρα και θα γίνεται στο εξής, δεν ήταν η λύση. Τα πανεπιστημιακά τμήματα δεν είναι «υποκαταστήματα» συμφερόντων και σκοπιμοτήτων, αλλά είναι υποτίθεται προορισμένα, να φτιάξουν, αν όχι κορυφαίους επιστήμονες, σίγουρα πολίτες με αντίληψη και δικαιώματα.