Η μανία του GDPR

Από σήμερα ξεκινάει η ισχύς του Γενικού Κανονισμού Προσωπικών Δεδομένων ή αλλιώς General Data Protection Regulation και η ανθρωπότητα ζει ένα δεύτερο πανικό, σχεδόν αντίστοιχο του «ιού του 2000». Δηλαδή, δεν ζει κανένα πανικό στην πραγματικότητα (τουλάχιστον η πλειοψηφία), ενώ ταυτόχρονα, μια σημαντική μειοψηφία έχει βρει την ευκαιρία να βγάλει χρήματα επί… δικαίων και αδίκων.

Ας τα πάρουμε από την αρχή τα πράγματα: καταρχάς, τα προσωπικά μας δεδομένα, τουλάχιστον ένα κομμάτι τους,  τα εκχωρούμε με τη συναίνεσή μας κάθε μέρα,  με απλά πράγματα που κάνουμε και έχουν γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας. 

Αν θέλουμε να βλέπουμε τον καιρό στο κινητό, έχουμε ανοιχτό το gps και δηλώνουμε τη θέση μας. 

Αν θέλουμε να αγοράσουμε έναν υπολογιστή, ο αλγόριθμος της Google θα πιάσει τη μια επίσκεψη σε ηλεκτρονικό κατάστημα ή σχετικά sites με δοκιμές κ.λπ. και θα μας βομβαρδίσει με διαφημίσεις για το προϊόν που θέλουμε να αγοράσουμε. 

Αν κάνουμε την ασύλληπτη χαζομάρα να θελήσουμε να δούμε «πώς θα είμαστε όταν γεράσουμε» ή «ποια είναι η ημερομηνία θανάτου μας», τότε τα δεδομένα μας στο facebook διαμοιράζονται αυτόματα σε ένας θεός ξέρει ποιες βάσεις δεδομένων.

Είναι τόσο απλό. Και δεν αναιρείται με κανέναν απολύτως τρόπο. Όποιος-α σας έπεισε ότι αν επικολλήσετε το τάδε κείμενο στο προφίλ σας, το facebook δεν μπορεί να χειριστεί τα προσωπικά σας δεδομένα, σας είπε μεγάλες ανοησίες, που δεν ισχύουν.

Φυσικά, υπάρχουν τρόποι να διασφαλίζετε μια σχετική ανωνυμία, ποτέ όμως ολοκληρωτική. Μπορείτε για αρχή να μην δηλώνετε στοιχεία σας σε όποια χαζοχαρούμενη εφαρμογή πέσει στο δρόμο σας, σε ώρες ανίας και βαρεμάρας ή να χρησιμοποιείτε την «μυστική περιήγηση» των browsers. Και πάλι όμως, η ανωνυμία είναι μερική και όχι καθολική.

Όσο μεγαλύτερη είναι η χρήση του ίντερνετ, τόσο πιο γνωστοί» είστε. Ας το αποφασίσουμε, να πάει στο καλό…

Σε ό,τι αφορά τη νέα νομοθεσία, κυρίως διαρρυθμίζει τη διαχείριση των δεδομένων και τη θέση των εταιριών απέναντί σας, καθώς και το δικαίωμα της «απόλυτης διαγραφής», η οποία είναι πολύ συζητήσιμη. Αν θελήσετε να σβήσετε εντελώς την παρουσία σας από κάποια εφαρμογή/εταιρία/διαδικτυακό χώρο, θα πρέπει να υπάρχει κάποιος αρμόδιος εκεί, στον οποίο να μπορείτε να απευθυνθείτε, να του το ζητήσετε και να το κάνει. Ο νόμος δεν είναι μόνο αυτό, είναι και αρκετά πράγματα ακόμα. Αν έχετε όρεξη, διαβάστε τον εδώ.

Πέραν τούτων όμως, θα πρέπει να αντιληφθούμε το εξής: ότι η χρήση του ίντερνετ και οι πιο «έξυπνες» και γοητευτικές εφαρμογές του, στηρίζονται στις προσωπικές μας συνήθειες. Εάν δηλαδή θέλουμε π.χ. το youtube να παίζει από μόνο του τα κομμάτια που (θεωρητικά) μας αρέσουν, θα πρέπει να του το επιτρέψουμε να καθορίζει λίστες ανάλογα με αυτά που έχουμε ακούσει ή αναζητήσει. Αν δεν θέλουμε να «ανιχνεύει» τις συνήθειές μας, τότε θα παίζει πιο συχνά Καρρά από ό,τι Maiden (ή και το αντίθετο).

Επίσης, ένα τεράστιο κομμάτι της ιντερνετικής οικονομίας, βασίζεται αυτή τη στιγμή στη διαχείριση δεδομένων. Το παραπάνω παράδειγμα με τις διαφημίσεις ανάλογα με αυτό που αναζητούμε (ή με τις σελίδες που επισκεπτόμαστε, οπότε προσοχή στα πονηρά sites…), δεν θα λειτουργήσει το ίδιο χωρίς τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών.

Αυτό τι σημαίνει άρα; Ότι θα δώσουμε τα πάντα αφειδώς στον οποιονδήποτε; Φυσικά και όχι. Αλλά ας μην έχουμε την ψευδαίσθηση ότι τα δεδομένα μας είναι μόνο για τα δικά μας μάτια και όσων επιλέγουμε εμείς να τα δούνε…

 Η GDPR έχει ανασύρει και μερικές από τις παλιότερες παθογένειες του χώρου. Το πεδίο είναι πρόσφορο για κερδοσκόπους, συνήθως παλιούς φαλιρισμένους της εποχής που το ΕΣΠΑ έφτιαχνε περιουσίες, οι οποίοι αναμειγνύονται φυσικά με τους σοβαρούς του χώρου, μιας και το «αόρατο χέρι της αγοράς» δεν καταλαβαίνει από τέτοια.

Η νέα νομοθεσία δεν πρόκειται επίσης να εξορίσει εντελώς το πρόβλημα. Έτσι και αλλιώς, τα προσωπικά δεδομένα ήταν ευάλωτα από την εποχή που για να μπεις στο ίντερνετ έπρεπε να βάλεις το ακουστικό πάνω στο μόντεμ ή απλώς, πετούσες παλιά κατάστιχα στα σκουπίδια. Διαβάστε το βιβλίο του Κέβιν Μίτνικ «Η τέχνη της απάτης» και θα καταλάβετε. Τεχνάσματα, ακόμα και για όσες μεγάλες επιχειρήσεις παραβούν τη νομοθεσία, θα συνεχίσουν να υπάρχουν για γλιτώσουν από πρόστιμα. Επίσης, τα προσωπικά μας δεδομένα θα συνεχίσουν να υπάρχουν, από τη στιγμή που πατάμε σε οποιαδήποτε συμφωνία το «αποδέχομαι». Καλό είναι λοιπόν να διαβάζουμε, έστω εν τάχει, τους όρους πρώτα.  

Για το τέλος, ας κρατήσουμε τη γραφικότητα των ειδοποιήσεων που πλημμυρίζουν τα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία αυτές τις μέρες: «Ας μην αφήσουμε τέσσερα γράμματα να μας χωρίσουν» ή «Θες να πάμε τη σχέση μας σε άλλο επίπεδο;» τιτλοφορούνται μερικές από τις πιο τραγελαφικές καμπάνιες στην Ελλάδα, σχετικά με τη GDPR…