Η κλιματική αλλαγή, ο ανθρώπινος παράγοντας και η καταιγίδα Ντάνιελ

Στις 3 Σεπτεμβρίου έπεσαν καταρρακτώδεις βροχές μέσα σε λίγες ώρες στην Ισπανία, ενώ ακολούθησαν πολύ ισχυρές βροχές και πλημμύρες που προκλήθηκαν από το σύστημα χαμηλών πιέσεων Ντάνιελ στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία μεταξύ 4 και 7 Σεπτεμβρίου και καταστροφικές πλημμύρες στη Λιβύη μετά από πολύ ακραίες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της 10ης Σεπτεμβρίου.

Και τα τρία μεμονωμένα γεγονότα βροχόπτωσης προκάλεσαν σοβαρές πλημμύρες, βυθίζοντας οικισμούς, αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους άστεγους και σκοτώνοντας τουλάχιστον τέσσερις ανθρώπους στη Βουλγαρία, έξι στην Ισπανία, επτά στην Τουρκία και 17 στην Ελλάδα. 

Επιπλέον, μόνο στη λιβυκή πόλη Ντέρνα έχουν επιβεβαιωθεί 3.958 θύματα και επιπλέον 170 νεκροί σε άλλα σημεία της χώρας, ενώ περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι εξακολουθούν να αγνοούνται μετά τη διάρρηξη δύο μεγάλων φραγμάτων.

Ερευνητές από την Ελλάδα, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τις Κάτω Χώρες, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο συνεργάστηκαν για να εκτιμήσουν σε ποιο βαθμό η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή άλλαξε την πιθανότητα και την ένταση των ισχυρών βροχοπτώσεων που οδήγησαν στις πλημμύρες.

Όπως σημειώνει το World Weather Attribution, για να εκτιμηθεί ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής, συνδυάστηκαν δεδομένα που βασίζονται σε παρατηρήσεις και κλιματικά μοντέλα και αξιολογήθηκαν τις αλλαγές στην πιθανότητα και την ένταση ενός τετραήμερου συμβάντος 1 προς 10 έτη πάνω από την ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει την Ελλάδα και τα τμήματα της Τουρκίας και της Βουλγαρίας που επλήγησαν από τις πλημμύρες, καθώς και του μέγιστου βροχομετρικού συμβάντος 1 προς 600 έτη 1 ημέρα πάνω από τη Λιβύη.

«Για τη μεγάλη περιοχή που περιλαμβάνει την Ελλάδα και τμήματα της Βουλγαρίας και της Τουρκίας, διαπιστώνουμε ότι η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή κατέστησε ένα τόσο ακραίο γεγονός όσο αυτό που παρατηρήθηκε έως και 10 φορές πιο πιθανό και έως και 40% πιο έντονο. Ένα γεγονός τόσο ακραίο όσο αυτό που παρατηρήθηκε πάνω από τη Λιβύη έχει γίνει έως και 50 φορές πιο πιθανό και έως και 50% πιο έντονο σε σύγκριση με ένα κατά 1,2C ψυχρότερο κλίμα», αναφέρει η έρευνα.

Η ρύπανση από τον άνθρακα οδήγησε σε ισχυρότερες βροχές και πλημμύρες στην Ελλάδα και τη Λιβύη αυτόν τον μήνα, αλλά άλλοι ανθρώπινοι παράγοντες ήταν υπεύθυνοι για τη «μετατροπή των ακραίων καιρικών συνθηκών σε ανθρωπιστική καταστροφή», δήλωσαν οι επιστήμονες.

Στην Ελλάδα, σημειώνει, το φετινό καλοκαίρι ήταν ένα καλοκαίρι με ακραίους καύσωνες και πυρκαγιές, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης πυρκαγιάς που έχει καταγραφεί ποτέ στην ΕΕ, ενώ ακολούθησε η καταιγίδα Ντάνιελ που κατέστρεψε το κέντρο της χώρας. Η αποψίλωση των δασών και οι σχετικά υψηλοί ρυθμοί αστικοποίησης έχουν αλλάξει το τοπίο με την πάροδο του χρόνου, αυξάνοντας τον αριθμό των ανθρώπων και των περιουσιακών στοιχείων που εκτίθενται σε πλημμύρες και μειώνοντας την αποστράγγιση των ομβρίων υδάτων.