Γραφείο Unesco στην Πασχάλειο Σχολή; «Όχι»…

Την αντίθεσή του να χρησιμοποιηθεί το κτίριο της Πασχαλείου Σχολής ως έδρα-γραφείο της Unesco, με αφορμή την ένταξη του Ζαγορίου ως πολιτιστικού τοπίου στον κατάλογο της παγκόσμιας κληρονομιάς, εκφράζει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καπεσόβου «Αλέξης Νούτσος».

Τη σχετική ανακοίνωση περί χρήσης της Πασχαλείου Σχολής για έδρα της Unesco, είχαν κάνει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης και ο δήμαρχος Ζαγορίου Γιώργος Σουκουβέλος.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος αναφέρει ότι με απόφασή του (κατά πλειοψηφία) επικυρώθηκε ο καταστατικός σκοπός του, ο οποίος είναι η δημιουργία σύγχρονου μουσείου στην Πασχάλειο Σχολή με εκπαιδευτικό προσανατολισμό. Προσθέτει δε ότι ο Δήμος Ζαγορίου έχει καταθέσει σχετική πρόταση για χρηματοδότηση, ύψους 404.000 ευρώ, στο πρόγραμμα «Αντ. Τρίτσης».

Ωστόσο, «ξαφνικά ανακοινώθηκε ‘πανηγυρικά’ από την κεντρική και περιφερειακή πολιτική ηγεσία, η ειλημμένη απόφαση, ότι στο κτίριο θα στεγαστεί η έδρα (γραφεία-παρατηρητήριο) της UNSESCO και η Πασχάλειος Σχολή θα χρησιμοποιηθεί ως γραφειοκρατικό κέντρο». Ο Σύλλογος κάνει λόγο για «αναιτιολόγητη διακήρυξη/απόφαση της πολιτικής ηγεσίας».

Και καταθέτει μια σειρά από ενστάσεις και προβληματισμούς.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, αυτοί έχουν ως εξής:

«-Τροποποιείται αυθαίρετα το διαχειριστικό σχέδιο που υποβλήθηκε στην UNESCO για την ένταξη του Ζαγορίου στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς -Κατηγορία Πολιτιστικών Τοπίων, στο οποίο προβλέπεται η λειτουργία και επανάχρηση μνημείων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, όπως σχολεία με συμβατές στην αρχική τους λειτουργία χρήσεις, στα οποία περιλαμβάνεται η Πασχάλειος Σχολή στο Καπέσοβο και η προστασία, διατήρηση και αξιοποίηση των κινητών μνημείων (Χάρτα του Ρήγα, παλαίτυπα χειρόγραφα 16^ου-19^ου αιώνα), χρησιμοποιώντας τη σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία.

-Παραβιάζεται το άρθρο 24 του Συντάγματος καθόσον είναι ανεπίτρεπτη η μεταβολή της χρήσης των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως αν έχουν ενταχθεί στην UNESCO, με τρόπο διαφορετικό και μη παρεμφερή στον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν.

-Παραβιάζεται, το άρθρο 109 του Συντάγματος της Ελλάδας καθόσον μεταβάλλεται αυθαίρετα ο σκοπός του κληροδοτήματος «Αδελφών Πασχάλη (ο οποίος απαγορεύεται να μεταβληθεί ακόμη και με νόμο π.χ. «Καλλικράτης» ) σε άλλο σκοπό εντελώς διαφορετικό από τον αρχικό, παραγκωνίζοντας την ίδρυση σύγχρονου μουσείου με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, που είναι σαφέστατα σκοπός παρεμφερής και συμβατός προς τον αρχικό σκοπό του κληροδοτήματος (λειτουργία σχολείου).

-Παραβιάζονται οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές της UNESCO, οι οποίες κινούνται σε δύο άξονες (α) στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και (β) στη διαβούλευση με την Κοινότητα. Ειδικότερα, όσον αφορά στην UNESCO είναι βέβαιο ότι δεν είναι επιθυμητό με την ίδρυση των γραφείων της, να τροποποιείται αυθαίρετα το υποβληθέν για την ένταξη διαχειριστικό σχέδιο, ούτε να παραβιάζεται συνταγματική διάταξη του κράτους στο οποίο δρα, ούτε να παραβιάζονται οι βασικοί άξονες δράσης της.

-Παραβιάζεται η αρχή της επικουρικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση) η οποία θέτει ως στόχο την εξασφάλιση λήψης των αποφάσεων στο εγγύτερο δυνατό επίπεδο προς τον πολίτη, και όχι αυθαίρετα με την επέμβαση της κεντρικής και περιφερειακής πολιτικής εξουσίας για συγκεκριμένη (εντοπισμένη) κοινότητα του Καπεσόβου, αδιαφορώντας για την εκφρασμένη βούληση της κοινότητας αυτής.»

Ο πολιτιστικός σύλλογος Καπεσόβου σημειώνει ότι αρχικά υπήρχε η πρόβλεψη το κέντρο της Unesco να εγκατασταθεί στο κτίριο της Αναγνωστοπούλειου Σχολής στο Δίλοφο, το οποίο βρίσκεται υπό ανακατασκευή. Αν και, όπως σημειώνει, «έχει αφεθεί ασκεπές, με κίνδυνο να υποστεί βλάβη τον χειμώνα».

Ο σύλλογος εκτιμά ότι το γραφείο της Unesco πρέπει να στεγαστεί είτε στην Αναγνωστοπούλειο Σχολή στο Δίλοφο είτε στο παλαιό Δημαρχείο Τσεπελόβου. «Στο Κεντρικό Ζαγόρι υπάρχουν κενά και διατηρημένα κτίρια (π.χ. παλαιό Δημαρχείο Τσεπελόβου) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γραφεία της Unesco χωρίς να μεταβάλλεται ο πολιτιστικός τους χαρακτήρας».