«Γιατροί Χωρίς Σύνορα»: Η δράση τους στο νομό

Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» είναι ένας οργανισμός που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Ένα δυνατό «brand name» που έχει ταυτιστεί με την ανθρωπιστική προσφορά –και πάντα στην πρώτη γραμμή του πυρός (με ή χωρίς εισαγωγικά). «Είμαστε εκεί που υπάρχει ανάγκη» είναι το σλόγκαν τους.

Και τα Γιάννενα είναι μια περιοχή που, όπως αποδεικνύεται, τους έχουν ανάγκη. Από τα μέσα του Απριλίου ήδη, άρχισαν να δραστηριοποιούνται στους καταυλισμούς και στα κέντρα φιλοξενίας των προσφύγων, παρέχοντας υπηρεσίας πρωτοβάθμιας φροντίδας. Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» είναι από τις οργανώσεις αυτές που δεν παίρνουν ούτε ένα ευρώ από το πακέτο της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Μάλιστα έχουν καταγγείλει τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκία, με το σκεπτικό ότι αυτή εστιάζει στην αποτροπή κι όχι στην παροχή βοήθειας και προστασίας στους ανθρώπους που τη χρειάζονται.

Τα γραφεία τους στα Γιάννενα στεγάζονται πια σε ένα τριώροφο κτίριο στην οδό Καπλάνη –αρχικά βρίσκονταν στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου όπου όμως ο χώρος ήταν ανεπαρκής. Στο «στρατηγείο» αυτό γίνονται οι συσκέψεις της ομάδας και ο συντονισμός των δράσεων. Μιας ομάδας που αποτελείται από 26 άτομα. Από τα 26 αυτά άτομα, τα 22 είναι Έλληνες -12 από τα Γιάννενα και 10 από άλλες πόλεις, κυρίως Αθήνα και Θεσσαλονίκη.  Η συμβολή των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» στην τοπική οικονομία επεκτείνεται ακόμα στην ενοικίαση αυτοκινήτων και διαμερισμάτων στην πόλη, αλλά και στην αγορά αναλώσιμου υλικού (μέρος του οποίου γίνεται δωρεά στο κοινωνικό φαρμακείο του δήμου Ιωαννιτών) και εξοπλισμού

Στα γραφεία τους λοιπόν στην οδό Καπλάνη, ο «Τύπος» συνάντησε την υπεύθυνη επικοινωνίας του ελληνικού τμήματος των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» Ασπασία Κάκαρη και τον συντονιστή στα Γιάννενα, τον Γάλλο Frederick Bertrand.

Μία από τις βασικές δράσεις των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» με την άφιξή τους στην περιοχή ήταν ο εμβολιασμός των παιδιών –πάνω από 600 παιδιά εμβολιάστηκαν. Μεγάλη δε έμφαση έδωσαν στους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, τους οποίους παρακολουθούν, χορηγώντας τους και τα απαραίτητα φάρμακα.

Μετά από πέντε μήνες παρουσίας στα Γιάννενα, η οργάνωση αρχίζει να καλύπτει κυρίως τον τομέα της ψυχικής υγείας, όπου υπάρχει κενό. Η ψυχολογική κατάσταση των προσφύγων κάθε άλλο παρά καλή είναι. Διαταραχές άγχους, κατάθλιψη, μετατραυματικό στρες, ενώ δεν έχουν λείψει και κάποιες λίγες απόπειρες αυτοκτονίας. Για τα πιο σοβαρά περιστατικά, υπάρχει συνεργασία με τα νοσοκομεία της πόλης. «Ας μην ξεχνάμε ότι αρκετοί από αυτούς είναι θύματα βιαιοπραγιών» μας λέει ο κ. Μπερτράν. «Οι περισσότεροι από αυτούς απλώς χρειάζονται έναν άνθρωπο να τους ακούσει και να νιώσουν ότι είναι κάποιοι και όχι απλώς ένας αριθμός ή κάποιος πρόσφυγας χωρίς ταυτότητα» προσθέτει η κ. Κάκαρη.

Η ψυχολογική τους κατάσταση επιτείνεται και από την αγωνία τους για το αβέβαιο μέλλον τους. Οι περισσότεροι από αυτούς, όπως μας λένε οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα», θέλουν να φύγουν από την Ελλάδα για να συναντήσουν τους δικούς τους ανθρώπους που βρίσκονται σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Την ίδια ώρα, οι συνθήκες διαβίωσής τους στα κέντρα φιλοξενίας –είτε στον Κατσικά είτε στα υπόλοιπα κέντρα- χειροτερεύει την ψυχολογική τους κατάσταση. «Συνάντησα μια οικογένεια στη Φανερωμένη, η οποία έχει δει σφαγές, αίμα και πολλούς νεκρούς. Η γυναίκα μού είπε απλά ότι ‘η δική μου ζωή χάθηκε. Απλώς θέλω μια ζωή για τα παιδιά μου’. Κι όλα αυτά μου τα έλεγε σε ένα δωμάτιο όπου υπήρχαν ένα κρεβάτι και ένας σωρός από πράγματα. Τουλάχιστον, της είπα, ότι έχετε ένα δωμάτιο. Και πήρα την απάντηση ότι σε αυτό το δωμάτιο μένουν εννιά άνθρωποι. Αν δεν έχεις καθόλου ιδιωτική ζωή, τα πράγματα είναι δύσκολα. Ακούς τους διπλανούς σου να κλαίνε, κι αυτό σε επηρεάζει αρνητικά περισσότερο» αναφέρει η κ. Κάκαρη.

«Ήταν μια δύσκολη απόφαση να ρισκάρουν τη ζωή τους για να έρθουν στην Ευρώπη και τώρα νιώθουν ότι έχουν αποτύχει και παράλληλα έχουν πάνω τους και τα προβλήματα των άλλων προσφύγων» προσθέτει ο κ. Μπερτράν.

Το ελληνικό τμήμα των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα», το οποίο μετράει πάνω από 25 χρόνια παρουσίας, άρχισε να ασχολείται με το μεταναστατευτικό ζήτημα στην Ελλάδα από το 2008. Πιο έντονη έγινε η δραστηριοποίησή του το 2014  με τους πρόσφυγες που άρχισαν να καταφθάνουν κατά εκατοντάδες στα νησιά του Αιγαίου. Σήμερα, βρίσκεται σε 20 κέντρα φιλοξενίας ή καταυλισμούς προσφύγων ανά την Ελλάδα. Ωστόσο, από το 1990, οπότε και δημιουργήθηκε το ελληνικό τμήμα, οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» βρέθηκαν στους σεισμούς του Αιγίου και τις Αττικής και στις πυρκαγιές της Ηλείας, ενώ έκαναν παρεμβάσεις με τα πολυϊατρεία στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη αλλά και προγράμματα για ανασφάλιστους, αστέγους και άλλες ευάλωτες ομάδες.