Έρευνα Eteron: Η νέα γενιά μετά τα Τέμπη

H οργή και απώλεια εμπιστοσύνης τόσο στους θεσμούς όσο και στα ΜΜΕ, είναι δύο από τα κυριότερα συμπεράσματα έρευνας του του Eteron, του Ινστιτούτου για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή με τίτλο «Η Νέα Γενιά μετά τα Τέμπη», η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Σκοπός της έρευνας είναι η καταγραφή των τάσεων που αποτυπώνονται στη νέα γενιά (17-34 χρονών) μετά το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα.

Όπως σημειώνει η επιστημονική υπεύθυνος της έρευνας, Λουκία Κοτρωνάκη, «η είδηση του θανατηφόρου δυστυχήματος στα Τέμπη βιώθηκε, σε μεγάλη κλίμακα, με όρους ηθικού σοκ, πυροδοτώντας, σχεδόν ανακλαστικά, ένα πλήθος συλλογικών εκφράσεων δυσαρέσκειας (διαδηλώσεις, συμβολικές δράσεις διαμαρτυρίας, απεργία) που απλώθηκαν σε 73 πόλεις της χώρας και έφεραν στο προσκήνιο αχαρτογράφητες ομάδες διαμαρτυρομένων».

Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας είναι τα εξής:

• Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών βιώθηκε ως «ηθικό σοκ».
• Τα συναισθήματα που κυριάρχησαν το διάστημα μετά το δυστύχημα ήταν η οργή και η ντροπή.
• Η μετουσίωση της οργής σε ηθική προσταγή για ενεργό δράση εξηγεί την μαζική είσοδο των ανθρώπων χωρίς προηγούμενη οργανωτική ένταξη στη διαμαρτυρία.
• Η διάρκεια της δράσης εξαρτάται από το ισοζύγιο μεταξύ θετικών (ελπίδα, αγανάκτηση) και αρνητικών συναισθημάτων (οργή, ντροπή).
• Η οργή χωρίς ελπίδα, σπάνια εκβάλλει σε μορφές συντονισμένης συλλογικής δράσης. Η ντροπή χωρίς την απόδοση ευθύνης σε ισχυρούς άλλους, δεν μετασχηματίζεται σε αγανάκτηση και επιδρά παραλυτικά αντί να οδηγεί σε ανάληψη συλλογικής δράσης.
• Τα συναισθήματα που κυριαρχούν σήμερα σε σχέση με το δυστύχημα των Τεμπών είναι, σταθερά, αρνητικά: Οργή (43.7%), Ντροπή (17%), Απελπισία (19.7%). Η «Αισιοδοξία ότι θα αλλάξει η κατάσταση» ανιχνεύεται σε ένα 3.1%.
• Στις κινητοποιήσεις συμμετείχε το 37.8% των ερωτηθέντων.
• Το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετεχόντων (64.6%) δεν εντάχθηκε σε οργανωμένο μπλοκ, ενώ το ποσοστό αυτών που συμμετείχαν για πρώτη φορά ήταν σχετικά μικρό (13.6%) έναντι ενός 84.9%.
• Οι συμμετέχοντες/ουσες στις κινητοποιήσεις πληροφορήθηκαν για τα γεγονότα διαμαρτυρίας κυρίως από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (54.3%) και τον κοινωνικό περίγυρό τους (23%)
• Οι κύριες ευθύνες για το δυστύχημα των Τεμπών κατανέμονται σχεδόν ισομερώς στην κυβέρνηση 59.5% και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις 58.3% και αντίστοιχα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα (28.8% και 22.8% αντίστοιχα).
• Επικρατέστερη προκρινόμενη λύση προκειμένου να διορθωθεί η κατάσταση θεωρείται η επανακρατικοποιήση του επιβατικού έργου στο σύνολο του (38.3%).
• Την πρόθεση ψήφου επηρεάζουν πολύ περισσότερο οι «Ακρίβεια – Πληθωρισμός» (43.4%), «Οικονομία – Ανάπτυξη» (43%), «Δικαιοσύνη – Διαφάνεια» (40%) παρά η «Τραγωδία των Τεμπών» (18.5%).
• Αναφορικά με τις ιδεολογικές ταυτίσεις, ο ατομικισμός εμφανίζει μια σχετική αξιακή υπεροχή (22.2%) ενώ μια τάση πολιτιστικού προοδευτισμού εκτεινόμενη από Σοσιαλδημοκρατία μέχρι τον Αναρχισμό είναι εξίσου αξιοσημείωτη (35%). Ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό (19.3%) δηλώνει «Δεν ξέρω/δεν απαντώ».
• Η κρίση εμπιστοσύνης διατρέχει οριζόντια όλο το σύμπλεγμα των θεσμών. Υψηλότερα ποσοστά αναξιοπιστίας αποσπούν τα «Πολιτικά Κόμματα» (88%) και η «Κυβέρνηση» (75.4%) και χαμηλότερα ο «Στρατός» και οι «Ανεξάρτητες Αρχές» (57.7% και 56.9%, αντίστοιχα). Αδιαμφισβήτητη είναι και η έλλειψη εμπιστοσύνης στα ΜΜΕ με την τηλεόραση (86.7%) στην κορυφή.
• Η κρίση εμπιστοσύνης στα πολιτικά κόμματα και την κυβέρνηση δεν μεταφράζεται με αποχή από τις εκλογές. Το 82.1% δηλώνει πως πρόκειται να ψηφίσει στις εκλογές της 21ης Μαΐου και το 77.5% ότι προτίθεται να ψηφίσει σε περίπτωση επαναληπτικών.
• Δεδομένης της υψηλού βαθμού αναξιοπιστίας στην κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα εν γένει, η ψήφος αποτελεί μια αμυντική πολιτική πράξη και μορφή πολιτικής συμμετοχής χαμηλών προσδοκιών. Σε συντριπτικό ποσοστό το δείγμα 66.2% πιστεύει πως η ζωή του πρόκειται να βελτιωθεί μέσω της προσωπικής του προσπάθειας.

Μπορείτε να καταβάσετε ολόκληρη την έρευνα εδώ