Επιτροπή και… ντροπή

Του Σπύρου Γεωργάτου*

Αν δεν το έχετε καταλάβει, η «Ελευθερία» μας περιφρουρείται και προστατεύεται από  την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, που προεδρεύεται από την ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Θεοδωρίδου (φωτογραφία). Τώρα, γιατί επιστρατεύθηκε μια ομότιμη καθηγήτρια, που λέει το mRNA m-RNA, αντί για κάποια/ον εν ενεργεία πανεπιστημιακό, με ξεπερνάει. Πάντως, δεν είναι ο φόρτος εργασίας στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία, γιατί πολλοί εν ενεργεία πανεπιστημιακοί στελεχώνουν εξίσου επιβαρυμένες επιτροπές (όπως η επιτροπή Τσιόδρα).

Σύμφωνα με τις δηλώσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, έως τις 30 Δεκεμβρίου 2020, επρόκειτο να παραλάβουμε την πρώτη μεγάλη παρτίδα εμβολίων της Pfizer-BioNTech, με 83.850 δόσεις. Ο αριθμός των εμβολίων της Pfizer αντιστοιχεί, λέει, στον πληθυσμό μας. Με βάση την κεντρική ευρωπαϊκή συμφωνία, προβλέπεται να έχουμε διαθέσιμες έως το τέλος Ιανουαρίου 2021 άλλες 429.000 δόσεις, κι ακόμα 333.450 έως το τέλος Φεβρουαρίου. Μέχρι το τέλος Μαρτίου έχουμε λαμβάνειν από μία μόνο εταιρεία, τη Pfizer-BioNTech (συνολικά, 1.265.550 δόσεις). Στις δόσεις αυτές, θα προστεθούν, με αυτή τη σειρά, εμβόλια από τις εταιρείες Moderna και AstraZeneca. Η κατανομή των δόσεων και η διενέργεια των πρώτων εμβολιασμών θα γίνει με βάση τις οδηγίες της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών. Η σχετική πλατφόρμα θα ανοίξει στο δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου.

Κι εδώ αρχίζουν τα όργανα. Το ένα είναι ότι το εμβόλιο της AstraZeneca (το λεγόμενο «εμβόλιο της Οξφόρδης», έτσι για να μας ψαρώνει) είναι ολίγον έτσι-κι-έτσι, αφού η αποτελεσματικότητά του κυμαίνεται από 60-90%. Αυτό, για να καταλάβετε, είναι ένα τεράστιο εύρος τιμών για τη σύγχρονη Ιατρική και τη Βιολογία, που προέκυψε από λάθη στη δοσολογία  κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμών.  Το 90% είναι ως ποσοστό ικανοποιητικότατο, αλλά το 60% (που έχει ως κάτω όριο ένα 40+%) πρακτικά σημαίνει ότι λιγότερο από τα μισά άτομα από εκείνα που θα εμβολιαστούν θα έχουν ανοσία στον ιό. Το εμβόλιο αυτό (και το σχετικό «ρίξιμο») θα γίνει καλοκαίρι-φθινόπωρο του 2021, όταν θ’ αρχίσει δηλαδή να εμβολιάζεται ο γενικός πληθυσμός. Άρα, όποιος πρόλαβε τον Κύριο οίδε (ή καλύτερα είδε).

Πέρα απ’ αυτό: Η σειρά των εμβολιασμών τους πρώτους μήνες του 2021 δεν στηρίζεται ούτε σε  επιδημιολογικά δεδομένα, ούτε σε κοινωνικά κριτήρια (που έχουν σχέση με τα πρώτα). Επεσήμανα σε μια πρόσφατη συνέντευξη στην «Εφημερίδα των Συντακτών» ότι, μεταξύ ομηλίκων με το ίδιο ιατρικό ιστορικό, είναι προφανές ότι εκείνοι που ζουν σε συνθήκες μεγαλύτερου συγχρωτισμού (π.χ. σε μικρότερο σπίτι, με περισσότερους συγγενείς) είναι πιο επιβαρυμένοι.

Πόσω μάλλον εάν τα άτομα αυτά έχουν αναλάβει αναγκαστικά τη φροντίδα ηλικιωμένων ή μικρών παιδιών, χρησιμοποιούν (πάλι εξ ανάγκης) τα ΜΜΜ ή διαμένουν με συγγενείς που εργάζονται σε «εκτεθειμένα» περιβάλλοντα (νοσοκομεία, λεωφορεία, κλπ). Για να γίνει με απόλυτα ορθολογικό τρόπο ο εμβολιασμός, θα έπρεπε το «επιτελικό κράτος» να επινοήσει λοιπόν έναν σύνθετο αλγόριθμο, που λαμβάνει υπ’ όψιν μια σειρά κριτηρίων, πέρα από την ηλικία και το ιατρικό ιστορικό.

Η προτεραιοποίηση που έχει γίνει τώρα (από ποιόν ακριβώς δεν γνωρίζω) ακούγεται ανορθολογική και κοινωνικά ανάλγητη για έναν πολύ απλό λόγο: Διότι πράγματι είναι έτσι! «Ριγμένες» είναι ακόμη μια φορά οι κοινωνικά ασθενέστερες τάξεις, που ζουν στο Πέραμα ή το Αιγάλεω κι όχι στο Baden-Baden. Τώρα, αν προσθέσουμε στο αίσχος της «εμβολιάδας» και την παρεμβολή των κυβερνητικών στελεχών στη σειρά προτεραιότητας, πριν τους γιατρούς του «Σωτηρία», έχουμε την πλήρη εικόνα της καταστάσεως, που στην κοινή ελληνική ονομάζεται «ντροπή».

Το όνειδος δεν είναι μόνο η επικοινωνιακή χρησιμοποίηση του εμβολίου και η αναλγησία ορισμένων «πατέρων του Έθνους»· είναι επίσης η αξιοθρήνητη (εννοώ pathetic) στάση ορισμένων μεγαλοσχημόνων, που αποκαλύφθηκε πρώτα με τη άκρα του τάφου σιωπή της επιτροπής λοιμωξιολόγων το καλοκαίρι, τις δηλώσεις-διάλεξη νηπιαγωγείου που έδωσε ο Μαγιορκίνης για το (πρόωρο) άνοιγμα των σχολείων και το «κι εγώ σφυρίζω, σφυρίζω στον αέρα» για τα διπλά μητρώα του ΕΟΔΥ. Το έχω πει πολλές φορές: Άλλο η Επιστήμη κι άλλο οι επιστήμονες. Λυπάμαι γιατί ανήκω κι εγώ σ’ αυτό την κατηγορία και με παίρνει η μπάλα. Δυστυχώς, το συνάφι μας περιλαμβάνει πολλούς φακελάκηδες και επιτήδειους κάθε είδους, που λυμαίνονται τα ΕΣΠΑ, κι ό,τι πετά ή σέρνεται.

Το πρόβλημα δεν διορθώνεται μόνο με διοικητικά ή πειθαρχικά μέτρα. Σε κάποιο σημείο, οι μονίμως αδικούμενοι θα πρέπει να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους. Στο ένα χεράκι, καλό θα είναι μάλιστα να κρατούν ένα βρεμένο ξύλο (μεταφορικά το λέω!).

Να πω και κάτι κάπως προκλητικό, για ν’ ανάψουν τα αίματα; Πού είναι επί του προκειμένου οι «ζωηροί» φοιτητές μας και τί λένε για όλα αυτά, τα λίγο δύσκολα, οι δυνάμεις της Αριστεράς (συν της Προόδου); Μην ξανακούσω αυτό το «Κι εγώ τον κ. Τσιόδρα θα επέλεγα», γιατί καταντάει αστείο. Δεν έχω τίποτα με τον άνθρωπο, αλλά κουράστηκα με τα φληναφήματα περί «ό,τι καλύτερου» και «αριστείας». Η πραγματική αριστεία, ξέρετε, έχει «εγκέφαλο» φτιαγμένο από ατόφιο ορθολογισμό, «μυϊκό σύστημα» από  καλό κράμα αποφασιστικότητας, αγωνιστικότητας και υπευθυνότητας και «καρδιά» από αγνά υλικά, όπως τα κόκκινα τριαντάφυλλα. Άϊντε.

Ευτυχές το νέον έτος, κι όποιος αντέξει!

*Ο Σπύρος Γεωργάτος είναι καθηγητής Βιολογίας της Ιατρικής Σχολής και αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων