Το επάγγελμα

Οι πολύ χτυπητές αναντιστοιχίες λόγων και έργων της εξουσίας, διαχρονικά στην Ελλάδα, δημιουργούν μια μόνιμη αίσθηση αδικίας και αμφιβολίας στον κόσμο για την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος.

Φυσικά, το ίδιο το πολιτικό σύστημα έχει φροντίσει με ποικίλους τρόπους να τροφοδοτήσει και να τονώσει την εικόνα αναξιοπιστίας του και να ανοίξει το δρόμο σε «λύσεις» που ενώ τις καταγγέλλει, είναι κομμάτι της ύπαρξής του.

Τα τελευταία δέκα χρόνια όμως, οι αναντιστοιχίες ήταν ημερήσια διάταξη. Η ΝΔ πήγε από το σκληρό αντιμνημόνιο στην αναφανδόν υπεράσπιση και εφαρμογή του, με κάθε κόστος, ο ΣΥΡΙΖΑ… το ίδιο, ειδικά το καλοκαίρι του 2015, το ΠΑΣΟΚ αποσυντίθεται μέσα από τις ίδιες τις επαμφοτερίζουσες επιλογές του.

Γιατί όμως συμβαίνουν αυτά και γιατί «ο κόσμος τους ψηφίζει», που είναι και η εύκολη ερώτηση για τις ώρες της αγανάκτησης, όταν δηλαδή κάποιος διαπιστώνει την αναντιστοιχία του να σπας στο ξύλο όσους μαζεύονται σε πλατείες, αλλά να είναι… περσινά φυσιολογική η εικόνα των επίσημων εγκαινίων της πλατείας Ομονοίας;

Στην Ελλάδα, όπως και αλλού, η πολιτική όπως τη ζούμε σήμερα, είναι επάγγελμα. Και στην Ελλάδα, που η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα είναι «ραχοκοκαλιά της οικονομίας», το πέρασμα του επαγγέλματος από γονιό σε παιδί, είναι βασικό συστατικό και μεταπρατικός καταλύτης. Ακόμα και για όσους δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν το δικό τους νεποτικό πολιτικό δέντρο, η πολιτική είναι και πάλι επάγγελμα, ακόμα και όταν οι ίδιοι δηλώνουν ότι «δεν είναι επαγγελματίες». Οι διαβαθμίσεις αλλάζουν μόνο-το σύστημα είναι ίδιο. Ο μοναδικός πολιτικός χώρος που προσπαθεί συνειδητά να μείνει εκτός του επαγγέλματος είναι το ΚΚΕ, αλλά πολύ συχνά καταλήγει να το κάνει με μηχανιστικούς όρους.

Δεν είναι απλά ότι πρωθυπουργός, βουλευτής, δήμαρχος, δημοσιογράφος μπορεί να έχουν κάμποσες κοινές οικογενειακές φωτογραφίες και συμφέροντα. Ούτε ότι οι φτηνές ατάκες μη πεπειραμένων κυβερνητικών εκπροσώπων περισσότερο λειτουργούν ως επίρρωση στην οικοδομούμενη αίσθηση αναξιοπιστίας. Είναι ότι στη συνείδηση του κόσμου, παγιώνεται σταθερά η επαγγελματική ιδιότητα και οι πολιτικοί υπάλληλοι γίνονται αποδεκτοί όπως κάθε άλλη απαραίτητη επαγγελματική ομάδα για την οποία ο καθένας και η καθεμιά έχει «ράμματα για τη γούνα της».

Υπό αυτή τη, διεσταλμένη είναι αλήθεια, έννοια του επαγγέλματος, δεν έχει και μεγάλο νόημα η αγανάκτηση στην ανάγνωση των πόθεν έσχες. Η τετριμμένη, πλην αληθής σε ένα βαθμό επιχειρηματολογία  «δεν μας λέτε το πόθεν, αλλά το έσχες» δεν επαρκεί να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα:

γιατί ένας πολιτικός που έχει ρίξει όλη την ευθύνη της κρίσης στους ψηφοφόρους του επειδή δανείζονταν αμελητί,  δεν πληρώνει καν τα δικά του, μεγάλα δάνεια.

‘Η γιατί ένας αναξιόπιστος δημοσιογράφος που μεταπήδησε στην πολιτική μπορεί έχει αποκτήσει εν μέσω κρίσης, δεκάδες πιστωτικές κάρτες λες και να τις χρεώνει αβέρτα λες και πρωταγωνιστεί στο Supernatural.

Ή γιατί ένας από τους παλιότερους βουλευτές της αριστεράς, ο πιο κλασικός επαγγελματίας του χώρου, να μην αντιπροσωπεύει ακριβώς αυτό που λέγεται «προδότης της τάξης του» όταν μιλάει για τις κοινωνικές ανισότητες.

Ή γιατί τα δάνεια των πολιτικών, εν μέσω κρίσης που οι τράπεζες δεν αφήνουν ευρώ να πέσει κάτω, όλο και αυξάνονται.

Η πολιτική σήμερα είναι επάγγελμα. Το σύστημα έχει αυτή την απαίτηση και την ακρογωνιαία προϋπόθεση, για να μπορεί επιβιώνει σε πάρα πολύ δύσκολες μέρες γι αυτό. Και σε κάθε επάγγελμα, υπάρχουν οι τεχνοτροπίες.

Μπορεί δηλαδή να υπάρχει η ήπια, που θα κρατήσει προσχήματα προσπαθώντας να κρύψει επιμελώς το «another day in the office», μπορεί να υπάρχει και η τσαμπουκαλεμένη, που θα χρησιμοποιήσει όλα τα «κόλπα του επαγγέλματος» για να υπερασπιστεί τη δουλειά της. Αμφότερες, οδηγούν με διαφορετικό βηματισμό στην αναξιοπιστία του πολιτικού συστήματος, που όταν αισθάνεται ότι απειλείται, γίνεται πάρα, μα πάρα πολύ επικίνδυνο. Και για τον εαυτό του, αλλά κυρίως για τους πολίτες.

Πώς σταματάει να είναι επάγγελμα; Ενδεχομένως με πραγματική πολιτική συμμετοχή και όχι ανάθεση, με ουσιαστική αντιπροσώπευση και όχι «κάθε 4 χρόνια μας δίνετε λευκή επιταγή», με πραγματικό κοινωνικό έλεγχο και όχι στοιβάδες κατασταλτικών επιτροπών και οργάνων, με αυτό που καταγγέλλεται μαζικά, εσφαλμένα και υποβολιμαία συχνά ως «λαϊκισμός», αλλά είναι απαραίτητο συστατικό της δημοκρατίας. Ο ίδιος ο λαός δηλαδή, σε ενεργό ρόλο.