Ένα ιδιαίτερο εγχείρημα στην Αρίστη…

Το «Μπουλούκι» είναι μια διεπιστημονική ομάδα νέων ανθρώπων που τα δύο τελευταία χρόνια έχει έρθει να υπενθυμίσει την παραδοσιακή τεχνική δόμησης και κατ’ επέκταση το πολιτιστικό απόθεμα ενός τόπου. Την τεχνική αυτή που απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα, μαστοριά και έμπνευση. Μετά από σειρά δράσεων στα Τζουμέρκα, από όπου έχει προκύψει ένα δυναμικό μαστόρων και μαθητευόμενων, το «Μπουλούκι» πάει στο Ζαγόρι. 

Αυτή τη φορά συνεργάζεται με τον Σύλλογο Νέων Αρίστης, με τον οποίο θα στήσουν τον Ιούνιο ένα υπαίθριο σχολείο σε ένα καλντερίμι που συνδέει την πλατεία της Αρίστης με τον μαχαλά του Άη Θανάση. Ένα καλντερίμι μήκους 60 μ. που έχει «χαθεί» σχεδόν. Στο «σχολείο» αυτό έμπειροι πελεκητές της πέτρας θα διδάξουν τους νεότερους.

Η επιλογή ενός καλντεριμιού δεν είναι τυχαία. Τα καλντερίμια αποτελούν βασικό στοιχείο της φυσιογνωμίας του τοπίου στο Ζαγόρι και σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνουν την εικόνα για το ζαγορίσιο τοπίο. Αρκετές φορές όμως, οι λιθόστρωτοι αυτοί δρόμοι μοιάζουν πια αρκετά «ξένοι» μέσα στο δομημένο περιβάλλον. Είτε επειδή υπόκεινται σε αυτοσχεδιασμούς (για την εξυπηρέτηση διάφορων πια αναγκών ενός οικισμού) και στην όποια αισθητική του κάθε τεχνίτη είτε επειδή αναγκάζονται να «υπακούσουν» στις γενικές διατάξεις (ή στις ελλείψεις) της νομοθεσίας. 

Κι εδώ ακριβώς φαίνεται ότι υπάρχει ένα μεγάλο στοίχημα, όπως προέκυψε από τη συζήτηση που έγινε την Κυριακή στο ξενοδοχείο Aristi Mountain Resort μεταξύ του «Μπουλουκιού» και της αριστινής κοινωνίας, ενόψει του θερινού εργαστηρίου.

«Υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ παράδοσης και εφαρμογής κανονισμών. Η παράδοση έχει εκ των πραγμάτων τοπικό χαρακτήρα. Πρέπει να λυθεί νομοθετικά πλέον τι είναι παραδοσιακό και τι είναι τοπικά παραδοσιακό» τόνισε ο πρόεδρος της Αρχιτεκτονικής Σχολής Ιωαννίνων και αναπληρωτής καθηγητής Άγγελος Παπαγεωργίου στην τοποθέτησή του. Από την πλευρά του, ο επίκουρος καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή Γιώργος Σμύρης επεσήμανε ότι με τη διοργάνωση του θερινού εργαστηρίου στην Αρίστη, υπάρχουν δύο ευκαιρίες: Να υπάρξει μια συμβολή, ακόμα και νομοθετική, για την καλύτερη εφαρμογή κανονισμών και να δημιουργηθεί μια νέα σχολή μαστόρων «που θα ακουμπάνε στην παράδοση αλλά και που παράλληλα θα διαμορφώνουν το σύγχρονο πια τοπίο».

Ο Παναγιώτης Κωστούλας, αρχιτέκτονας και μέλος της ομάδας «Μπουλούκι», έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαιδευτική διάσταση του εργαστηρίου που έχει τίτλο «Επιστροφές-Νέο Καλντερίμι στην Αρίστη Ζαγορίου», διάρκειας τριών εβδομάδων. «Μας ενδιαφέρει η διαφύλαξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Και ένας από τους τρόπους που μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, είναι η εκπαίδευση νέας γενιάς μαστόρων ώστε να μπορούν να παράγουν έργα με παραδοσιακό τρόπο». Στο πλαίσιο της δράσης, ο αρχιτέκτονας και μέλος του «Μπουλουκιού» Γρηγόρης Κουτρόπουλος αναφέρθηκε στην πρόθεση της ομάδας για επανάχρηση της τοπικής πέτρας. «Μία από τις βασικές αιτίες αλλοίωσης ενός τοπίου είναι η χρήση υλικών από άλλη περιοχή» τόνισε. Μάλιστα, το «Μπουλούκι» έχει εντοπίσει ήδη δύο εξορυκτικά σημεία.

Η Μίνα Kουβάρα, αρχιτέκτονας και μέλος του «Μπουλουκιού», μίλησε για τη σημασία της συμμετοχικότητας στο εργαστήρι. «Η έννοια της κοινότητας για μας είναι πολύ σημαντική. Σε όποιον τόπο έχουμε πάει, επιδιώκουμε να δημιουργηθεί έστω μια προσωρινή κοινότητα που δίνει διαφορετική ζωή στον τόπο. Μια κοινότητα στην οποία δένονται οι μάστορες, οι άνθρωποι που ζουν στον τόπο, οι συμμετέχοντες. Μέσα από τις δράσεις μας θέλουμε να ‘χτίζουμε’ κι άλλα πράγματα όπως είναι οι ανθρώπινες σχέσεις» τόνισε. Εξάλλου, όπως είπε και ο κ. Κωστούλας, «σε πολύ μεγάλο βαθμό τα τοπία διαμορφώθηκαν από τις ίδιες τις κοινωνίες και όχι από επαγγελματίες, κι αυτές τα συντηρούν».

Εκ μέρους του Συλλόγου Νέων Αρίστης, Φαίδωνας Μουδόπουλος, υποψήφιος διδάκτορας Αρχαιολογίας και ο συνδετικός κρίκος μεταξύ «Μπουλουκιού» και Αρίστης, μίλησε για τη διαδρομή της Αρίστης (της Αρτσίστας, όπως λεγόταν παλιά) μέσα στον χρόνο.

Το όλο εγχείρημα «Επιστροφές: Νέο καλντερίμι στην Αρίστη» το στηρίζουν το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων αλλά και άλλα ιδρύματα, όπως και ο Δήμος Ζαγορίου, με τον αντιδήμαρχο Γιάννης Τσαπάρης να δίνει επιτόπου την «ψήφο εμπιστοσύνης» του στο «Μπουλούκι».