Ένα Αρχείο της πόλης των Ιωαννίνων

Ένα από τα σχετικά άγνωστα, στο ευρύ κοινό, αρχεία της πόλης των Ιωαννίνων είναι το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Ιωαννιτών. Το Αρχείο του Δήμου στεγάζεται εδώ και 18 χρόνια, από τότε που ιδρύθηκε, σε μια μονοκατοικία στην οδό Ακαδημίας, σε ένα κτίριο ακατάλληλο όχι μόνο για τα τεκμήρια αλλά και για τους ερευνητές. Ο Δήμος Ιωαννιτών, σε μια προσπάθεια ανάδειξης του αρχειακού υλικού και παράλληλα της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς, έχει αποφασίσει εδώ και μήνες τη μεταστέγαση του Ιστορικού Αρχείου στη διατηρητέα οικία Ισμήνης Τζαβέλλα (στην οδό Παύλου Μελά), όπου ολοκληρώνονται οι εργασίες διαμόρφωσης του χώρου.

Πριν από έναν μήνα περίπου, μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων έγινε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ημερίδα με τίτλο «Αρχεία και πολιτικές για την ιστορική έρευνα». Σε αυτήν την ημερίδα, από τον Δήμο Ιωαννιτών η ιστορικός-αρχειονόμος Μαρία Παππά παρουσίασε το συγκεκριμένο Αρχείο.

Τι είναι λοιπόν το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Ιωανιτών; Ποιες αρχειακές συλλογές και τεκμήρια περιλαμβάνει; Και ποια η σημασία του για την καταγραφή της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ιστορίας της πόλης των Ιωαννίνων;

Το γιαννιώτικο αυτό Αρχείο προσπαθεί να διαφυλάξει ό,τι υλικό έχει προκύψει από τις υπηρεσίες του Δήμου από το 1913 και μετά. Στα ράφια του υπάρχει υλικό που βρέθηκε σε διάφορα κτίρια του Δήμου και των κοινοτήτων, σε υπόγεια, σε ξεχασμένες ντουλάπες. Ένας βασικός αρχειακός πυρήνας είναι οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου. Όλες οι αποφάσεις από το 1993 έως το 2000 είναι ψηφιοποιημένες. Στο Αρχείο βρίσκει κανείς ευρετήρια, μητρώα, βιβλία εσόδων, καθολικά, λογιστικά κατάστιχα, τεκμήρια από τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου, το αρχείο της Κοινότητας Ανατολής από την ίδρυση του εν λόγω προσφυγικού οικισμού, μέρος του αρχείου της Φιλαρμονικής Ορχήστρας και του Δημοτικού Ωδείου. Από το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου δεν λείπει και μια συλλογή βιβλίων και παλαιτύπων, ενώ τον τελευταίο καιρό στη διάθεσή του βρίσκεται και το ιδιωτικό αρχείο Μακρή-Πυρσινέλλα. Ένα αρχείο με ιδιαίτερη ιστορική αξία λόγω της έντονης δραστηριότητας της συγκεκριμένης οικογένειας στα Γιάννενα από τα τέλη του 18^ου αιώνα., που είχε βρεθεί στο αρχοντικό Πυρσινέλλα (στον πεζόδρομο της Παπάζογλου, εκεί που στεγάζονται σήμερα τα γραφεία του ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων) τη δεκαετία του ’90 κατά την αναπαλαίωση του διατηρητέου κτιρίου από τον Δήμο Ιωαννιτών.

Ωστόσο, υπάρχουν κι άλλα τεκμήρια διάσπαρτα σε διάφορες υπηρεσίες. Τεκμήρια που δεν παραδίδονται από τους αρμόδιους υπαλλήλους στο Ιστορικό Αρχείο λόγω άγνοιας της ιστορικότητάς τους, αλλά και τεκμήρια που χρειάζονται ακόμα και σήμερα στις υπηρεσίες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να βρεθεί η χρυσή τομή. Μία τέτοια περίπτωση αφορά ένα μέρος του αρχείου της Πολεοδομίας, με το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Ιωαννιτών να προγραμματίζει τη δημιουργία ενός ψηφιακού αρχείου χαρτών και σχεδίων της πόλης των Ιωαννίνων.