Από τον Αύγουστο Ντυπέν του Έντγκαρ Άλλαν Πόε που θεωρείται ο πατέρας της αστυνομικής λογοτεχνίας, τον Σέρλοκ Χολμς του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ και τον Ηρακλή Πουαρό της Αγκάθα Κρίστι μέχρι τον Φίλιπ Μάρλου του Ρέιμοντ Τσάντλερ, τον επιθεωρητή Μαιγκρέ του Ζωρζ Σιμενόν, τον αγαπημένο Μονταλμπάνο του Αντρέα Καμιλλέρι και τον Χάρι Χόλε του Τζο Νέσμπο. Και ας μην ξεχνάμε και έναν από τους έλληνες ντετέκτιβ, τον αστυνόμο Μπέκα του Γιάννη Μαρή…
Ήρωες της αστυνομικής λογοτεχνίας, ντετέκτιβ με αρετές και ελαττώματα, που έγραψαν ιστορία. Και όχι μόνο στις σελίδες βιβλίων, όπου «ζωντάνεψαν» για πρώτη φορά, αλλά και στην τηλεόραση και το σινεμά.
Η αστυνομική λογοτεχνία έχει πάψει προ πολλού να αντιμετωπίζεται ως «αποπαίδι» της λογοτεχνίας, ενώ παράλληλα έχει μεταβεί από τον γρίφο (ποιος έκανε το έγκλημα;) στην κατανόηση του ίδιου του εγκλήματος και της ανθρώπινης φύσης όπως και των κοινωνικών αλλαγών. Το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι εξαιρετικά δημοφιλές είδος πια. Και ήταν θέμα χρόνου το ενδιαφέρον αυτό να επεκταθεί και σε άλλα μέσα, όπως είναι η τηλεόραση.
Αστυνομικές σειρές που δανείζονται τους ντετέκτιβ-ήρωες βιβλίων, όπως είναι ο Σέρλοκ Χολμς ή ο Ρέμπους (του σκοτσέζου συγγραφέα Ίαν Ράνκιν), που φτιάχνουν νέους ήρωες πάνω στα αρχέτυπα ντετέκτιβ ή που δημιουργούν πιο… μονοδιάστατους χαρακτήρες τύπου CSI. Εδώ ας αναφέρουμε και μια ενδιαφέρουσα ελληνική αστυνομική σειρά με τίτλο «Έτερος εγώ – Χαμένες ψυχές», που παίχτηκε πρόσφατα στην τηλεόραση.
Όπως και να ‘χει και ανεξαρτήτως των προτιμήσεων του καθενός, οι αστυνομικές σειρές προσελκύουν το κοινό. Προσελκύει όμως και το ενδιαφέρον επιστημόνων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, «τρέχει» ένα ερευνητικό πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το Horizon 2020 και το οποίο στοχεύει στην ανίχνευση της διαπολιτισμικής ταυτότητας στις ευρωπαϊκές λαϊκές αφηγήσεις του εγκλήματος –μία από τις πτυχές της ανίχνευσης αυτής είναι το έγκλημα στο μυθιστόρημα, στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση.
Στο ερευνητικό πρόγραμμα με ακρωνύμιο DETECt συμμετέχουν πανεπιστήμια και ιδρύματα από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την Ελλάδα συμμετέχει το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων με υπεύθυνους τον καθηγητή Eυρωπαϊκής Ιστορίας Λάμπρο Φλιτούρη και τον καθηγητή της Ανθρωπολογίας της Τέχνης Χρήστο Δερμεντζόπουλο.
Στο πλαίσιο της όλης έρευνας, η ομάδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων έχει αναπτύξει ένα ερωτηματολόγιο που απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό. Το ερωτηματολόγιο είναι δομημένο με ερωτήσεις περί συνηθειών και απόψεων που αφορούν την παρακολούθηση αστυνομικών τηλεοπτικών σειρών.
Μπορείτε να δείτε και να απαντήσετε στο ερωτηματολόγιο εδώ.