![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/02d@2x.png)
Τα βότανα αντιμετωπίζονται (και είναι) μια σχετικά νεοσύστατη πηγή κέρδους. Εκτός από τα πολλά εταιρικά σχήματα που δραστηριοποιούνται σε αυτό το κομμάτι της οικονομίας, υπάρχουν και… πολλά αστυνομικά δελτία που πληροφορούν για μεγάλες συγκομιδές στα ορεινά των Ιωαννίνων...
Υπάρχουν αλήθειες, αλλά και υπερβολές στην υπόθεση. Καταρχάς η νομοθεσία για τις «δευτερεύουσες καρπώσεις» ορίζει τις απαιτούμενες διαδικασίες (αδειοδότηση υπό αρχές, επιτρεπτές ποσότητες κ.λπ.). Βρίσκεται εδώ, αν θέλετε να τη διαβάσετε.
Δεύτερον, η υπερβολική συγκομιδή, ειδικά τις λάθος εποχές του χρόνου, μπορεί να μειώσει την παρουσία των φυτών. Η συγκομιδή με τον «παραδοσιακό» τρόπο συνέτεινε στη διάδοση του βοτάνου και τη σπορά του, στην πορεία του συλλέκτη. Η μαζική συγκομιδή, η οποία συχνά μετατρέπεται σε βιομηχανία εκμετάλλευσης (δεν διοχετεύονται όλα τα βότανα που μαζεύουν αλλοδαποί και μετανάστες σε ξένες αγορές…) δεν το κάνει αυτό.
Τρίτον, διαβάζουμε συχνά για «πανάκριβα θαυματουργά βότανα» και ειδικότερα, για τιμές που σπάνια ισχύουν. Παρότι η ελληνική φύση είναι πλουσιότατη, δεν είναι… θησαυροφυλάκιο και τόπος αυτόματου πλουτισμού. Επίσης, δεν έχουν όλα τα βότανα θαυματουργές (ούτε κατ’ ανάγκη θεραπευτικές) ιδιότητες…
Η γνώση των βοτάνων είναι συνήθως αυτή που «σώζει». Παρότι στο εξωτερικό υπάρχουν herbaria, βοτανικές συλλογές δηλαδή, που είναι τεράστιες, στην Ελλάδα είναι πολύ μικρότερες και άγνωστες.
Μια πιο διαφωτιστική εκδήλωση ήταν αυτή που έγινε στο τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών, όπου ο διδάσκοντας στο τμήμα Νίκος Μάρκος, έκανε μια πρώτη «εισαγωγή» και παρουσίασε και τον άνθρωπο που διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή στα Γιάννενα, το συνταξιούχο γεωπόνο Θεόδωρο Χήτο.
Σε μια παρουσίαση πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ εισαγωγική για τους μη έχοντες σχέση με το θέμα, έγινε αναφορά στις μεγαλύτερες συλλογές, όπως για παράδειγμα του Μουσείου Φυσικής ιστορίας του Παρισιού, του Βοτανικού Κήπου στη Νέα Υόρκη και του Ινστιτούτου Κομαρόφ στην Αγία Πετρούπολη. Το ελληνικό παράδειγμα είναι πολύ μικρότερο, με πιο εξέχουσες τις συλλογές του Μουσείου Γουλανδρή και του Πανεπιστημίου Πατρών.
Στα Γιάννενα, υπάρχει η συλλογή του ερασιτέχνη βοτανολόγου Κώστα Λαζαρίδη στο Κουκούλι, με 1.300 περίπου είδη που εκτίθενται στο χειμωνιάτικο του Λαζαρίδειου Πνευματικού Κέντρου Κουκουλίου. Ωστόσο, η συλλογή χρειάζεται επιτακτικά φροντίδα.
Ο κ. Χήτος, διαθέτει περίπου… εικοσιπενταπλάσια στην ιδιωτική του συλλογή, την οποία περιέγραψε πώς τη συγκέντρωσε: «Πήγα σε πολλά μέρη και καθώς δεν είμαι άνθρωπος που πάω στα καφενεία, συγκέντρωνα συνεχώς είδη». Η ιδιωτική του συλλογή στη Γορίτσα, αριθμεί πάνω από 25.000 είδη.
Σημειωτέον ότι αυτές οι συλλογές δεν αφορούν μόνο τα φαρμακευτικά βότανα, αλλά όλα τα είδη. Μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν δύο ή και περισσότερα δείγματα από κάποιο είδος.
Αρκετά συστηματική δουλειά γίνεται στο εργαστήριο Φαρμακολογίας της Ιατρικής Ιωαννίνων, καθώς και στη βάση δεδομένων για τα φαρμακευτικά φυτά στον εθνικό δρυμό Βίκου-Αώου.
